نوع مقاله : علمی - ترویجی

نویسنده

عضو علمی دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

دین اسلام آیینی جهان‌شمول با اصول و معارف اساسی و فراگیر است که عمدة آن‌ها در قرآن کریم بیان شده‌است. اما شناخت آن‌ها برای غیر عرب‌زبانان تنها از راه ترجمه میسور است. از این رو، علمای مسلمان از دیرباز با مسئلة ترجمة قرآن مواجه بوده‌اند و دو نگرش موافق و مخالف نسبت به این مسئله شکل گرفته‌است. بررسی پیشینه و سیر تاریخی نشان می‌دهدکه موافقان ترجمة قرآن و مخالفان آن، از دو منظر کلامی و فقهی به مسئله نگریسته‌اند و دلایلی بر اثبات دیدگاه خود ارائه نموده‌اند. جهانی بودن اسلام ازجمله ادلّة جواز، بلکه لزوم ترجمة قرآن است. از سوی دیگر، عواملی همچون گسترش اندیشة سلفی موجب مخالفت با ترجمة قرآن شده‌است. مخالفان که اغلب سلفی هستند، حدود پانزده دلیل، همچون نبودِ امکان ترجمة قرآن، خطر تحریف و بدعت ارائه نمود‌ه‌اند که تحلیل و بررسی آن‌ها نشان می‌دهد عموماً فاقد مبنای استوار و بنای درست بوده‌است و همگی قابل نقد است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

An Investigation into Discourse and Jurisprudence of the Holy Quran’s Translation with an Emphasis on Salfi’s Perspective

نویسنده [English]

  • m0hammadreza ebrahimnejad

ALLAMEH TABATABAI UNIVERSITY

چکیده [English]

Islam is a universal religion with a comprehensive and inclusive set of principles, most of which are laid out in the Holy Quran. For non-Arab Muslims, translation is the only way to access those readings. As a result, Muslim scholars have long been dealing with the issue of translation and two opposing views have been formed over time. The universality of Islam arguably makes translation not only permissible, but also necessary. However, other factors such as the spread of the Salafi school of thought has opposed translation. The opponents who are mostly from the Salafi School, have listed up to fifteen reasons, namely the impossibility of translating Quran and the risk of distorting Quran’s statements. This study examines these reasons to challenge them and show that they are baseless and lack the necessary logical foundation.

قرآن کریم.
نهج‌البلاغه.
آربری، آرتور جان. (1383). «خدمت و خیانت مترجمان قرآن». ترجمة محمدرسول دریایی. تهران: نشر اندیشه اسلامی.
ابن‌تیمیه، تقی‌الدین. (1408ق.). الفتاوی الکبری. تحقیق عبدالقادرعطا. ط1. بیروت: دارالکتب العلمیة.
ابن‌حنبل، احمد. (1411 ق.). اصول السّنة. جدّه: دارالمنار.
ابن‌العربی، محمد. (1425ق.). احکام القرآن. بیروت: دارالکتاب العربی.
اسفراینی، ابوالمظفر شاهفور. (1375). تاج التراجم فی تقسیرالقرآن للأعاجم. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
اشعری، علی‌بن اسماعیل. (1397 ق.). الإبانة الأصول الدیانة. قاهره: دارالأنصار.
بی‌آزار شیرازی، عبدالکریم. (1376). قرآن ناطق. بی‌جا: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
بیضاوی، عبدالله‌بن عمر. (1418 ق.). انوارالتّنزیل و اسرار التّأویل. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
جواهری، سید محمدحسن. (1389). درسنامة ترجمه. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
حداد عادل، غلامعلی. (1382). دانشنامة جهان اسلام. ج 7. تهران: بنیاد دائرةالمعارف اسلامی.
حَمّود، محمدجمیل. (1421ق.). الفوائد البهیّة. بیروت: مؤسسة‌ الأعلمی.
الحوت، محمدبن درویش. (1404ق.). رسائل فی بیان عقائد اهل السنّةوالجماعة. بیروت: عالم الکتب.
ذهبی، محمدحسین. (1425 ق.). التفسیر و المفسرون. قم: آوند دانش.
رشیدرضا، سیدمحمد. (1344ق.). ترجمة القرآن... الإسلام. مصر: مکتبة الوفاء.
رمضان، نجدة. (1998م.). ترجمة القرآن الکریم وأثرها فی معانیه. دمشق: دارالمحبّة.
زمخشری، جارالله محمود. (بی‌تا). الکشاف. بیروت: دارالمعرفة.
سبحانی، جعفر. (1413ق.). الإلهیات. به قلم حسن عاملی. ج 1.  قم: المرکز العالمی للدّراسات الإسلامیة.
السعید، صلاح‌الدین محمود. (بی‌تا). فتاوی العلماء حول القرآن الکریم. الإسکندریة: دارالإیمان.
سلماسی‌زاده، جواد. (1369). تاریخ ترجمة قرآن در جهان». تهران: انتشارات امیرکبیر.
شلتوت، محمود. ترجمة القرآن ونصوص العلماء فیها. قاهره: الأزهر.
صافی عثمان، عبدالقادر. (1413ق.). بدعیة ترجمةالقرآن الکریم. بیروت: المکتب الإسلامی.
طبری، محمدبن جریر. (1356). ترجمة تفسیر طبری. تصحیح حبیب یغمایی. تهران: نشر توس.
طعیمه، صابر عبدالرحمن. (2005م.). المتکلّمون فی ذات الله و صفاته. قاهره: مکتبة مدبولی.
عاملی، جعفر مرتضی. (1419ق.). الصحیح من سیرة النبی الأعظم. اصفهان: نشر سحرگاهان.
عسقلانی، احمدبن حجر. (1410ق.). فتح الباری. بیروت: دارالکتب العلمیّة.
غزالی، محمد. (1413ق.). المستصفی. به کوشش محمد عبدالسلام عبدالشافی. بیروت: دار الکتب العلمیّة.
قاضی، عبدالجباربن احمد. (1380ق.). المغنی فی ابواب التوحید والعدل. تحقیق ابراهیم الأبیاری. القاهرة: بی‌نا.
ــــــــــــــــــــ . (1408ق.). شرح الأصول الخمسة. تحقیق عبدالکریم عثمان. القاهرة: مکتبة الوهبة.
کانو محمد، محمود. (1432ق.). ترجمة القرآن الکریم بین الحظر و الإباحة. امارات عربی متحده دُبی: جمعیة دارالبر.
معرفت، محمدهادی. (1387). تفسیر و مفسّران. ترجمة علی خیاط. قم: مؤسسة التمهید.
موسوی بجنوردی، کاظم. (1387). دائرةالمعارف بزرگ اسلامی. ج 15. تهران: مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی.
مهنا، احمدابراهیم. (بی‌تا). دراسة حول ترجمة القرآن الکریم. قاهره: دارالشعب.
میبدی، ابوالفضل. (1357). کشف‌الأسرار وعدةالأبرار. تصحیح علی‌اصغر حکمت. تهران: انتشارات امیر کبیر.
نجار، علی. (1381). اصول و مبانی ترجمة قرآن. رشت: انتشارات کتاب مبین.
الندوة الدولیةحول ترجمة معانی القرآن الکریم. (2001م.). لیبی: جمعیت دعوت جهانی اسلام.