قرآن و معارف قرآنی
کاوس روحی برندق؛ سحر صدری؛ علی حاجی خانی
چکیده
مباحث مربوط به زندگی پس از مرگ از پیچیدهترین مباحث الهیاتی است. بحث از آثار اعمال انسان در زندگی پس از مرگ و در جهان آخرت بخش مبسوطی از این مباحث را تشکیل میدهد. دربارۀ بحث عمل انسان در آخرت مباحث گوناگونی مطرح است که برخی از آنها عبارت است از: تمثل اعمال در قبر، حسابرسی اعمال و کیفیت آن، وزن کردن اعمال و کیفیت ارائه جزای اعمال در ...
بیشتر
مباحث مربوط به زندگی پس از مرگ از پیچیدهترین مباحث الهیاتی است. بحث از آثار اعمال انسان در زندگی پس از مرگ و در جهان آخرت بخش مبسوطی از این مباحث را تشکیل میدهد. دربارۀ بحث عمل انسان در آخرت مباحث گوناگونی مطرح است که برخی از آنها عبارت است از: تمثل اعمال در قبر، حسابرسی اعمال و کیفیت آن، وزن کردن اعمال و کیفیت ارائه جزای اعمال در آخرت. پژوهش حاضر - با استفاده از روش کتابخانهای در گردآوری اطلاعات و روش توصیفی تحلیلی در طبقهبندی دادهها و شیوۀ انتقادی در ارزیابی دیدگاهها- پس از گردآوری و ساماندهی و تبیین آراء مفسران شاخص و معاصرانه قرآن در تبیین کیفیت رابطه عمل و جزای اعمال در آخرت، به این نتیجه دست یافتهاست که پنج دیدگاه: الف) حضور صحیفه اعمال (نفی حضور خود عمل، ب) دیدن جزای اعمال، ج) ثواب و عقاب به نفس اعمال و اخلاق نیک و بد، د) از بین رفتن صورت دنیوی و ظاهر شدن صورت اخروی، هـ) حقیقی بودن رابطه عمل با جزا در آخرت و نفی رابطه اعتباری میان آنها در این زمینه مطرح است، سپس به ارزیابی دیدگاهها پرداخته و در بحث نوآورانه با تحقیق در آیات قرآن کریم در این زمینه به سیزده دسته از آیات و تحلیل آنها، در نهایت با تطبیق دیدگاههای فوق با آیات قرآن به این نتیجه نهایی رسیده است. دیدگاه سوم و پنجم یعنی دیدگاه ملاصدرا و علامه طباطبائی با توجه به اینکه با دستههای بیشتری از آیات قرآن کریم سازگاری دارد و ترکیب این دو دیدگاه که هر کدام به جنبه خاصی از پاسخ مسأله تحقیق پرداختهاند، دیدگاه ششم و دیدگاه موجه در پاسخ مسأله تحقیق میباشد و سایر دیدگاهها با ظواهر آیات سازگار نبوده و یا حداقل با دستههای کمتری از آیات سازگار است.
کاوس روحی برندق؛ صدیقه ملک لو
چکیده
در حوزۀ گزاره های مربوط به معاد، واژگان بسیاری (28مورد) در قرآن وجود دارد که از این میان، تنها 17 مورد در این باب استعمال میشود. این مقاله، بار معنایی هر یک از این واژگان و نقاط مشترک و تفاوت های معنایی آنها را از نظر فرهنگ های معتبر عربی و دیدگاه مفسران مطرح مورد بررسی قرار داده و به این نتیجه دست یافته است که هر یک از این واژگان با واژگان ...
بیشتر
در حوزۀ گزاره های مربوط به معاد، واژگان بسیاری (28مورد) در قرآن وجود دارد که از این میان، تنها 17 مورد در این باب استعمال میشود. این مقاله، بار معنایی هر یک از این واژگان و نقاط مشترک و تفاوت های معنایی آنها را از نظر فرهنگ های معتبر عربی و دیدگاه مفسران مطرح مورد بررسی قرار داده و به این نتیجه دست یافته است که هر یک از این واژگان با واژگان دیگری از این حوزه اشتراک معنایی دارند و بواسطه همین موضوع جزء نظایر قرآنی قرار میگیرند در حالی که در کتب وجوه و نظایر اشارهای به این لغات نشده است؛ همچنین برخی واژگان متحمل معنای خاصی هستند که با توجه به سیاق آیه نمیتوان نظایرش را جایگزین واژه مزبور نمود. نتیجه مهم دیگر تعلق غالب واژگان حوزۀ معاد به سور مکی است که مرتبط با محتوای سور مکی می باشد.نتیجه مهم دیگر تعلق غالب واژگان حوزۀ معاد به سور مکی است که مرتبط با محتوای سور مکی می باشد.نتیجه مهم دیگر تعلق غالب واژگان حوزۀ معاد به سور مکی است که مرتبط با محتوای سور مکی می باشد.
کاوس روحی برندق؛ محمد آسنجرانی؛ علی بیدسرخی
چکیده
قرآن کریم در آیات متعددی به فلسفه آفرینش با تعبیر« بالحق» اشاره نموده است. مفسران دیدگاه های گوناگونی را در تبیین فلسفه آفرینش هستی در ذیل آیات دربردارنده این تعبیر بیان داشته اند که به طور کلی عبارت اند از ؛ 1-آفرینش صواب 2-آفرینش با کلام حق 3-آفرینش حکیمانه 4-آفرینش مبتنی بر عدل و انصاف 5- آفرینش هدفدار، که این دیدگاه ها قابل نقد ...
بیشتر
قرآن کریم در آیات متعددی به فلسفه آفرینش با تعبیر« بالحق» اشاره نموده است. مفسران دیدگاه های گوناگونی را در تبیین فلسفه آفرینش هستی در ذیل آیات دربردارنده این تعبیر بیان داشته اند که به طور کلی عبارت اند از ؛ 1-آفرینش صواب 2-آفرینش با کلام حق 3-آفرینش حکیمانه 4-آفرینش مبتنی بر عدل و انصاف 5- آفرینش هدفدار، که این دیدگاه ها قابل نقد و بررسی اند، که در میان دیدگاه پنجم، با در نظر گرفتن اصل معنایی و تقابل واژه حق با واژهای با باطل، لعب و لهو در قرآن کریم صحیح میباشد از سوی دیگر از میان موارد چهارگانهی؛ 1-دلالت داشتن آفرینش بر توحید وکمالِ قدرت خداوند ، 2-آفرینش مبتنی بر دین و تکالیف الهی، 3-آفرینش مبتنی بر منافع و مصالح بندگان و فضل برآنان، 4-آفرینش مبتنی بر غایت حقیقی، که مفسران درتعیین مراد از آفرینش هدفدار بیان داشته اند. مورد چهارم با توجه به اصل معنایی واژه حق و کاربرد و تقابل آن با باطل و لعب در عرف قرآن کریم و از حیث مفاد آیات مربوطه و سیاق آیات قرآن کریم، بهتر از سایر دیدگاه ها میباشد.
کاوس روحی برندق؛ لیلا مرادی
چکیده
وهّابیّت در موضوعات گوناگون دیدگاههای ویژهای جدا از سایر مذاهب و فرقههای اسلامی دارد. یکی از باورهای خاصّ این فرقه، اختلاف در تبیین مسائل مرتبط با امامت و اولیای الهی است که با تکیه بر مبانی خاص در تعریف شرک و مصادیق آن شکل گرفته است. وهّابیّت با نفی نظام علّی و معلولی، واسطة فیض بودن ائمّة اطهار(ع) را انکار میکنند و در نتیجه، ...
بیشتر
وهّابیّت در موضوعات گوناگون دیدگاههای ویژهای جدا از سایر مذاهب و فرقههای اسلامی دارد. یکی از باورهای خاصّ این فرقه، اختلاف در تبیین مسائل مرتبط با امامت و اولیای الهی است که با تکیه بر مبانی خاص در تعریف شرک و مصادیق آن شکل گرفته است. وهّابیّت با نفی نظام علّی و معلولی، واسطة فیض بودن ائمّة اطهار(ع) را انکار میکنند و در نتیجه، مواردی مانند تبرّک و توسّل به ائمّه(ع) و شفاعتخواهی از ایشان را شرک و زیارت قبور آنان را بدعت میدانند. این مقاله با هدف نشان دادن انحراف بنیادین این فرقه در تحلیل مسئلة شرک، با تأکید بر دیدگاههای علاّمه طباطبائی(ره) به نقد آن پرداخته است و به این نتیجه رسیده که اندیشههای سُست غیرعقلانی وهّابیّت موجب شده است که علمای مدافع این فرقه، تعریف نادرستی از مصادیق شرک و توسعه در دامنة آن ارائه دهند. با رجوع به آراء و دیدگاههای علاّمه طباطبائی در تفسیر المیزان بهآسانی میتوان به باورهای نادرست وهّابیّون در باب مصادیق آگاهی پیدا کرد و بسیاری از اعمال صحیح، مانند تبرّک و توسّل به انبیا و اولیای الهی، درخواست شفاعت از آنان، زیارت قبور آنان و سوگند یاد کردن به غیر خدا را از محدودة شرک خارج نمود.