تسبیح موجودات غیر ذی‌شعور از دیدگاه قرآن

امرالّه معین؛ هنگامه بیادار؛ ابوالحسنی فاطمه

دوره 5، شماره 18 ، آذر 1393، صفحه 7-34

https://doi.org/10.22054/rjqk.2016.1853

چکیده
  «تسبیح» به معنای تنزیهی است که توأم با علم و آگاهی باشد و از روی قصد صورت گیرد و تسبیح خداوند به معنای منزّه دانستن او از عیوب و نقایص امکانی است. «حمد» نیز به معنای ستایش فعل جمیل اختیاری است. وجه تقارن «حمد» و «تسبیح» در آیات مورد نظر این است که موجودات، با صفاتی خدا را حمد می‌گویند که محدود به حدود خود آنان است، ...  بیشتر

نقش قرآن در شکوفایی حیات عقلانی تمدّن اسلامی

قدرت‌الله قربانی

دوره 5، شماره 18 ، آذر 1393، صفحه 35-61

https://doi.org/10.22054/rjqk.2016.1855

چکیده
  نقش حکیمان مسلمان در شکوفایی تمدّن اسلامی انکارناپذیر است و نیز نقش قرآن در شکل‌گیری تفکّر عقلانی و فلسفی مسلمانان از مهم‌ترین پرسش‌ها و مسائل پیش روست. به نظر می‌رسد که جامعیّت قرآن در ارائة آموزه‌های جهان‌شمول برای بسترسازی تحقّق سعادت حقیقی بشر باعث گردیده تا در این کتاب الهی، در زمینه‌های حکمی و عقلانی چون خداشناسی، جهان‌شناسی، ...  بیشتر

وسوسة شیطان و راهکارهای مقابله با آن در قرآن

عبدالعلی شُکر

دوره 5، شماره 18 ، آذر 1393، صفحه 63-89

https://doi.org/10.22054/rjqk.2016.1856

چکیده
  دشمنی کردن در قالب دوستی و خیانت کردن با ابراز خیرخواهی، موفّقیّت بیشتری برای دشمنان به ارمغان می‌آورد، بی‌آنکه هزینة مالی و جانی در این مسیر صرف شود. نخستین موجودی که از این شیوه بهره جست، ابلیس بود. دشمنی او از روی حسادت نسبت به مقام والای آدم سرچشمه می‌گیرد. گرچه شیطان بر انسان سلطه ندارد، امّا از ابزارهایی مانند نفس امّاره و اختیار ...  بیشتر

بررسی فضای نزول سورة عادیات (با تأکید بر مکّی یا مدنی بودن سوره)

قاسم فائز؛ عماد صادقی؛ ابوذر خیراندیش

دوره 5، شماره 18 ، آذر 1393، صفحه 91-114

https://doi.org/10.22054/rjqk.2016.1857

چکیده
  یکی از سُوَر اختلافی از نظر مکّی و مدنی بودن، سورة عادیات است که اگر مکان نزول سوره تعیین گردد، در تفسیر و شناخت بهتر آن نقش بسزایی دارد. برخی از مفسّران به دلیل سوگندهای ابتدایی در باب اسبان جنگی، آن را مربوط به جهاد دانسته‌اند که در مدینه واجب شده است. همچنین روایاتی که نزول سوره را بعد از غزوة ذات‌السّلاسل بیان کرده، آن را مدنی دانسته‌اند. ...  بیشتر

بررسی جایگاه تاریخ و قصص در قرآن

زهرا رضایی

دوره 5، شماره 18 ، آذر 1393، صفحه 115-135

https://doi.org/10.22054/rjqk.2016.1858

چکیده
  قرآن کریم سرشار از قصص و گزارش‌های تاریخی مربوط به امّت‌های پیشین و پیامبران آنان با هدف انتقال معارف وحیانی و هدایت انسان است. با این حال، در قرآن مستقیماً اشاره‌ای به تاریخ و تاریخ‌نگاری نشده است و خود این کتاب مبتنی بر تاریخ‌نگاری نیست. پرسش‌های اصلی این جستار عبارتند از: 1ـ چه ارتباطی میان قرآن و تاریخ وجود دارد؟ 2ـ هدف از استفاده ...  بیشتر

بدعت‌های دینی از نگاه قرآن

عبّاس اشرفی؛ نرجس جمال امیدی

دوره 5، شماره 18 ، آذر 1393، صفحه 137-156

https://doi.org/10.22054/rjqk.2016.1859

چکیده
  بدعت حکمی است که به دین افزوده و یا از آن کاسته شود، بدون اینکه مستندی از کتاب یا سنّت داشته باشد. خداوند متعال دین خود را کامل و بی‌هیچ گونه کاستی به آدمیان هدیّه فرموده است و جایی برای افزودن یا کاستن در آن نگذاشته است و اعلام فرموده که دین خالص تنها از آنِ خداست و تنها همان را می‌پذیرد. با این همه، همواره کسانی بوده‌اند که آگاهانه ...  بیشتر

نقد و بررسی آرای مستشرقان دربارة ‌امّی بودن پیامبر اکرم(ص)

ابراهیم ابراهیمی؛ اصغر طهماسبی بلداجی

دوره 5، شماره 18 ، آذر 1393، صفحه 157-180

https://doi.org/10.22054/rjqk.2016.1861

چکیده
  امّی بودن پیامبر اکرم(ص) در معنای ناتوانی در خواندن و نوشتن، یکی از مباحثی است که قرآن کریم  بر آن تصریح دارد. آیات، روایات و اسناد تاریخی این مطلب را به طور حتم اثبات می‌کنند که پیامبر اکرم(ص) تا زمان بعثت توانایی خواندن و نوشتن نداشت. این مهم مورد اتّفاق اندیشمندان اسلامی فریقین می‌باشد. امّا با وجود این، شبهات فراوانی در این باره ...  بیشتر