سهراب مروتی؛ فریبا بهروز
چکیده
«اعتماد به نَفْس» از آن دسته واژگانی است که همواره در معنای لغوی و روانشناسی با دین در تضاد است. پژوهش حاضر، برای نزدیک شدن به سیمای آن از قرآن، به روش تحلیلی و با استفاده از شیوة معناشناسی همزمانی، به تحلیل «اعتماد به نَفْس» در قرآن و حدیث پرداختهاست و ارتباط مفهومی آن را با واژههای جانشین، همنشین و متضاد واکاوی کردهاست ...
بیشتر
«اعتماد به نَفْس» از آن دسته واژگانی است که همواره در معنای لغوی و روانشناسی با دین در تضاد است. پژوهش حاضر، برای نزدیک شدن به سیمای آن از قرآن، به روش تحلیلی و با استفاده از شیوة معناشناسی همزمانی، به تحلیل «اعتماد به نَفْس» در قرآن و حدیث پرداختهاست و ارتباط مفهومی آن را با واژههای جانشین، همنشین و متضاد واکاوی کردهاست تا حوزۀ معنایی و مفاهیم پیرامونی آن بازشناخته شود. از آنچه در متن مقاله بیان شد، میتوان گفت اعتماد به نَفْس به عنوان یک موهبت از ناحیۀ خداوند، به معنای ایمان و اتکا به تواناییها و استعدادهای واقعی خویش بر مبنای تقوی و توکل بر خداست که فراتر از معنایی است که لغویون و روانشناسان میگویند.
محمّد سبحانینیا
چکیده
یکی از مباحث مهم در حوزة انسانشناسی، کرامت انسان است. از آنجا که امروزه کرامت انسانی با مباحث حقوق بشر رابطهای ناگسستنی یافته است، تحلیل و تبیین آن در چارچوب قرآن کریم امری ضروری است. تأمّل در آرای قرآنپژوهان و مفسّران، نشان از آن دارد که در بحث کرامت انسان، اندیشه واحدی مشاهده نمیشود. برخی از قرآنپژوهان به جای کرامتِ «ذاتی»، ...
بیشتر
یکی از مباحث مهم در حوزة انسانشناسی، کرامت انسان است. از آنجا که امروزه کرامت انسانی با مباحث حقوق بشر رابطهای ناگسستنی یافته است، تحلیل و تبیین آن در چارچوب قرآن کریم امری ضروری است. تأمّل در آرای قرآنپژوهان و مفسّران، نشان از آن دارد که در بحث کرامت انسان، اندیشه واحدی مشاهده نمیشود. برخی از قرآنپژوهان به جای کرامتِ «ذاتی»، از کرامت «اقتضایی» دفاع کردهاند. بنا بر این دیدگاه، هرچند انسان بالقوّه گوهری شریف است، امّا «انسان بما هو انسان» کرامت ذاتی بالفعل ندارد، بلکه تنها انسان مؤمن است که کرامت ذاتی خود را به فعلیّت رسانده است. آنان برای این نگرش، به دلایل متعدّدی تمسّک جستهاند که مهمترین آنها، آیاتی از قرآن مجید است که گمراهتر بودن بعضی از انسانها نسبت به حیوانات را مطرح کرده است. این نوشتار میکوشد با روش توصیفیـ تحلیلی و به شیوة مطالعة کتابخانهای، به واکاوی این دیدگاه که یک بحث دروندینی است، بپردازد و نشان دهد کرامت، یک امر ذاتی و غیرقابل انفکاک از انسان است.