ارزیابی مؤلفه‌ها و مستندات قرآنی نظریه رؤیاانگاری وحی دکتر سروش با تأکید بر دیدگاه علّامه طباطبائی

رحمان عشریه؛ محمدعلی اسماعیلی

دوره 12، شماره 47 ، دی 1400، ، صفحه 7-36

https://doi.org/10.22054/rjqk.2021.62782.2391

چکیده
  «رؤیاانگاری وحی» نظریه‌ای است که دکتر عبدالکریم سروش اخیراً و با گذار از دو نظریه سنتی و تجربه‌دینی انگاری وحی ارائه نموده، در نوشتار و گفتارهای متعددش «وحی» را «خواب‌نامه» پیامبر می‌خواند که تنها در فضای درونی وجودش محقق می‌شود. جستار حاضر با روش توصیفی تحلیلی به واکاوی مؤلفه‌ها و مستندات قرآنی این نظریه پرداخته، ...  بیشتر

تحلیل نشانه شناختی چگونگیِ وحی با تکیه بر مفهوم نزول در قرآن(بر اساس الگوی یاکوبسن)

زهره اخوان مقدم

دوره 12، شماره 46 ، مهر 1400، ، صفحه 59-80

https://doi.org/10.22054/rjqk.2021.59608.2279

چکیده
  اشاره به نزول وحی بر قلب پیامبرگرامی اسلام(ص) در آیاتی از قرآن، سبب ورود برخی نظرات در باب عدم وحیانی بودن الفاظ قرآن به مطالعات قرآنی معاصر شده است. در مقابل، گروهی از اندیشمندان نیز با تکیه بر دانش هایی که از گذشته رایج بوده، ادله ای جهت پاسخگویی به این دیدگاه ها ارایه کرده اند. از آنجایی که در دوره معاصر ، دانش های جدیدتری مانند زبانشناسی ...  بیشتر

مقایسة مکالمات خداوند و پیامبران در قرآن و عهد عتیق

مرتضی سمنون مهدوی؛ سمیه امینی کاظمی

دوره 8، شماره 29 ، شهریور 1396، ، صفحه 29-57

https://doi.org/10.22054/rjqk.2017.8226

چکیده
  بنا بر گزارش ادیان ابراهیمی، خداوند با پیامبران خود سخن گفته‌است و نیز پیامبران با او سخن گفته‌اند. در برخی کتب مقدس این ادیان، گفتگوهای خداوند و انبیا آمده‌است. از جملة این کتب، قرآن و عهد عتیق می‌باشند. سخنان و گفتگوهایی که بین خداوند و پیامبران در دو کتاب قرآن کریم و عهد عتیق نقل شده‌است، چه شباهت‌ها وتفاوت‌هایی دارد؟ بررسی ...  بیشتر

نقد و بررسی دیدگاه ویلیام فدرر دربارة مصادر قرآن

محسن نورائی؛ سید کامل عسکری؛ محمد شریفی

دوره 8، شماره 29 ، شهریور 1396، ، صفحه 117-141

https://doi.org/10.22054/rjqk.2017.8229

چکیده
  در سده‌های اخیر، قرآن‌پژوهی از اولویت‌های مهم مستشرقان است. شماری از این آثار به انکار و یا دست‌کم تردید در وحیانیت قرآن تصریح دارد. ویلیام جوزف فدرر، نویسنده و مورخ معاصر آمریکایی نیز همسو با این نظر، منکر الهی بودن قرآن است. پژوهش حاضر با روش توصیفی‌ـ تحلیلی ابعاد مختلف ادعای فدرر را به بحث می‌نهد و به بررسی دیدگاه ویلیام فدرر ...  بیشتر

بسط‌ ناپذیری وحی با تکیه بر آیات و روایات

علی حسین‌زاده

دوره 7، شماره 26 ، آذر 1395، ، صفحه 7-29

https://doi.org/10.22054/rjqk.2017.7323

چکیده
  از جمله مباحث ضروری در باب وحی و قرآن پاسخ به این پرسش است که آیا وحی با رحلت پیامبر(ص) به پایان رسیده است و یا افرادی همچنان پس از رحلت پیامبر اکرم(ص) از این نوع ارتباط و دریافت برخوردارند. در این مقاله، با اشاره به آیاتی که بر پایان یافتن وحی دلالت دارد، به ادّعای برخی از پیروان ادیان پیشین که مدّعی پایان یافتن دین در زمان پیامبرشان بوده‌اند، ...  بیشتر

بررسی و نقد دیدگاه‌های قرآنی و حدیثی قرآنیّون اهل سنّت
دوره 5، شماره 16 ، اردیبهشت 1393، ، صفحه 153-179

https://doi.org/10.22054/rjqk.2015.1294

چکیده
  پژوهش حاضر به بررسی مهم‌ترین اندیشه‌های قرآنی و حدیثی جریان فکری نوظهوری موسوم به قرآنیّون می‌پردازد که از میان اهل سنّت برخاستند. خاستگاه آغازین این جریان شبه‌قارّة هند بود، سپس از رهگذر مصر به جهان عرب راه یافت. پیروان این جریان بر آن هستند که قرآن یگانه مرجع معتبر تشریع دین اسلام است. بنابراین، سنّت نبوی را به عنوان یکی از مصادر ...  بیشتر

درآمدی بر رابطة وحی و مکاشفه با تأکید بر قرآن و روایات

حسام الدین خلعتبری

دوره 4، شماره 13 ، شهریور 1392، ، صفحه 137-148

https://doi.org/10.22054/rjqk.2013.5622

چکیده
  از مباحثی که لازم است ارتباط آن با وحی مورد بررسی قرار گیرد، بحث مکاشفة عرفانی است .در این نوشتار سعی شده با استفاده از کُتُب لغت و آیات قرآن و کلمات عرفا به سنجش این ارتباط توجّه شود و از آنجا که شناخت چیزی با تفکّر در آثار آن است، کشف عرفانی در مرتبة وحی نمی‌ایستد که شناختی عمیق‌تر و همه‌جانبه است و از این جهت هیچ عارف راستینی ادّعای ...  بیشتر

درآمدی بر تفاوت‌های الهام و وحی

حسام خلعتبری

دوره 3، شماره 8 ، خرداد 1391، ، صفحه 29-49

https://doi.org/10.22054/rjqk.2012.5582

چکیده
  الهام القاء چیزی در قلب، مخصوص است به این که از جانب خدا . . . (راغب، 1412ق: ماده لهم) یا با واسطه ملک مأمور باشد (قریشی، 1361: ج7ـ5، ماده لهم). منظور از وحی، کاربرد رسالی آن می‌باشد، یعنی ارتباط ویژه خداوند با پیامبران . . .. الهام در اصطلاح عرفانی نوعی اخبار و افاضه الهی برای انسان است که او را به انجام عمل فرامی‌خواند. تفاوت ماهوی الهام و وحی ...  بیشتر

نقش فاعلی یا قابلی پیامبر (ص) در نزول قرآن

محمد سبحانی نیا

دوره 3، شماره 8 ، خرداد 1391، ، صفحه 133-156

https://doi.org/10.22054/rjqk.2012.5586

چکیده
  برخی از روشنفکران که نگاه برون‌دینی دارند و به وحی از منظر غیرقرآنی نگریسته‌اند، با پیش کشیدن مباحث تجربه دینی، در خصوص وحی، به نقشی فاعلی برای پیامبر قائل شده‌اند. بر این اساس خداوند صرفاً قابلیّتی را به پیامبر یا اشخاص دیگر اعطا کرده است و آنها می‏توانند به واسطه‌ آن استعداد و قابلیّت خاص خویش، الفاظی را از ناحیه‌ خودشان و نیز ...  بیشتر

منزلت عشق در آیات قرآن و سیرة پیشوایان

محمدرضا ابراهیم نژاد

دوره 2، شماره 7 ، اسفند 1390، ، صفحه 1-42

https://doi.org/10.22054/rjqk.2012.5574

چکیده
  عشق حالتی است که در همه انسان‌ها وجود دارد و در برهه‌ای از عمر هر فرد به اوج خود می‌رسد. این پدیده همگانی در مورد پیشوایان الهی وضع ویژه‌ای دارد، چرا که عدّه‌ای آنان را در عرصه عشق‌ورزی، الگوی خود قرار می‌دهند و عدّه‌ای آنان را به انتقاد می‌گیرند. در این مقاله معنا و اقسام عشق از دیدگاه نحله‌های مختلف و از منظر وحی بررسی می‌شود ...  بیشتر

قرآن، متغیرات و مسائل نو

محمد عرب صالحی

دوره 2، شماره 5 ، شهریور 1390، ، صفحه 1-24

https://doi.org/10.22054/rjqk.2011.5557

چکیده
  این مقاله به نقد و بررسی نظریه‌ای پرداخته که قائل به نقص قرآن و عدم جامعیت آن نسبت به همة زمان‌ها و مکان‌ها و همة مسائل جدید و متغیر است؛ نتیجة این دیدگاه ضرورت ادامة تجربة نبوی توسط دیگران برای پرکردن این خلأهاست. در ادامه به مناسبت، متعرض نگاه صدرالمتألهین و مولوی به قرآن و نسبت مثنوی با قرآن پرداخته و ادعای رقیب مبنی بر اینکه امثال ...  بیشتر

عقل و افراط و تفریط ها

محمد اسدی گرمارودی

دوره 1، شماره 2 ، آذر 1389، ، صفحه 7-24

https://doi.org/10.22054/rjqk.2010.5528

چکیده
  در این مقاله ضمن تعریف عقل و تعیین جایگاه آن در آیات و روایات، به نقد و بررسی نظرات افراطی و تفریطی در آن خصوص، پرداخته شده است. این نقد و بررسی در مقاله حاضر، اختصاص به جنبه نقلی ندارد، بلکه تحلیلی عقلی نیز در این خصوص صورت گرفته و ریشه های افراط و تفریط تبیین شده است. کوشش نگارنده آن است که اهمیت عقل را معلوم نماید و از افراط و تفریط ...  بیشتر