محمّدحسین خوانین‌زاده؛ علیرضا صفرزاده؛ پریسا عسکر سمنانی
چکیده
رسالت رسانه به عنوان وسیلة ارتباط جمعی و فرامکانی تأثیرگذاری بر فکر و اندیشةملّت‌هاست. جهان غرب که اصلی‌ترین رقیب در برابر اسلام است، با استفادة ابزاری از رسانه‌هایی مانند ماهواره به عنوان اسلحه‌ای مخفی، در صدد ضربه زدن به جامعة اسلامی و پیشبرد اهداف استعماری خویش است و از این طریق، ذهن و عقیدة دیگران را برای پذیرفتن اندیشه و عقیدة ...
بیشتر
رسالت رسانه به عنوان وسیلة ارتباط جمعی و فرامکانی تأثیرگذاری بر فکر و اندیشةملّت‌هاست. جهان غرب که اصلی‌ترین رقیب در برابر اسلام است، با استفادة ابزاری از رسانه‌هایی مانند ماهواره به عنوان اسلحه‌ای مخفی، در صدد ضربه زدن به جامعة اسلامی و پیشبرد اهداف استعماری خویش است و از این طریق، ذهن و عقیدة دیگران را برای پذیرفتن اندیشه و عقیدة خویش آماده و مهیّا کرده است و با استحالة فرهنگی، الگوهای خویش را جایگزین فرهنگ بومی ملّت‌ها می‌کند. البتّه منظور از جهان غرب، جهت و موقعیّت جغرافیایی نیست، بلکه منظور، تفکّر و نوع رفتار استعماری و مخرّب نسبت به ملّت‌هاست که منشاء آن از سوی جهان غرب پایه‌ریزی شده است. هدف اصلی از این اقدامات، در سلطة خویش نگاه داشتن ملّت‌ها و سروری و رهبری بر جهان است. دین مبین اسلام به عنوان آخرین و کامل‌ترین دین الهی، دستور‌العمل‌هایی دارد که با انجام آنها و رعایت حدود الهی، می‌توان بر دسیسه‌های شیطانی پیروز گشت. غلبه بر هجمة فرهنگی غرب نیز از این موارد مستثنی نیست. این مقاله در صدد شناساندن هجمه‌های این تفکّر غربی است که از طریق شبکه‌های ماهواره‌ای بر پیکرة ملّت‌هایی وارد می‌شود که در تقابل فکری و رفتاری با آنها هستند. برای تبیین این هجمه‌ها و مصونیّت از آسیب‌‌های ناشی از آن، به سفارش پیامبر اکرم(ص)، به «ثقلین» چنگ زده‌ایم و به قرآن کریم و احادیث نورانی اهل‌بیت(ع)متمسّک شده‌ایم.
محمّدحسین مردانی نوکنده
چکیده
از شرایط مهمّ توفیق در هر کار، به‌ویژه امر خطیر تربیت، اتّخاذ روش‌ها و شیوه‌هایی است که فرد را در رسیدن به هدف و در پیمودن راه کمال یاری بخشد. مهم‌ترین تعلیم و اساسی‌ترین بینشی که اسلام می‌خواهد به انسان ارائه دهد، بینش توحیدی است. قرآن می‌خواهد انسان را با خدا آشنا کند و دربارة خدا به انسان معرفت بدهد. در قرآن کریم حکایت‌ها و داستان‌های ...
بیشتر
از شرایط مهمّ توفیق در هر کار، به‌ویژه امر خطیر تربیت، اتّخاذ روش‌ها و شیوه‌هایی است که فرد را در رسیدن به هدف و در پیمودن راه کمال یاری بخشد. مهم‌ترین تعلیم و اساسی‌ترین بینشی که اسلام می‌خواهد به انسان ارائه دهد، بینش توحیدی است. قرآن می‌خواهد انسان را با خدا آشنا کند و دربارة خدا به انسان معرفت بدهد. در قرآن کریم حکایت‌ها و داستان‌های تربیتی فراوانی وجود داردکه در صدد ارائة بینش و جهان‌بینی متعالی به انسان می‌باشد. سؤال اصلی در این تحقیق آن است که حکایات و داستان‌های تربیتی قرآن، چگونه به انسان در ارائة بینش صحیح و جهان‌بینی متعالی یاری می‌رساند؟ هدف اصلی، ارائة بینش و اعطای جهان‌بینی متعالی به انسان از طریق نتایج و دستاوردهای حکایات تربیتی مستخرج از قرآن می‌باشد. نتایج اصلی که از مقاله قابل استخراج است، عبارتند از: قرآن کریم در تلاش است تا با ارائة بینشی صحیح نسبت به حقایق جهان هستی، حجاب‌های غفلت را از دیدگان انسان بزداید. همچنین تغییر بینش‌ها و نگرش‌های نادرست و جایگزینی باورها و ایده‌های صحیح، دستاورد دیگر حکایات قرآنی می‌باشد. در نهایت، ارائة بینش صحیح از طریق مواجه کردن آدمی‌با واقعیّت‌ها و ارائة بینش به شکل عملی باعث می‌گردد که افق دید انسان در جریان عمل (دستاورد عملی) تغییر یابد و به حقیقت رهنمون گردد.
حسن باقری‌نیا
چکیده
برایشناختدقیقمفهومموعظه به عنوان یک روش تربیتی،می‌توانازروش‌هایتحلیلمفهومیبهرهبرد. باتأمّل درآیاتوروایاتمربوطبهموعظهیکنوعتمایزنسبیآن راباحکمت مشخّصنموده‌ایمکهموعظهبرخلافحکمتکهبهلحاظشناختیممتازتراست،بیشتربارعاطفیوگرایشیبههمراهدارد. همچنینباتأمّل درنوعمخاطبیکهقرآنآن راموردموعظةخویشقرارداده،می‌توان نتیجهگرفتکه ...
بیشتر
برایشناختدقیقمفهومموعظه به عنوان یک روش تربیتی،می‌توانازروش‌هایتحلیلمفهومیبهرهبرد. باتأمّل درآیاتوروایاتمربوطبهموعظهیکنوعتمایزنسبیآن راباحکمت مشخّصنموده‌ایمکهموعظهبرخلافحکمتکهبهلحاظشناختیممتازتراست،بیشتربارعاطفیوگرایشیبههمراهدارد. همچنینباتأمّل درنوعمخاطبیکهقرآنآن راموردموعظةخویشقرارداده،می‌توان نتیجهگرفتکه بیشتر مواردموعظه،پسازایماناست. ازاین رو،درابتدایدعوتبهتربیتاسلامیبهتراستازروشهایمبتنیبرحکمتبهرهگرفت .درنهایت،بهآسیبشناسیاینروشپرداختهایمویکیازچالشهایاساسیفرا رویتربیت اسلامی را ذکر کردهایم کهبهویژهفیلسوفان لیبرال (آزادیخواه)،تحلیلیبررویکردهایتربیتدینی مبتنیبر بهرهگیریازعواطف و تلقینگریبهآنارائهکردهاند.
علی کربلائی پازوکی
چکیده
از مراتب عالی ولایت در مسألة امامت، ولایت معنوی است که با اشراف و تصرّف معنوی امام به اذن الهی در نفوس آماده تحقّق می‌یابد. مراد از ولایت معنوی نوعی اقتدار و تسلّط معنوی است که با پیمودن صراط عبودیّت و رسیدن به مقام قرب برای امام به اذن الهی حاصل می‌شود. در دیدگاه علاّمه طباطبائی، ولایت به این معنا غیر از نبوّت، خلافت، وصایت و نیز غیر ...
بیشتر
از مراتب عالی ولایت در مسألة امامت، ولایت معنوی است که با اشراف و تصرّف معنوی امام به اذن الهی در نفوس آماده تحقّق می‌یابد. مراد از ولایت معنوی نوعی اقتدار و تسلّط معنوی است که با پیمودن صراط عبودیّت و رسیدن به مقام قرب برای امام به اذن الهی حاصل می‌شود. در دیدگاه علاّمه طباطبائی، ولایت به این معنا غیر از نبوّت، خلافت، وصایت و نیز غیر از امامت به معنی مرجعیّت دینی و یا حتّی زعامت سیاسی است. انسان افزون بر حیات ظاهری، دارای حیات معنوی و باطنی است و برای رسیدن به مراتب عالی در آن نیاز به راهنما و امام و دستورهای خاص دارد. علاّمه طباطبائی امامت را مقامیبرتر از نبوّت می‌داند که پس از پیمودن مراحل مختلف و آزمایشهای سخت صلاحیّت آن برای بعضی از انبیاء و افراد خاص به وجود میآید و دارندة آن به امر الهی به هدایت باطنی مردم می‌پردازد و با تصرّف ولایی، انسانهای آماده را به مقصود و مطلوب حقیقی و الهی رهبری می‌کند. علاّمه این نوع هدایت را هدایت به امر مینامد. این پژوهش با روش توصیفی و تحلیل متن و به شیوة کتابخانهای درصدد واکاوی هدایت باطنی و ولایت معنوی امام و زوایای آن از منظر علاّمه طباطبائی(ره)و به صورت خاص، در تفسیر المیزان است.
سیّد حسین فخر زارع
چکیده
زندگی اجتماعی و توجّه به روح جامعه یکی از اساسی‌ترین تعلیمات قرآن است. چشم‌اندازی که قرآن برای جامعة انسانی و تفسیر آن در مورد عوامل فعّال در این جامعه ترسیم می‌کند، بر پایۀ نگرش شمول‌گرایانه به انسان به عنوان مجموعه‌ای متجانس و هماهنگ قرار دارد که ناظر به جنبه‌های آن است. در این چشم‌انداز، تعابیر مختلفی در آیات می‌توان مشاهده ...
بیشتر
زندگی اجتماعی و توجّه به روح جامعه یکی از اساسی‌ترین تعلیمات قرآن است. چشم‌اندازی که قرآن برای جامعة انسانی و تفسیر آن در مورد عوامل فعّال در این جامعه ترسیم می‌کند، بر پایۀ نگرش شمول‌گرایانه به انسان به عنوان مجموعه‌ای متجانس و هماهنگ قرار دارد که ناظر به جنبه‌های آن است. در این چشم‌انداز، تعابیر مختلفی در آیات می‌توان مشاهده کرد که به بیان سنّت‌‌ها و تاریخ آنها، مسائل اجتماعی و دعوت به مطالعۀ جوامع پرداخته است.بحث از هستی، چیستی و ترکیب جامعه، حل‌کنندة پاره‌ای از مشکلات و ابهام‌های موجود در مباحث اجتماعی است. اصالت دادن به فرد یا جامعه، تکلیف امکان یا عدم امکان شمول ایدئولوژی واحد بر کُلّ جامعه، وجود یا عدم وجود سنّت‌‌ها بر آن و بسیاری از مسائل نظری و انتزاعی را در مورد جامعه حل خواهد کرد. قرآن کریم هستی پایدار جامعه را مربوط به حیات مردمی می‌داند که در آن زندگی می‌کنند و شناخت جامعه و تغییرات آن را متّکی به روابط اجتماعی افراد قلمداد می‌کند و ازسویی، با رشد وگستردگی مردم، شبکه‌های وابستگی در میان آنان نیز تغییر می‌یابد و روابط به صورت تصاعد هندسی پیچیده‌تر می‌شود و شکل جدیدتری می‌یابد. قرآن برای درک این شبکه‌ها، روابط و جامعه، انسان را به شناخت درونمایۀ انسانی خود ارجاع داده است. وجود یک امر فطری در انسان کافی است که گفته شود او در برابر محیط انسانی و اجتماعی یا طبیعی و غیره موجودی منفعل نیست، بلکه درون خود، معرفت‌ها و گرایش‌هایی را نهفته دارد که در شخصیّت او تأثیر بسزایی دارد و اصولاً سیستم زندگی اجتماعی انسان در نظام آفرینش، متّکی به فطرت اوست.
جمال فرزند وحی
چکیده
یکی از اصول مسلّم در آیین اسلام، حرکت و کرامت انسان است. جان، مال، آبرو، عقیده و رأی آدمی همه حرمت دارند و باید همواره این حریم پاس داشته شود. در حرمت و کرامت انسان، هیچ تفاوتی بین زن و مرد نیست و در فرهنگ اسلامی، زن و مرد به عنوان مخلوقات خدا و مورد عنایت ویژة اویند. افتخار نظام حقوقی اسلام آن است که از همان ابتدا زنان را دارای حقوق اقتصادی، ...
بیشتر
یکی از اصول مسلّم در آیین اسلام، حرکت و کرامت انسان است. جان، مال، آبرو، عقیده و رأی آدمی همه حرمت دارند و باید همواره این حریم پاس داشته شود. در حرمت و کرامت انسان، هیچ تفاوتی بین زن و مرد نیست و در فرهنگ اسلامی، زن و مرد به عنوان مخلوقات خدا و مورد عنایت ویژة اویند. افتخار نظام حقوقی اسلام آن است که از همان ابتدا زنان را دارای حقوق اقتصادی، سیاسی، خانوادگی، قضایی، عبادی شناخته است و با در نظر گرفتن مهریّه، نفقه و...حقوق مادّی و معنوی، زن را در نظام خانواده تأمین ساخته است؛ زیرا از دیدگاه اسلام، تفاوتی در حقیقت و ماهیّت زن و مرد نیست. در آیات قرآنی نیز هرگاه از کمالات و ارزشهای والای انسانی سخن به میان میآید، زنان را نیز همدوش مردان مطرح می‌کند. روش کار در این مقاله به این ترتیب است که ابتدا به بررسی شرایط و حقوق زن در سه بخش اجتماعی، سیاسی و مالی در عصر جاهلیّت میپردازیم و بعد تحوّلی که اسلام در این شرایط و حقوق به وجود آورد، مطالعه می‌شود. هدف از این مقاله بیان بخشی از حقوقی است که اسلام برای زنان قرار داده است. ابزار کار ما استفاده از متن قرآن مجید، سنّت معصومین(ع)و کتب فقهی و حقوقی است.
چکیده
پژوهش حاضر به بررسی مهم‌ترین اندیشه‌های قرآنی و حدیثی جریان فکری نوظهوری موسوم به قرآنیّون می‌پردازد که از میان اهل سنّت برخاستند. خاستگاه آغازین این جریان شبه‌قارّة هند بود، سپس از رهگذر مصر به جهان عرب راه یافت. پیروان این جریان بر آن هستند که قرآن یگانه مرجع معتبر تشریع دین اسلام است. بنابراین، سنّت نبوی را به عنوان یکی از مصادر ...
بیشتر
پژوهش حاضر به بررسی مهم‌ترین اندیشه‌های قرآنی و حدیثی جریان فکری نوظهوری موسوم به قرآنیّون می‌پردازد که از میان اهل سنّت برخاستند. خاستگاه آغازین این جریان شبه‌قارّة هند بود، سپس از رهگذر مصر به جهان عرب راه یافت. پیروان این جریان بر آن هستند که قرآن یگانه مرجع معتبر تشریع دین اسلام است. بنابراین، سنّت نبوی را به عنوان یکی از مصادر تشریع، فاقد اعتبار می‌دانند. در توجیه این اعتقاد، ایشان دو دلیل عمده را مطرح می‌نمایند: اوّل آنکه احادیث منقول از پیامبر، وحی نیستند، به دلیل اینکه پیامبر از تدوین حدیث خویش نهی کرده است ودوم اینکه این احادیث به سبب تأخیر در کتابت مورد جعل و تحریف قرار گرفته است، لذا حجّیّت ندارند. قرآنیّون از نظر مبانی فکری، تجدّدگرا و خواهان تطبیق قرآن با مقتضیّات زمان و نیز تعدیل مسائل دینی هستند. از نظر روش، آیات قرآن را با روش عقلی مبتنی بر تدبّر و اجتهاد آزاد تفسیر می‌نمایند و نیز تأثیرپذیری ایشان از علوم عقلی و تجربی باعث شده، حتّی حقایق غیبی و ماورایی آن را با استناد به پدیده‌های طبیعی و حسّی تفسیر نمایند. همچنین این فرقه برآنند که نیازی به تفسیر قرآن نیست، چراکه تفسیر تنها در مورد مسائل مبهم و یا پیچیده صورت می‌گیرد، لکن قرآن کریم کتابی روشن و مبرّا از هر گونه غموض و ابهام است و تنها باید در آیات آن تدبّر نمود. لذا برای روایات و سخن مفسّران وقعی نمی‌نهند و بیشتر استدلال‌هایشان مبتنی بر شبهه و مغالطه است. بنابراین، مقالة حاضر در ابتدا به معرّفی مشهورترین فرقه‌های قرآنیّون و بنیانگذاران آن و نیز بررسی گرایش‌های فکری و عقیدتی آنان می‌پردازد، سپس مهم‌ترین اندیشه‌های آنان را مورد بررسی و نقد قرار می‌دهد.
