قدرتالله قربانی
چکیده
نقش حکیمان مسلمان در شکوفایی تمدّن اسلامی انکارناپذیر است و نیز نقش قرآن در شکلگیری تفکّر عقلانی و فلسفی مسلمانان از مهمترین پرسشها و مسائل پیش روست. به نظر میرسد که جامعیّت قرآن در ارائة آموزههای جهانشمول برای بسترسازی تحقّق سعادت حقیقی بشر باعث گردیده تا در این کتاب الهی، در زمینههای حکمی و عقلانی چون خداشناسی، جهانشناسی، ...
بیشتر
نقش حکیمان مسلمان در شکوفایی تمدّن اسلامی انکارناپذیر است و نیز نقش قرآن در شکلگیری تفکّر عقلانی و فلسفی مسلمانان از مهمترین پرسشها و مسائل پیش روست. به نظر میرسد که جامعیّت قرآن در ارائة آموزههای جهانشمول برای بسترسازی تحقّق سعادت حقیقی بشر باعث گردیده تا در این کتاب الهی، در زمینههای حکمی و عقلانی چون خداشناسی، جهانشناسی، انسانشناسی، اخلاق، سیاست و اجتماع برخی آموزههای لازم و جهتدهندة اندیشة متفکّران مسلمان، اعمّ از متکلّمان و فلاسفه بیان شده باشد. از این رو، ملاحظة نظام عقلانی اوّلین فیلسوفان مسلمان چون فارابی و ابنسینا موارد گوناگونی از تأثیرپذیری نظام فلسفی آنان را از قرآن نشان میدهد که محوریّت هستیشناسی توحیدی و تبیین خاصّ از معرفتشناسی وحیانی از مهمترین آنهاست. در این تحقیق، تلاش میشود با توجّه به اوصاف کلّی قرآن و با ذکر برخی آموزههای حکمی، عقلانی و فلسفی آن، نحوة تأثیرپذیری فیلسوفان اسلامی چون فارابی و ابنسینا از آن در ابعاد گوناگون فلسفة خود بیان شود تا نشان داده شود که فلسفة اسلامی، علیرغم منابع غیراسلامی، تنها در پرتو تعالیم عقلانی و فلسفی قرآن بود که ویژگی «اسلامی» را به خود گرفت.
صدرالدّین شریعتی؛ سپیده انصافی مهربانی
چکیده
یکی از مسائلی که از دیرباز آدمیان را به تأمّل فراخوانده، مسئلة جبر و اختیار است. پرسش اساسی در این بحث آن است که آیا انسان، دستکم در برخی اعمال خود، مختار است یا آنکه مجبور است و هیچ اختیاری ندارد؟ همچنین دلالتهای تربیتی آن کدام است؟ به گواهی تاریخ، آزادی یکی از خواستههای همیشگی بشر بوده است. مردم در سراسر جهان فریاد آزادی سر دادهاند ...
بیشتر
یکی از مسائلی که از دیرباز آدمیان را به تأمّل فراخوانده، مسئلة جبر و اختیار است. پرسش اساسی در این بحث آن است که آیا انسان، دستکم در برخی اعمال خود، مختار است یا آنکه مجبور است و هیچ اختیاری ندارد؟ همچنین دلالتهای تربیتی آن کدام است؟ به گواهی تاریخ، آزادی یکی از خواستههای همیشگی بشر بوده است. مردم در سراسر جهان فریاد آزادی سر دادهاند و اقبال آنها به سوی جوامع دارای آزادی بیشتر است. ما طالب آزادی هستیم؛ زیرا امکان برآورده کردن هرچه بیشتر تمایلات و خواستهای ما را مهیّا میکند. یک انسان آزاد میتواند هر گونه که دوست دارد، زندگی کند، به هر کجا که میخواهد برود، به هر نحوی که دلش خواست، فکر کند و انتخاب نماید. مسئلة جبر و اختیار یکی از مواردی است که در فلسفه، کلام، اخلاق و... بدان پرداخته شده، امّا نه با نگاه تربیتی. در این پژوهش، تلاش شده تا جبر و اختیار از دیدگاه اسلام و قرآن بررسی شود و آنگاه دلالتهای تربیتی متناسب با آن ارائه گردد. در پایان نیز پس از تجزیه و تحلیل کیفی اطّلاعات، بدین نتیجه میرسیم که یکی از دلالتهای مهمّ مستخرج از این موضوع، اصل مسئولیّتپذیری انسان است که بر سایر امور تربیتی تأثیرگذار میباشد.