محمد رضا ابراهیم نژاد
چکیده
دانشمندان مسلمان، برای دانش «تفسیر قرآن » رتبه نخستین اهمیت را ذکر میکنند چرا که موضوع این علم قران کریم است و دیگر علوم اسلامی همچون کلام، فقه، حدیث و اخلاق به آن وابستهاند. لازمه این ویژگی آنست که دانش تفسیر چنانکه در عرصههای مختلف مورد استفاده قرار میگیرد، به موازات آن نیاز به آسیبشناسی مضاعف دارد. یکی از جنبههای ...
بیشتر
دانشمندان مسلمان، برای دانش «تفسیر قرآن » رتبه نخستین اهمیت را ذکر میکنند چرا که موضوع این علم قران کریم است و دیگر علوم اسلامی همچون کلام، فقه، حدیث و اخلاق به آن وابستهاند. لازمه این ویژگی آنست که دانش تفسیر چنانکه در عرصههای مختلف مورد استفاده قرار میگیرد، به موازات آن نیاز به آسیبشناسی مضاعف دارد. یکی از جنبههای آسیب شناسی و آسیب پذیری تفسیر، روش استفاده از «ادبیات معیار» است که در شناخت ساختار و مضمون آیات قرآن نقش کلیدی دارد. از عصر صحابه و تابعین برخی از مفسران، شعر عرب جاهلی یا دیوان عرب را به عنوان ادبیات معیار در تفسیر قرآن برگزیده اند. درمقابل،عده ای دیگرازمفسران همواره بااین گرایش تفسیری مخالف بوده و متن قرآن کریم را «ادبیات معیار» دانسته و شعر جاهلی را شایستة مرجعیت تفسیر قرآن ندیده اند. در این پژوهش گذشته از کشف عوامل گرایش به شعر جاهلی و دیوان عرب ، دیدگاه و سیره مفسران وابسته به این گرایش در مقایسه با دیدگاه و سیره مفسران قرآن گرا تحلیل گردید، جنبه های ضعف ونارسایی وبرخی آثارمنفی که بر این گرایش مترتب شده و اختلافاتی در عرصههای تفسیری، فقهی و... را باعث شده مورد نقد منصفانه قرارگرفته که میتواند گامی در مسیر شناخت یکی از آسیبهای دانش تفسیر شمرده شود.کلید واژگاندیوان عرب، شعر جاهلی، دیوان گرایان، قرآن گرایان، ادبیات معیار، دانش تفسیر
محمّدرضا ابراهیمنژاد
چکیده
تاریخ اسلام و جهان نشان میدهد که دین اسلام روح حیات را به کالبد بشریّت دمید و جامعة انسانی را احیا نمود. امّا از آغاز تاکنون همواره دشمنانی وجود داشته که مصمّم به نابودی اسلام یا پیشگیری از تأثیرگذاری آن بودهاند. بدین منظور، نسخههایی از اسلام غیرواقعی و قرائتهایی تحریف شده از اسلام را در برابر اسلام حقیقی و اصیل ارائه نمودهاند ...
بیشتر
تاریخ اسلام و جهان نشان میدهد که دین اسلام روح حیات را به کالبد بشریّت دمید و جامعة انسانی را احیا نمود. امّا از آغاز تاکنون همواره دشمنانی وجود داشته که مصمّم به نابودی اسلام یا پیشگیری از تأثیرگذاری آن بودهاند. بدین منظور، نسخههایی از اسلام غیرواقعی و قرائتهایی تحریف شده از اسلام را در برابر اسلام حقیقی و اصیل ارائه نمودهاند که در آثار و اندیشة امام خمینی(ره) عنوان مشترک همة آنها عنوان، «اسلام آمریکایی» ذکر میشود. وظیفة دفاع از اسلام اقتضا میکند که ویژگیها و شاخصههای اسلام اصیل در مصاف با «اسلام انحرافی» با استفاده از منابع متقن و نیز متون وحیانی و الهی شناسایی و ارائه گردد تا طرحها و تبلیغات فریبکارانة استعمارگران بر مردم آشکار شود. رهنمودهای حکیمانة امام خمینی(ره) با تطبیق بر آیات کریمة قرآن، چراغی پرفروغ و نورافکن در این راه است. در پرتو این منابع نورانی، به چند شاخصه دست یافتیم که عدم جدایی از سیاست، استخدام وسیلة صالح، فراملّی و منطقهای بودن، استواری و درستی، جامعیّت، تمامیّت، حمایت مستضعفان و ستیز با مستکبران و ... از جملة آنهاست.