ابراهیم اقبال؛ عماد صادقی؛ ابوذر خیراندیش
چکیده
سورة مطفّفین از جملة سورههایی است که عالمان علوم قرآن و مفسّران دربارة زمان نزول و مکّی یا مدنی بودن آن اختلاف کردهاند. اختلافات در این باب، از مطالب سوره و روایات ترتیب نزول تأثیر پذیرفته است. از این رو، بیشتر روایات ترتیب نزول به نزول سوره در مکّه دلالت دارند. در این میان، قول مشهور مفسّران، مکّی بودن را نشان میدهد، چنانکه برخی ...
بیشتر
سورة مطفّفین از جملة سورههایی است که عالمان علوم قرآن و مفسّران دربارة زمان نزول و مکّی یا مدنی بودن آن اختلاف کردهاند. اختلافات در این باب، از مطالب سوره و روایات ترتیب نزول تأثیر پذیرفته است. از این رو، بیشتر روایات ترتیب نزول به نزول سوره در مکّه دلالت دارند. در این میان، قول مشهور مفسّران، مکّی بودن را نشان میدهد، چنانکه برخی روایات سبب نزول، بر مدنی بودن تأکید میکنند که این روایات قابل نقد و خدشه هستند. از سوی دیگر، ضوابط و خصائص سورههای مکّی و مدنی نیز بیشتر مکّی بودن سوره را نشان میدهند. به هر حال، در مقالة حاضر با جمع گردآوری روایات و اقوال گوناگون و آنگاه تحلیل و نقد آنها مکّی بودن سورة مطفّفین را تشدید کرده و به تاریخگذاری صحیح آن پرداخته شده است و از این رو، با توجّه به قراین و ادلّة متقنی که در بحث حاضر بدان پرداختهایم، این سوره در سال آخر بعثت، قبل از هجرت پیامبر(ص) به عنوان آخرین سوره در مکّه پس از سورة عنکبوت نازل گردیده است و فایده مکّی دانستن سوره، ما را با مخاطبان آن آشنا میکند که کفّار و مشرکان مکّه هستند یا مسلمانان مدینه که در فهم ما از آیات و شناخت دوست و دشمن بسیار مؤثّر خواهد بود.
عبدالرّضا زاهدی؛ مهیار خانی مقدّم؛ عماد صادقی
چکیده
پژوهش حاضر با روش تحلیلی ـ توصیفی و بر اساس آموزههای فرهنگ وحیانی ـ اسلامی، به ارائة راهبرد و برخی از راهکارهای مصداقی در راستای پیشگیری از رشوهپذیری ـ به عنوان یکی از آسیبهای جامعة اسلامی ـ پرداخته است. مقدّمات آن شامل تأمّلی در سه شاخصة «هدایت»، «حکمت» و «رضایت» و عنایت بر «عرصههای برجستة نظام هدایت انسان» ...
بیشتر
پژوهش حاضر با روش تحلیلی ـ توصیفی و بر اساس آموزههای فرهنگ وحیانی ـ اسلامی، به ارائة راهبرد و برخی از راهکارهای مصداقی در راستای پیشگیری از رشوهپذیری ـ به عنوان یکی از آسیبهای جامعة اسلامی ـ پرداخته است. مقدّمات آن شامل تأمّلی در سه شاخصة «هدایت»، «حکمت» و «رضایت» و عنایت بر «عرصههای برجستة نظام هدایت انسان» (خودیابی، خودآگاهی، خودبانی و خودآیی) است. بر اساس راهبرد پیشنهادی، فرد در عرصة «خودآگاهی»، چهار نکته را به عنوان باورهای بنیادین در نگرش، گرایش و کُنشِ خود در رابطه با مسئلة رشوه دانسته است و در عرصة «خودبانی» بر آن اهتمام خواهد داشت: 1ـ برطرف کردن نیازهای سایر افراد در چارچوب قوانین الهی، نعمتی از جانب خداوند و دارای آثار نیکی در دنیا و آخرت است. 2ـ در عالم هستی، کسب رزق و روزی دارای قوانین مشخّص است و در این مهم، نقش تعیینکنندة امور معنوی، افزونتر است. 3ـ رشوه بر اساس دلایل شرعی و عقلی موجب پیدایش تبعیض، بیعدالتی و بیاعتمادی به حکومت اسلامی میشود. 4ـ مال و منفعتی که از طریق رشوه به دست میآید. از آنجا که تخلّف از قوانین الهی برای کسب روزی و برخلاف رضایت الهی است، در مسیری نامطلوب و نامشروع هزینه خواهد شد.