TY - JOUR ID - 4505 TI - کرامت اقتضایی انسان در بوتة نقد JO - پژوهشنامه معارف قرآنی JA - RJQK LA - fa SN - 2008-9252 AU - سبحانی‌نیا, محمّد AD - استادیار دانشگاه کاشان Y1 - 2015 PY - 2015 VL - 6 IS - 22 SP - 107 EP - 136 KW - انسان KW - کرامت KW - ذاتی KW - اکتسابی KW - ایمان KW - ارزش KW - اقتضایی DO - 10.22054/rjqk.2015.4505 N2 - یکی از مباحث مهم در حوزة انسان‌شناسی، کرامت انسان است. از آنجا که امروزه کرامت انسانی با مباحث حقوق بشر رابطه‌ای ناگسستنی یافته است، تحلیل و تبیین آن در چارچوب قرآن کریم امری ضروری است. تأمّل در آرای قرآن‌پژوهان و مفسّران، نشان از آن دارد که در بحث کرامت انسان، اندیشه واحدی مشاهده نمی‌شود. برخی از قرآن‌پژوهان به جای کرامتِ «ذاتی»، از کرامت «اقتضایی» دفاع کرده‌اند. بنا بر این دیدگاه، هرچند انسان بالقوّه گوهری شریف است، امّا «انسان بما هو انسان» کرامت ذاتی بالفعل ندارد، بلکه تنها انسان مؤمن است که کرامت ذاتی خود را به فعلیّت رسانده است. آنان برای این نگرش، به دلایل متعدّدی تمسّک جسته‌اند که مهم‌ترین آنها، آیاتی از قرآن مجید است که گمراه‌تر بودن بعضی از انسان‌ها نسبت به حیوانات را مطرح کرده است. این نوشتار می‌کوشد با روش توصیفی‌ـ تحلیلی و به شیوة مطالعة کتابخانه‌ای، به واکاوی این دیدگاه که یک بحث درون‌دینی است، بپردازد و نشان دهد کرامت، یک امر ذاتی و غیرقابل انفکاک از انسان است. UR - https://rjqk.atu.ac.ir/article_4505.html L1 - https://rjqk.atu.ac.ir/article_4505_b0be97d7d4fff352d44e4b174a012173.pdf ER -