کبری راستگو؛ مرضیه مهدیزاده
چکیده
کاربست طرح "مولفههای معنایی" به عنوان یکی از طرحهای نوین در مطالعات معناشناختی علوم قرآنی، نقش بسزایی در دستیابی به معانی دقیق واژگان این کتاب الهی و شناخت انسجام و ارتباط سیستماتیک مفاهیم آن دارد. با توجه به مسالۀ محدودیتهای گزینشی واژگان نسبت به یکدیگر، در زبان قرآن کریم که محدود به متنی مشخص و ثابت است، همانند هر متن دیگری، ...
بیشتر
کاربست طرح "مولفههای معنایی" به عنوان یکی از طرحهای نوین در مطالعات معناشناختی علوم قرآنی، نقش بسزایی در دستیابی به معانی دقیق واژگان این کتاب الهی و شناخت انسجام و ارتباط سیستماتیک مفاهیم آن دارد. با توجه به مسالۀ محدودیتهای گزینشی واژگان نسبت به یکدیگر، در زبان قرآن کریم که محدود به متنی مشخص و ثابت است، همانند هر متن دیگری، امکانات ترکیب و همنشینی محدود و مقید است. لذا کاربست نظریۀ مولفههای معنایی به عنوان ابزاری جهت تشخیص چرایی همنشینی واژگان و نیز محدودیتهای گزینشی آنها امری اجتنابناپذیر مینماید. بدین تصور نوشتار حاضر بر آن است که با تکیه بر روش توصیفی-تحلیلی و کاربست رویکرد مولفههای معنایی در مقام پاسخگویی به این پرسش اساسی برآید که علت همنشینی سه مفهوم "وهن"، "ضعف" و "استکانت" و نوع چینش آنها چیست؟ گزارههای قرآنی نشان داد که مفهوم ضعف با توجه به مؤلفههای معناساز خود، واژۀ شامل و دو مفهوم دیگر زیرشمولهای آن بهشمار میآید. همچنانکه مفهوم "ضعف" و "وهن" به دلیل اشتراک در خردهمعناهایشان دارای رابطۀ اشتدادی (هممعنایی) هستند که در مؤلفۀ [عارضی] و [گذر زمان] از یکدیگر متمایز میشوند. افزون بر این در میان این سه واژه، مفهوم "استکانت" شدیدترین حالت لاقوگی و ناتوانی را بیان میدارد.