محمد شریفی؛ بابک هادیان حیدری
چکیده
اندیشمندان از همان ابتدای نزول قرآن سعی بر فهم و تفسیر قرآن داشتهاند؛ اما بیتوجهی و گاه نادیده انگاشتن گونههای مختلف روایات تفسیری، آنان را بهدشواری همچون تفسیر به رأی مبتلا کرده است. این نوشتار بهمنظور آشکار کردن جایگاه گونههای روایی در تفسیر و کارآمدی آن به شرح و تبیین اندیشههای علامه طباطبایی و دو تن از شاگردان ایشان ...
بیشتر
اندیشمندان از همان ابتدای نزول قرآن سعی بر فهم و تفسیر قرآن داشتهاند؛ اما بیتوجهی و گاه نادیده انگاشتن گونههای مختلف روایات تفسیری، آنان را بهدشواری همچون تفسیر به رأی مبتلا کرده است. این نوشتار بهمنظور آشکار کردن جایگاه گونههای روایی در تفسیر و کارآمدی آن به شرح و تبیین اندیشههای علامه طباطبایی و دو تن از شاگردان ایشان یعنی آیتالله جوادی آملی و آیتالله مصباح یزدی با روش توصیفی – تحلیلی پرداخته است. در بخشهایی از تفسیر المیزان و نگاشتههای شاگردان علامه طباطبایی، نخست ممکن است برای برخی چنین شبهه شود که آنان از روش قرآن به قرآن عدول کردهاند؛ اما در بررسیهای صورت گرفته نمایان شد که آنان نهتنها از بنیاد نخستین خویش عدول نکردهاند؛ بالاتر از آن، روایات را بهعنوان مؤید و مفسر قرآن پنداشتهاند و در تفاسیرشان بهخصوص در آیهی 3 سورهی مائده و 33 سورهی احزاب از پنج گونه روایات تفسیری یعنی، أ. روایات بیانگر مصداقهای واژگان و تعابیر قرآنی؛ ب. تبیین مفاد آیات؛ ج. تعیین مصادیق خاص آیات؛ د. تعیین واژگان در جزییات مباحث فقهی؛ ذ. تعیین جایگاه آیه و تناسب آن بهره بردهاند، پس گونههای روایی جایگاهی مولدی دارند، بدین معنا که گونههای روایی مولد و ایجادکنندهی نقشهای روایی در تفسیرند.
محسن نورائی؛ سید کامل عسکری؛ محمد شریفی
چکیده
در سدههای اخیر، قرآنپژوهی از اولویتهای مهم مستشرقان است. شماری از این آثار به انکار و یا دستکم تردید در وحیانیت قرآن تصریح دارد. ویلیام جوزف فدرر، نویسنده و مورخ معاصر آمریکایی نیز همسو با این نظر، منکر الهی بودن قرآن است. پژوهش حاضر با روش توصیفیـ تحلیلی ابعاد مختلف ادعای فدرر را به بحث مینهد و به بررسی دیدگاه ویلیام فدرر ...
بیشتر
در سدههای اخیر، قرآنپژوهی از اولویتهای مهم مستشرقان است. شماری از این آثار به انکار و یا دستکم تردید در وحیانیت قرآن تصریح دارد. ویلیام جوزف فدرر، نویسنده و مورخ معاصر آمریکایی نیز همسو با این نظر، منکر الهی بودن قرآن است. پژوهش حاضر با روش توصیفیـ تحلیلی ابعاد مختلف ادعای فدرر را به بحث مینهد و به بررسی دیدگاه ویلیام فدرر در کتاب «What every American needs to Know about the Qur`an» دربارة مصادر قرآن پرداختهاست. نتیجة پژوهش بیانگر نادرستی بسیاری از ادعاهای فدرر است. مهمترین نقاط ضعف وی عبارتند از: مراجعه نکردن به منابع دست اول و معتبر، آدرسدهی غیردقیق به منابع، مراجعه نکردن به منابع تاریخی، تفسیری و حدیثی شیعه، تعصب نسبت به باورهای مسیحیت و غرضورزی در برابر معارف قرآنی. نتیجة این پژوهش در حوزة مطالعات استشراق و نیز مباحث کلامی و تفسیری کاربرد آشکار دارد. همچنین، این نتایج در عرصة تبلیغ و جذب نامسلمانان و اقناع فکری ایشان کارایی دارد
محمد شریفی
چکیده
تاریخ بشریت نام زنان بسیاری را به عنوان «اسوههای جاوید انسانیت، اخلاق، کرامت و فضیلت»، در حافظة خود ثبت کردهاست تا سیر و سلوک و منش آنان برای همیشه راهنمای عمل رهپویان صراط مستقیم باشد. ساره، همسر حضرت ابراهیم(ع)، از جمله زنانی است که به شهادت آیات قرآن، گفت و شنودی بین او و فرشتگان رخ دادهاست. در این پژوهش، نگارنده کوشیدهاست ...
بیشتر
تاریخ بشریت نام زنان بسیاری را به عنوان «اسوههای جاوید انسانیت، اخلاق، کرامت و فضیلت»، در حافظة خود ثبت کردهاست تا سیر و سلوک و منش آنان برای همیشه راهنمای عمل رهپویان صراط مستقیم باشد. ساره، همسر حضرت ابراهیم(ع)، از جمله زنانی است که به شهادت آیات قرآن، گفت و شنودی بین او و فرشتگان رخ دادهاست. در این پژوهش، نگارنده کوشیدهاست با رویکردی مسئلهمحور، ضمن تحلیل برخی از ابعاد زندگانی این بزرگبانوی راه دین، ذیل آیات 71 تا 73 سورة هود، امکان و کیفیّت مراوده و گفتگوی غیرمعصوم با فرشتگان و نیز حوادث و مسائلی را که در این راستا پیش آمده، بررسی نماید. اهمّ نتایج پژوهش، گویای این است که گفتگوی انسانهای مؤمن با فرشتگان برای انبیا و غیرانبیا به دلیل آیات قرآن و روایات، ممکن و یا ضروری است. دربارة معنای «ضحک» در آیة 71 سورة هود، دو تفسیر «حیض شدن» و «خندیدن» مطرح شدهاست و قول دوم کمترین اشکال را دارد و عموم مفسران آن را پذیرفتهاند. قول برگزیده دربارة علت خنده و خوشحالی ساره، شناخت میهمانان حضرت ابراهیم(ع) است که فرشتگان و مأموران الهی بودند و اینکه مأموریت آنها عذاب قوم لوط(ع) است.
علی محمّد میرجلیلی؛ محمّد شریفی؛ احمد صادقیان؛ بیبی رقیّه مصدّق
چکیده
عواطف و احساسات مثبت، اصلیترین رهبرانی هستند که نوع بشر، ادامۀ حیات خود را تا حدود زیادی، وامدار قدرت این عوامل در تعاملات انسانی است. نیروهایی همچون ایمان و تقوای الهی، امید به خداوند، عفو و گذشت، همدلی و همراهی، رابطة صمیمانه با دیگران از نمونههای این عواطف هستند. داستان حضرت یوسف(ع) در قرآن کریم به خاطر نمود زیبای این عواطف در ...
بیشتر
عواطف و احساسات مثبت، اصلیترین رهبرانی هستند که نوع بشر، ادامۀ حیات خود را تا حدود زیادی، وامدار قدرت این عوامل در تعاملات انسانی است. نیروهایی همچون ایمان و تقوای الهی، امید به خداوند، عفو و گذشت، همدلی و همراهی، رابطة صمیمانه با دیگران از نمونههای این عواطف هستند. داستان حضرت یوسف(ع) در قرآن کریم به خاطر نمود زیبای این عواطف در برخوردهای یک انسان کامل، به «احسن القصص»، معرّفی شده است و به دلیل اینکه نکات تربیتی فوقالعادهای دارد، تأثیر بسیار ژرفی در فکر و ذهن انسان گذاشته است و میگذارد و برای تثبیت آن، باید از راهکارهای تقویتکننده کمک گرفت. در این پژوهش، با روش توصیفیـ تحلیلی، انواع عواطف مثبت در سورة یوسف و آثار عواطف مثبت بر رشد و تعالی انسان در زندگی فردی و اجتماعی و نیز راهکارهایی برای تقویت این عواطف، با محوریّت سورۀ یوسف مورد بحث قرار گرفته است. این عواطف به سه بخش عواطف فردی، خانوادگی و اجتماعی تقسیم میشوند که هر یک به سهم خود نقش بسزایی در رشد و تعالی انسان دارد.