2024-03-29T15:51:50Z
https://rjqk.atu.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=1154
پژوهشنامه معارف قرآنی
2008-9252
2008-9252
1391
3
8
روشهای تربیت جسمانی در قرآن کریم
عنایت
شریفی
یکی از ابعاد تربیت در نظام تربیتی قرآن کریم، تربیت جسمانی است. در این این مقاله تلاش شده است روشها و اهداف تربیت جسمانی از منظر قرآن کریم مورد بحث و بررسی قرار گیرد که مهمترین این روشها، عبارتند از: رعایت نظافت و بهداشت، تغذیه سالم و کافی، ممنوعیت اسراف، ممنوعیت غذاهای غیر بهداشتی و خبیث همانند خون، مردار، گوشت خوک، شراب و. . . ، ترغیب و تشویق به ورزش و تفریحات سالم، روزه گرفتن و تعدیل غرایز که مهمترین آنها غریزه جنسی است و با اموری نظیر ازدواج، حیا، عفت و پاکدامنی، غیرت، پرهیز از چشم چرانی و خلوت گزینی، قابل تربیت است. از مهمترین اهداف تربیت جسمانی، قدرت انجام عبادت و پرستش خدا، خدمت به خلق و افراد جامعه، داشتن طراوت و سرزندگی، کسب کرامتهای اخلاقی و تحصیل و حفظ عافیت و سلامت جسم را میتوان برشمرد.
: تربیت
تربیت جسمانی
قرآن
روشهای تربیت
اهداف تربیت
تربیت جنسی
2012
05
21
1
28
https://rjqk.atu.ac.ir/article_5581_e87d1ee9a2dc640349cd75b9d8be8ee9.pdf
پژوهشنامه معارف قرآنی
2008-9252
2008-9252
1391
3
8
درآمدی بر تفاوتهای الهام و وحی
حسام
خلعتبری
الهام القاء چیزی در قلب، مخصوص است به این که از جانب خدا . . . (راغب، 1412ق: ماده لهم) یا با واسطه ملک مأمور باشد (قریشی، 1361: ج7ـ5، ماده لهم). منظور از وحی، کاربرد رسالی آن میباشد، یعنی ارتباط ویژه خداوند با پیامبران . . .. الهام در اصطلاح عرفانی نوعی اخبار و افاضه الهی برای انسان است که او را به انجام عمل فرامیخواند. تفاوت ماهوی الهام و وحی اولیاء مشخص نمیباشد، هر چند به نظر میرسد هر دو در ماورایی بودن مشترک هستند. از این رو الهام خاص که همان علم امام میباشد، از جهت ماهیت با وحی رسالی پیامبر تفاوتی ندارد، ولی با توجه به روایات، سزاوار نیست نام وحی بر آن نهاد. با توجه به برخی ویژگیهای وحی و الهام، تفاوتهایی قابل ذکر است که برخی از این جملهاند: وحی از خواص نبوت، الهام از خواص ولایت، روشن بودن منبع وحی برای پیامبر و . . . دریافتهای اولیاء الهی غیر معصوم، حتی معصوم فقط به بسط کمّی شریعت کمک میکند. از احادیث استفاد میشود که ائمه معصومین (ع) از نوعی علم برخوردار بودهاند و این قبیل علوم شبیه وحی بوده است که تحدیث و شاید الهام نام بردار باشد. علوم اولیاء (عرفا) نیز از منبع علم امامان و پیامبر تغذیه میشود و در رتبه علوم اولیاء معصوم نمیایستد، از اینرو هیچ عارف کاملی ادعای تجارب فربهتر از نبی و امام نخواهد داشت.
وحی
الهام
علم امام
اولیاء الهی
پیامبران
2012
05
21
29
49
https://rjqk.atu.ac.ir/article_5582_6a44ba09fb0d6848e255d8c41b74501e.pdf
پژوهشنامه معارف قرآنی
2008-9252
2008-9252
1391
3
8
کاربرد امروزی گفتوگوهای قرآنی در پرتو اخلاق اسلامی
تورج
زینی وند
فریبا
اکبر زاده
پیشرفت و گسترش اسلام ناب، در همه دورهها بر شالوده گفتوگو و اهتمام به اخلاق، استوار بوده است. اسلام بهعنوان یک دین کامل و جهانی میتواند پاسخگوی بسیاری از دشواریها و دغدغههای انسان امروزی باشد. یافته اساسی این پژوهش، در این است که آموزههای اخلاقی و ماندگار قرآن کریم، میتواند بنیاد و آغازی برای پیشرفت، کمال معنوی، آگاهی، امید، گفتوگو و خوشبختی انسان معاصر باشد. توجّه به ساختارهای اخلاقی، تأکید بر مشترکات انسانی و دینی، احترام به عزّت و کرامت انسانی، بکارگیری عنصر استدلال و برهان و. . . از ویژگیهای زبان قرآن در این زمینه است. در این پژوهش، تلاش شده است که پیوند دین و اخلاق اسلامی در پاسخگویی به چالشها و دغدغههای انسان معاصر، مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. دو محور اساسی این جستار، عبارتند از (1) پیشگفتاری درباره اهمیّت گفتوگو و نقش آن در رشد و تکامل تمدن انسانی و (2) بررسی و تحلیل روزآمدی گفتوگوهای قرآنی با رویکرد اخلاق اسلامی.
قرآن
اخلاق
گفتوگو
اسلام
غرب
دین
انسان
2012
05
21
51
80
https://rjqk.atu.ac.ir/article_5583_cbe1810fa6b0aac209c75dca0cac1cf6.pdf
پژوهشنامه معارف قرآنی
2008-9252
2008-9252
1391
3
8
جایگاه قرآن از منظر مولای متقیان، علی (ع)؛ بایستهها و نبایستهها
علی اصغر
زکوی
محمد
ملائی
معجزه جاویدان پیامبر اعظم (ص)، نزد همه مسلمانان از جایگاهی بس رفیع برخوردار است، اما امت اسلامی نتوانسته است با تکیه بر آموزههای آن از پیشرفت لازم در حیات مادی و معنوی برخوردار شود. سؤال این است که جایگاه قرآن از دیدگاه علی (ع) چیست و بایستهها و نبایستهها، در نسبت میان ما و قرآن کدامند؟ در نگاه آن حضرت، قرآن، کتاب زندگی و قانون اساسی اسلام، هدایتگر به استوارترین راهها، شفابخش دردهای فردی و اجتماعی بشر، مبنای عمل مسلمانان و روش چگونه اندیشیدن و چگونه زیستن است. راه نجات قرآن از مهجوریت، تنها در گرو فهم و عمل به تمام آموزههای آن، در عرصه حیات فردی و اجتماعی است.
قرآن
علی (ع)
قانون زندگی
عمل
نهج البلاغه
بایستهها
2012
05
21
81
106
https://rjqk.atu.ac.ir/article_5584_8cd417112424a5b1d4e3844b3022f902.pdf
پژوهشنامه معارف قرآنی
2008-9252
2008-9252
1391
3
8
شرحصدر از دیدگاه قرآن
جمال
فرزند وحی
ملیحه
قاسمی نژاد
عبارت «شرح صدر» از آنجا که نقش مهمی در کمال معنوی و هدایت انسانها دارد، چندین بار در آیات قرآن کریم تکرار شده است. شرح صدر در دو آیه به طور مطلق به کار رفته و در دو مورد نیز به اسلام و در یک مورد به کفر مقید شده است. این ویژگی موهبتی الهی است که عواملی مانند اراده الهی، عبادت، ذکر، علم، تلاش و . . . آن را تقویت میکند و دارای ثمراتی همچون حسن خلق، صبر، عفو، سکینه و . . . است. هدفی که در این مقاله دنبال میشود، شامل تبیین حرکت انسان به سوی کمال معنوی و راههای تشخیص شرح صدر میباشد. در این پژوهش از روش کتابخانهای استفاده شده است.
شرح صدر
ضیق صدر
قرآن
صبر
سکینه
2012
05
21
107
132
https://rjqk.atu.ac.ir/article_5585_92078f8fe8d5bf8b302f57288a0dc20e.pdf
پژوهشنامه معارف قرآنی
2008-9252
2008-9252
1391
3
8
نقش فاعلی یا قابلی پیامبر (ص) در نزول قرآن
محمد
سبحانی نیا
برخی از روشنفکران که نگاه بروندینی دارند و به وحی از منظر غیرقرآنی نگریستهاند، با پیش کشیدن مباحث تجربه دینی، در خصوص وحی، به نقشی فاعلی برای پیامبر قائل شدهاند. بر این اساس خداوند صرفاً قابلیّتی را به پیامبر یا اشخاص دیگر اعطا کرده است و آنها میتوانند به واسطه آن استعداد و قابلیّت خاص خویش، الفاظی را از ناحیه خودشان و نیز تحت تأثیر فرهنگ عصر خویش بیان نمایند و همین الفاظ آنها، کتب مقدس را تشکیل میدهد. این نوشتار کوشیده است با تکیه بر آیات قرآن و قرائن و شواهد درون دینی، با بازخوانی نقش پیامبر اسلام (ص) در نزول قرآن، ادعای یاد شده را نقد نموده و بر این نظر تاکید نماید که پیامبر در نزول قرآن نقش قابلی داشته است، نه فاعلی. قرآن محصول تجربه دینی پیامبر و کلام نبوی نیست. بلکه قرآن عین کلام خدا است یعنی قرآن الفاظ مستقیم خداوند میباشد و پیامبر (ص) این الفاظ را از خداوند دریافت میکرده است.
قرآن
نزول لفظی
نزول معنایی
وحی
جبرئیل
تجربه دینی
کلام
2012
05
21
133
156
https://rjqk.atu.ac.ir/article_5586_2431c737e29f65972ad8349c31e50105.pdf
پژوهشنامه معارف قرآنی
2008-9252
2008-9252
1391
3
8
شاخصها و اهداف تربیتی انبیا (ع) در قرآن
نبی الله
صدری فر
سید ابوالقاسم
موسوی
شناسایی، هدفگذاری و شاخصهای تربیتی انبیاء الهی یکی از راههای رسیدن به کمال تربیتی انسان است. در این مقاله، از قرآن کریم بهعنوان کتاب تربیتی و بلکه کاملترین کتاب تربیتی انسان در همه اعصار و قرون، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته و اهداف و شاخصهای تربیتی انبیا شناسایی شده است. آنچه در این تحقیق از شاخصها و اهداف تربیتی انبیا که قرآن بدان پرداخته و مورد تحلیل قرار گرفته است عبارتند از: 1- رشد اندیشه و خردورزی 2- تقوی 3- عدالت 4 – حکمت 5- عبادت 6- تزکیه 7- اتحاد و رفع اختلافات 8- تقرب به خدا. با توجه به این اهداف هر یک از مربیان در جامعه اسلامی با مدنظر قرار دادن این شاخصها و اهداف میتوانند به رشد و تعالی جامعه کمک کنند. روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی و به صورت کتابخانهای میباشد.
هدف
شاخص
تربیت
رشد اندیشه
عدالت
تقوی
حکمت
2012
05
21
157
181
https://rjqk.atu.ac.ir/article_5587_066ac26cd6b68f9ea20a5d588ecef3a0.pdf