ORIGINAL_ARTICLE
عذاب استیصال در قرآن با تکیه بر تفسیر المیزان
عذاب استیصال به مجازاتهایی گفته میشود که برای نابودی اقوام سرکش به هنگامی که هیچ وسیلة بیداری در آنها مؤثر واقع نگردد، نازل میشود. پژوهش حاضر با روش توصیفیـ تحلیلی به بررسی عذاب استیصال در قرآن میپردازد. یافتههای پژوهش نشان میدهد مطابق قرآن، اقوام گذشته همچون عاد، ثمود و لوط در اثر ستم و ظلم کردن، کفران نعمت و بتپرستی، فسق، تکذیب آیات الهی و انبیاء، کم فروشی، جلوگیری از دعوت انبیاء به صراط مستقیم، مقابله با دین الهی، گمراه کردن مردم از ایمان آوردن و گرویدن به انبیاء به این عذاب مبتلا شدند. برای رهایی از این عذاب، باید تقوای الهی پیشه کرد، استغفار و توبه نمود، از بتپرستی و اعمال ناشایست دست برداشت، به اعمال صالح پرداخت، نعمات الهی را به یاد آورد و شکر نمود. هر قومی در صورتی که مبتلا به این گناهان شوند و آن گناه در میان آنان فراگیر و عمومی شود و استغفار نکنند، قطعاً مبتلا به عذاب استیصال خواهند شد. وجود پیامبر(ص) و استغفار مداوم، مانع از نزول این عذاب در میان قوم پیامبر(ص) شدهاست. مطابق آیة 33 سورة انفال، با وجود پیامبر و استغفار، امت اسلام عذاب نمیشوند، لیکن مطابق آیة 34، آنان مستحق عذاباَند. لذا ظاهر این دو آیه متنافی به نظر میرسد. علامه طباطبائی در حلّ تعارض آیات با توجه به سیاق بر آن است که آیات 32 و 33 سورة انفال همزمان نازل نشدهاست. وی آیة 32 را ناظر به عذاب استیصال و آیة 33 ناظر به عذاب کشته شدن میداند. علامه طباطبائی معتقد است که عذاب استیصال زمانی فرامیرسد که امت اسلام استغفار را ترک میکند و عذاب بر آنان محقق میشود.
https://rjqk.atu.ac.ir/article_7731_20a076d96978d86f59c1cb1be79461b0.pdf
2017-02-19
7
41
10.22054/rjqk.2017.7731
عذاب استیصال
عذاب
المیزان
علامه طباطبائی
بی بی سادات
رضی بهابادی
b.razi@alzahra.ac.ir
1
دانشگاه الزهرا س
AUTHOR
مهری
فرشباف فاخر
fakher46@yahoo.com
2
رئیس اداره اموردانشجویان دانشگاه الزهراس
AUTHOR
فرشته
معتمد لنگرودی
f_motamad_2011@yahoo.com
3
دانشگاه الزهراء (س)
LEAD_AUTHOR
قرآن کریم.
1
ابنمنظور، محمدبن مکرم. (1414ق.). لسانالعرب. بیروت: دار صادر.
2
بحرانی، هاشم. (1416ق.). البرهان فی تفسیر القرآن. تهران: بنیاد بعثت.
3
بلخی، مقاتلبن سلیمان. (1379). الأشباه و النظائر فی القرآن الکریم. ترجمة محمد روحانی و محمد علوی مقدم. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
4
جوادیآملی، عبدالله. (1393). تفسیر تسنیم. قم: اسراء.
5
جوهری، اسماعیلبن حماد. (1376ق.). الصحاح. تحقیق احمد عبدالغفور عطار. بیروت: دارالعلم للملایین.
6
راغب اصفهانی، حسین. (1412ق.). المفردات فی غریب القرآن. تحقیق: صفوان عدنان داودی. بیروت: دارالعلم الدار الشامیة.
7
روحانی، محمود. (1368). معجم الإحصائی لألفاظ القرآن الکریم. چ 1. مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
8
زمخشری، جارالله محمود. (1407ق.). کشاف عن حقائق غوامض التنزیل. بیروت: دارالکتاب العربی.
9
سامرائی، فاضل صالح. (1428ق.). معانی الأبنیه فی العربیه. ط 2. بیجا: دار عماد.
10
سیوطی، جلالالدین. (1404ق.). الدر المنثور فی تفسیرالمأثور. قم: کتابخانه آیتالله مرعشی نجفی.
11
صدرای شیرازی، محمدبن ابراهیم. (1366). تفسیر القرآن الکریم. تحقیق محمدخواجوی. چ 2. قم: بیدار.
12
طباطبائی، سیدمحمدحسین. (1417ق.). المیزان فی تفسیر القرآن. قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعة مدرسین حوزة علمیه.
13
طباطبائی امین، طاهرهسادات و حسین افسردیر. (1393). «جایگاه مطاعات جغرافیایی در آراء تفسیری علامه طباطبائی(ره)». سراج منیر. د 5. ش 16. صص35ـ66.
14
طبرسی، فضلبن حسن. (1372). مجمع البیان فی تفسیر القرآن. تهران: ناصر خسرو.
15
طبری، ابوجعفر محمد. (1412ق.). جامع البیان فی تفسیر القرآن. بیروت: دارالمعرفة.
16
طریحی، فخرالدین. (1375). مجمع البحرین. تحقیق احمد حسینی. تهران: کتابفروشی مرتضوی.
17
فراهیدی، خلیلبن احمد. (1410ق.). کتاب العین. چ 2. قم: انتشارات هجرت.
18
فیض کاشانی، ملامحسن. (1415ق.). تفسیر الصافی. تحقیق: حسین اعلمی. تهران: انتشارات الصدر.
19
قرشی، علیاکبر. (1371). قاموس قرآن. تهران: دارالکتب الإسلامیة.
20
ـــــــــــــــــــ . (1377). تفسیر احسن الحدیث. تهران: بنیاد بعثت.
21
عروسی حویزی، عبدعلی. (1415ق.). نور الثقلین. قم: انتشارات اسماعیلیان.
22
مدرسی، محمدتقی. (1419ق.). من هدی القرآن. تهران: دارمحبی الحسین.
23
مصطفوی، حسن. (1368). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
24
مکارم شیرازی، ناصر و دیگران. (1374). تفسیر نمونه. چ1. تهران: دارالکتب الإسلامیة
25
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی تعارض تئوریهای علمی و آیات قرآن در آفرینش نخستین انسان
مسئلة چگونگی خلقت نخستین انسان در منابع اسلامی مطرح شدهاست و نیز در برخی علوم تجربی محلّ بحث و نظر بودهاست. این مقاله به بررسی نسبت فرضیههای علمی با دیدگاه قرآن و احادیث دربارة چگونگی آفرینش نخستین انسان، با روش توصیفی ـ تحلیلی میپردازد. حاصل تحقیق بیانگر آن است که مدلول آیات و روایات، ظهوری آشکار، بلکه صراحت در آفرینش نخستین انسان از خاک دارد و پیدایش آدمی را از موجود زنده دیگر نفی میکند. دو تئوری ثبات انواع و رویش از زمین مدعی پیدایش مستقل انسان و تئوری تحول انواع مدعی پیدایش او از دیگر موجودات زنده به نحو تکاملی است. گرچه دو تئوری اول از منظر نفیخلقت انسان از موجودی دیگر با دیدگاه قرآن و روایات همسوست، اما تئوری رویش از زمین با مفاد آیات و روایات ناهمخوان و خود از نظر علمی بیاعتبار است. تئوری ثبات انواع نیز از نظر تجربی قابل اثبات نیست، اما بر فرض اعتبار میتواند مؤید گزارههای دینی باشد. تئوری تحول انواع در فرض ابطال با دیدگاه قرآن و روایات برخوردی نخواهد داشت، اما در صورت پذیرش آن به عنوان یک فرضیه یا تئوری علمی، با مفاد آیات و روایات در تعارض است. در این تعارض، مفاد آیات و روایات به سبب برخورداری از پشتوانة معتبر، بر فرضیة یادشده مقدّم میگردد و این فرضیه نمیتواند قرینهای برای حمل مدلول آیات و روایات برخلاف ظاهر آنها باشد.
https://rjqk.atu.ac.ir/article_7732_bbaf9055e304ee10f3275ec316d099d5.pdf
2017-02-19
43
75
10.22054/rjqk.2017.7732
علم و دین
تعارض علم و قرآن
آفرینش انسان
نخستین انسان
فرضیة تحول انواع
تئوری ثبات انواع
تئوری رویش از زمین
حمید
آریان
aryan@qabas.net
1
عضو هیئت علمی / موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی
LEAD_AUTHOR
مرادعلی
شورگشتی
shoorgashti.5146@yahoo.com
2
دانشجوی دکتری رشته تفسیر و علوم قرآن/مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی
AUTHOR
قرآن کریم.
1
نهج البلاغه.
2
ابنبابویه قمی (صدوق)، محمد بنعلی. (1385). علل الشرائع. چ 1. ج 1. قم: کتابفروشی داوری.
3
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ . (1403ق.). معانیالأخبار. چ 1. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
4
ابنعاشور، محمد بنطاهر. (بیتا). التحریر و التنویر. ج 3. بیجا.
5
ابنعباد، صاحب اسماعیل. (بیتا). المحیط فی اللغة. چ 1. بیروت: عالمالکتب.
6
ابنمیثم بحرانی، کمالالدین. (بیتا). شرح نهج البلاغه. ج 1: بیجا: مؤسسة نصر.
7
ابنمنظور، محمد بنمکرم. (بیتا). لسان العرب. چ 3. بیروت: دار صادر.
8
احمدی، محمدامین. (1386). انتظار بشر از دین. چ 3. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
9
آریان، حمید و مرادعلی شورگشتی. (1394). «بازتأملی در مدلول آیات ناظر به آفرینش نخستین انسان». قرآن شناخت. س 8. ش 1 (پیاپی 15). صص 5ـ26.
10
ازهری، محمد بناحمد. (بیتا). تهذیب اللغة. چ 1. بیروت: داراحیاء التراث العربی.
11
انیس، ابراهیم و دیگران. (بیتا). چ 2. المعجم الوسیط. قاهره: بینا.
12
انصاری، مرتضی. (1434ق.). فرائد الاصول. چ 16. قم: مجمع الفکر الاسلامی.
13
باربور، ایان. (1389). علم و دین. ترجمة بهاءالدین خرمشاهی. چ 7. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
14
بازرگان، مهدی. (1356). توحید طبیعت و تکامل. تهران: انتشارات قلم.
15
برقی، احمد بنمحمد. (1371). المحاسن. چ 2. ج1 و 2. قم: دارالکتب الاسلامیه.
16
بهزاد، محمود. (1353). داروینیسم و تکامل. چ 7. تهران: شرکت سهامی کتابهای جیبی.
17
تفتازانی، سعدالدین. (1376). شرح المختصر. چ 8. ج 2. قم: دار الحکمه.
18
جعفری، محمدتقی. (1357). ترجمه و تفسیر نهج البلاغه. ج 2. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
19
ــــــــــــــــــــــــ . (1388). حرکت و تحول از دیدگاه قرآن. چ 3. تهران: مؤسسة تدوین و نشر آثار علامه جعفری.
20
جوادی آملی، عبدالله. (1392). انسان از آغاز تا انجام. قم: مرکز نشر اسراء.
21
ــــــــــــــــــــــــ . (1391). تفسیر تسنیم. ج 16. حسین اشرفی و دیگران. چ 1. قم: مرکز نشر اسراء.
22
ــــــــــــــــــــــــ . (1378). تفسیر موضوعی قرآن کریم (صورت و سیرت انسان در قرآن). قم: مرکز نشر اسراء.
23
جوهری، اسماعیلبنحماد. (بیتا). الصحاح. چ 1. بیروت: دارالعلم للملایین.
24
حسینزاده یزدی، محمد. (1392). درآمدی بر معرفت شناسی و مبانی معرفت دینی. چ 8. قم: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
25
حسینیطهرانی، سیدمحمدحسین. (1417ق.). نور ملکوت قرآن. چ 2. مشهد: انتشارات علامه طباطبائی.
26
خصیبی، حسینبنحمدان. (1419ق.). الهدایة الکبری. بیروت: بلاغ.
27
رازی، فخرالدین. (1420ق.). مفاتیح الغیب. چ 3. ج 8. بیروت: داراحیاء التراث العربی.
28
زمخشری، محمودبنعمر. (1407ق.). الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل. چ 3. ج 2. بیروت: دارالکتاب العربی.
29
ساجدی، ابوالفضل. (1392). زبان قرآن. چ 1. تهران: سمت؛ قم: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
30
سجادی، ابراهیم. (1377).« تحلیل داستان آدم در قرآن(3): رویکردهای تأویلی به قصه آدم (ع)». پژوهشهای قرآنی. ش 15 و 16. پاییز و زمستان. صص 126ـ149.
31
سحابی، یدالله. (1351). خلقت انسان. تهران: چاپخانة شمس.
32
سیوطی، جلالالدین. (1375). البهجة المرضیه. چ 9. ج 2. قم: مؤسسة اسماعیلیان.
33
صافیگلپایگانی، لطفالله. (1390). به سوی آفریدگار. قم: دفتر تنظیم و نشر آثار آیتالله صافیگلپایگانی.
34
طالقانی، سیدمحمود. (1362).پرتوی از قرآن. چ 4. ج 3 و 4. تهران: شرکت سهامی انتشار.
35
طباطبائی، سیدمحمدحسین. (1417ق.). المیزان فی تفسیر القرآن. چ 5. ج1، 3، 4، 8، 15 و 16. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
36
طبرسی، فضلبنحسن. (1372). مجمع البیان فی تفسیر القرآن. چ 3. ج2، 6 و 7. تهران: ناصرخسرو.
37
طبری، محمد بنجریر. (1412ق.). جامع البیان فی تفسیر القرآن. چ 1. ج 3. بیروت: دارالمعرفه.
38
طوسی، محمد بنحسن. (بیتا). التبیان فی تفسیر القرآن. ج 2 و 7. بیروت: داراحیاء التراث العربی.
39
فرامرز قراملکی، احد. (1373). موضع علم و دین در خلقت انسان. چ 1. تهران: مؤسسة فرهنگی آرایه.
40
فراهیدی، خلیل بناحمد. (بیتا). کتاب العین. چ 2. قم: نشر هجرت.
41
فیض مشکینی، علیرضا. (1386). تأملی پیرامون مسئلة تکامل از دیدگاه قرآن. قم: الهادی.
42
فیومی، احمد بنمحمد. (بیتا). المصباح المنیر. چ 2. قم: مؤسسة دارالهجره.
43
قمی، علی بنابراهیم. (1367). تفسیر القمی. چ 4. ج 1 و 2. قم: دارالکتاب.
44
کلینی، محمد بنیعقوب. (1407ق). الکافی. چ 4. ج 2، 5 و 6. تهران: دارالکتب الاسلامیّه.
45
گرامی، غلامحسین. (1392). انسان در اسلام. قم: دفتر نشر معرف.
46
مجلسی، محمدباقر. (1403ق.). بحار الانوار. ج11 و 57. بیروت: دارإحیاء التراث العربی.
47
مشکینی اردبیلی، علی. (بیتا). تکامل در قرآن. ترجمة ق حسیننژاد. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
48
مصباح یزدی، محمدتقی. (1367). معارف قرآن. ج 3. قم: مؤسسة در راه حق.
49
ــــــــــــــــــــــــــــــــ . (1370). آموزش فلسفه. چ 4. ج 1. قم: مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی.
50
ــــــــــــــــــــــــــــــــ . (1390). انسانشناسی در قرآن. چ 3. قم: انتشارات مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
51
مکارم شیرازی، ناصر. (1374). تفسیر نمونه. ج 11. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
52
ـــــــــــــــــــــــــ . (1390). پیام امام امیر المؤمنین. چ 6. ج 1. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
53
ـــــــــــــــــــــــــ . (بیتا). فیلسوفنماها. تهران: دارالکتب الإسلامیة.
54
مهاجری، مسیح. (1363). نظریة تکامل از دیدگاه قرآن. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
55
نرم افزار مجموعة آثار آیتالله جعفر سبحانی. (بیتا). نسخة 2. قم: مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور.
56
نیشابوری، اصغر. (1367). بررسی و نقد نظریههای تکاملی. تهران: دفتر امور کمک آموزشی و کتابخانهها.
57
نیشابوری، نظامالدین حسنبنمحمد. (1416ق.). تفسیر غرائب القرآن و رغائب الفرقان. چ 1. ج 2. بیروت: دارالکتب العلمیة.
58
واعظی، احمد. (1387). انسان از دیدگاه اسلام. تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
59
www.wikipedia.org
60
ORIGINAL_ARTICLE
الگوی اخلاقی قرآن در برخورد با انحرافهای اخلاقی (با تأکید بر دورة جوانی)
در این پژوهش، به الگوبرداری از اصول و شیوههای برخورد قرآن با انحرافهای اخلاقی پرداخته شدهاست تا بتوان بر اساس آن به شیوة متفاوت و اثربخش از دیگر شیوههای کنش متقابل با ناهنجاریهای بعضاً شدید اخلاقی دست یافت؛ چراکه قرآن با جامعیت و فراشمولی خواندن خویش، در همة عصرها قابلیت ارائه الگوهای مناسب اخلاقی و اجرایی شدن آنها را تضمین کردهاست. قرآن کریم با بیان این اصول و شیوههای اجرای آن در قالب قصص و برخوردهای انبیا با انحرافات اخلاقی، به انسان میآموزد تا با استفاده از این ابزار در راستای ایجاد صفات اخلاقی مطلوب و محو کردن انحرافات و ناهنجاریها تلاش کند. این موضوع در دورة جوانی که به دلیل هیجانات و نبودِ ثبات کامل شخصیت، لغزشها فراوان است، بیشتر احساس میشود. اصولی چون اصل تکریم شخصیت، اصل تذکر، اصل بهنگامی، با شیوههایی چون گفتار نیک، رعایت ادب، استفاده از استدلال، عبرتآموزی، موعظة حسنه، تمثیل، مقایسه، صراحت، تغافل و تجاهل، تساهل و تسامح، انذار و تبشیر، در این نوشتار بررسی شدهاست.
https://rjqk.atu.ac.ir/article_7733_3f319ac889b76c7cc5d81dd6dcc65bc0.pdf
2017-02-19
77
105
10.22054/rjqk.2017.7733
الگو
الگوی اخلاقی
انحرافهای اخلاقی
محمد جواد
فلاح
javabekhoob@yahoo.com
1
عضو هیئت علمی دانشکده دانشگاه الهیات تهران
LEAD_AUTHOR
مبشره
نصیری سوادکوهی
nasiri.m63@gmail.com
2
مدرس در دانشگاه آزاد
AUTHOR
قرآن کریم.
1
نهجالبلاغه.
2
ابن أبیالحدید، عبدالحمید. (1404ق.). شرح نهجالبلاغه ابن أبی الحدید. قم: مکتبة المرعشی النجفی.
3
ابنفارس، احمد. (بیتا). معجم مقاییس اللغة. چ 1. قم: مکتب الإسلامیة.
4
ابنمنظور، محمدبن مکرم. (1414ق.). لسان العرب. بیروت: دارالصادر.
5
احمدی، احمد. (1364). اصول و روشهای تربیت. تهران: نشر جهاد دانشگاهی.
6
تمیمیآمدی، عبدالواحد. (1410ق). غررالحکم و دررالکلم. قم: دارالکتاب الإسلامی.
7
حاجی بابائیان امیر. (1388). روشهای تربیت اخلاق کاربردی در اسلام (با تأکید بر دوره نوجوانی و جوانی. چ 1. تهران: نشر سروش.
8
حبیبی سیسرا، مرتضی. (1395). «روشهای تربیتی در گفتار و رفتار پیامبر اکرم(ص)». مجله پیام. ش121 و 122. صص 132ـ147.
9
حسینی زبیدی، محمدمرتضی. (1414ق). تاج العروس من جواهر القاموس. بیروت: دار الفکر.
10
حکیمی، محمد. (1378). اصلاحات از دیدگاه اسلام. چ 5. تهران: انتشارات کانون اندیشة جوان.
11
خنیفر، حسین. (1380). «درآمدی بر اصول پیشگیری از آسیبمندی تربیت دینی». مجلة پژوهشهای تربیت اسلامی. ش 6. صص 208ـ187.
12
دهخدا، علیاکبر. (1379). لغتنامه. چ 2. تهران: مؤسسة انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
13
راغب اصفهانی، حسین. (1412ق.). مفردات الفاظ قرآن. چ 1. بیروت: دارالشامیه.
14
شاملی، عباسعلی. (1379). «جایگاه انذار و تبشیر در نظام تربیتی پیامبران (نگرش قرآنی)». مجلة معرفت. ش 33. صص 16ـ21.
15
طباطبائی، سید محمدحسین. (بیتا). المیزان فی تفسیر القرآن. قم: انتشارات جامعة مدرسین حوزة علمیه.
16
طبرسی، فضلبن حسن. (1372). مجمع البیان فی تفسیر القرآن. تهران: انتشارات ناصر خسرو.
17
عباسیمقدم، مصطفی. (1372). اسوههای قرآنی و شیوههای تبلیغ آنان. چ 1. قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
18
فلاح، محمدجواد. (1393). «جایگاه اعتدال و میانهروی در سبک زندگی اسلامی از دیدگاه اهلبیت(ع)». مجلة سیاست متعالیه. ش 6. صص 88ـ69.
19
فلسفی، محمدتقی. (1379). اخلاق از نظر همزیستی و ارزشهای انسانی. چ 3. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
20
فیروزآبادی، محمدبن یعقوب. (1415ق.). القاموس المحیط. چ 2. بیروت: دارالکتب العلمیة.
21
قائمیمقدم، محمدرضا. (1387). «روش تربیتی تذکر در قرآن کریم». فصلنامة تربیت اسلامی. د 6. ش 6. صص 57ـ 92.
22
قرائتی، محسن. (1388). تفسیر نور. چ 1. تهران: مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن.
23
کلینی، محمدبن یعقوب. (1407ق.). الکافی. تهران: دارالکتب الإسلامیة.
24
مجلسی، محمدباقر. (1403ق.). بحارالأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار(ع). بیروت: دارالاحیاء التراث العربی.
25
مرویان حسینی، سید محمود. (1384). «اهداف تربیتی قصههای قرآن». پژوهشهای قرآنی (علوم و قرآن و حدیث). د 11. ش 41. صص 200ـ 221.
26
مصباح، محمدتقی. (1386). فلسفة اخلاق. چ 3. تهران: نشر بینالملل.
27
مطهری، مرتضی. (1372). مجموعه آثار. چ 8. قم: نشر صدرا.
28
معین، محمد. (1381). فرهنگ فارسی. چ 4. تهران: انتشارات سرایش.
29
مغنیه، محمدجواد. (1425ق.). تفسیر المبین. چ 3. قم: دارالکتب الإسلامی.
30
مکارم شیرازی، ناصر. (1377). اخلاق در قرآن. چ 1. قم: مدرسة الامام علیبنابیطالب(ع).
31
مکارم شیرازی، ناصر و دیگران. (1371). تفسیر نمونه. چ 10. تهران: دارالکتب الإسلامیة.
32
ORIGINAL_ARTICLE
معناشناسی واژة اعتماد به نَفْس در قرآن و حدیث
«اعتماد به نَفْس» از آن دسته واژگانی است که همواره در معنای لغوی و روانشناسی با دین در تضاد است. پژوهش حاضر، برای نزدیک شدن به سیمای آن از قرآن، به روش تحلیلی و با استفاده از شیوة معناشناسی همزمانی، به تحلیل «اعتماد به نَفْس» در قرآن و حدیث پرداختهاست و ارتباط مفهومی آن را با واژههای جانشین، همنشین و متضاد واکاوی کردهاست تا حوزۀ معنایی و مفاهیم پیرامونی آن بازشناخته شود. از آنچه در متن مقاله بیان شد، میتوان گفت اعتماد به نَفْس به عنوان یک موهبت از ناحیۀ خداوند، به معنای ایمان و اتکا به تواناییها و استعدادهای واقعی خویش بر مبنای تقوی و توکل بر خداست که فراتر از معنایی است که لغویون و روانشناسان میگویند.
https://rjqk.atu.ac.ir/article_7734_9fbbc556a4cfc477a957b0030ebbceb5.pdf
2017-02-19
106
132
10.22054/rjqk.2017.7734
اعتماد به نَفْس
عزت
کرامت
توکل
تقوی
ضعف نَفْس
تکبر
سهراب
مروتی
sohrab-morovati@yahoo.com
1
دانشیار دانشگاه ایلام
LEAD_AUTHOR
فریبا
بهروز
fariba.behroz94@yahoo.com
2
دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه ایلام
AUTHOR
قرآن کریم
1
اسلامی، حسن. (1382). اعتماد به نَفْس. تهران: عروج.
2
اسلامینسب، علی. (1371). روانشناسی اعتماد به نَفْس. تهران: مهرداد.
3
امامی، عبدالنبی. (1388). فرهنگ قرآن-اخلاق حمیده. قم: مطبوعات دینی.
4
انوری، حسن. (1381). فرهنگ بزرگ سخن. تهران: سخن.
5
ایروانی، جواد و علی عمادی. (1392). «واکاوی چارچوب و شاخصههای اعتماد به نَفْس در پرتو آموزههای قرآنی». آموزههای قرآنی. س 5. ش 18. صص 25ـ50.
6
ایروانی، محمدرضا و جعفر ابراهیمی. (1388). «بررسی رابطه میان مهارت های اجتماعی و اعتماد به نَفْس در دختران فراری». مطالعات جامعهشناسی. د 1. ش 3. صص 111ـ 124.
7
ایزوتسو، توشیهیکو. (1361). خدا و انسان در قرآن. ترجمة احمد آرام. تهران: شرکت سهامی انتشار.
8
ــــــــــــــــــــــــ . (1378). مفاهیم اخلاقی ـ دینی در قرآن مجید. ترجمة فریدون بدرهای. تهران: سهند.
9
باقری، خسرو. (1374). نگاهی دوباره به تربیت اسلامی. تهران: مدرسه.
10
بانوی اصفهانی، سیدهنصرتامین. (1361). مخزن العرفان در تفسیر قرآن. تهران: نهضت زنان مسلمان.
11
تمیمیآمدی، عبدالواحد. (1410ق.). غررالحکم و دررالکلم. قم: دارالکتاب الإسلامی.
12
جعفری، یعقوب. (بیتا). تفسیر کوثر. بیجا: بی نا.
13
جوادی آملی، عبدالله. (1376). کرامت در قرآن. تتهران: مرکز نشر فرهنگی رجاء.
14
حجتی، غلامرضا و مجتبی مصطفایی. (1388). «اعتماد به نَفْس، خودباوری». فولاد. ش 177. ص 52.
15
حسینی شاهعبدالعظیمی، حسین. (1363). تفسیر اثنیعشری. تهران: انتشارات میقات.
16
حسینی همدانی، سیدمحمدحسین. (1404ق.). انوار درخشان. تهران: کتابفروشی لطفی.
17
حقی بروسوی، اسماعیل. (بیتا). تفسیر روح البیان. تهران: دارالفکر.
18
خانی، رضا و حشمتالله ریاضی. (1372). ترجمة بیانالسعادة فی مقامات العبادة. تهران: مرکز چاپ و انتشارات دانشگاه پیام نور.
19
دهخدا، علیاکبر. (1372). لغتنامه. تهران: دانشگاه تهران.
20
راغب اصفهانی، حسینبن محمد. (1412ق.). المفردات فی غریب القرآن. دمشق ـ بیروت: دارالعلم ـ الدار الشامیة.
21
زمخشری، جارالله محمود. (1407ق.). الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل. بیروت: دارالکتاب العربی.
22
شریف لاهیجی، محمدبن علی. (1373). تفسیر شریف. تهران: نشر داد.
23
طباطبائی، سید محمدحسین. (1417ق.). المیزان فی تفسیر القرآن. ترجمة محمدباقر موسوی همدانی. قم: جامعة مدرسین حوزة علمیه.
24
طبرسی، فضلبن حسن. (1372). مجمع البیان فی تفسیر القرآن. ترجمة مترجمان. تهران: ناصر خسرو.
25
طوسی، محمدبن حسن. (بیتا). التبیان فی تفسیر القرآن. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
26
ــــــــــــــــــــــــــ . (1414ق.). الأمالی. قم: دار الثقافة.
27
عاملی، ابراهیم. (1369). تفسیر عاملی. تهران: انتشارات صدرا.
28
عباسنژاد، محسن. (1384). قرآن ـ روانشناسی و علوم تربیتی. مشهد: بنیاد پژوهشهای قرآنی حوزه و دانشگاه.
29
عمید، حسن. (1381). فرهنگ فارسی عمید. تهران: سپهر.
30
فراهیدی، خلیلبن احمد. (بیتا). العین. بیجا: بینا.
31
فیض کاشانی، ملا محسن. (1406ق.). الوافی. اصفهان:کتابخانه أمیرالمؤمنین علی علیهالسلام.
32
قرشی، علیاکبر. (1371). قاموس قرآن. تهران: دارالکتب الإسلامیة.
33
ــــــــــــــــــ . (1377). تفسیر أحسن الحدیث. تهران: بنیاد بعثت.
34
کاشانی، ملا فتحالله. (1336). تفسیر منهجالصادقین فی إلزام المخالفین. تهران: کتابفروشی محمدحسن علمی.
35
کاوه، سعید. (1387). کمبود اعتماد به نَفْس. تهران: سخن.
36
کلینی، محمدبن یعقوب. (1407ق.). الکافی. تهران: دارالکتب الإسلامیة.
37
مصطفوی، حسن. (1360). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
38
ـــــــــــــــــــ . (1380). تفسیر روشن. تهران: مرکز نشر کتاب.
39
مطهری، مرتضی. (1377). تعلیم و تربیت در اسلام. تهران ـ قم: صدرا.
40
ـــــــــــــــــــ . (1378). یادداشتهای شهید مطهری. تهران ـ قم: صدرا.
41
معارف، مجید. (بیتا). مباحثی در تاریخ و علوم قرآنی. تهران: نبا.
42
معین، محمد. (1384). فرهنگ فارسی. تهران: سپهر.
43
مکارم شیرازی، ناصر و دیگران. (1374). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب الإسلامیة.
44
موسوی خمینی، روحالله. (1371). شرح چهل حدیث (اربعین حدیث). تهران: مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س).
45
نجفی خمینی، محمدجواد. (1398ق.). تفسیر آسان. تهران: انتشارات إسلامیه.
46
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل فطرت خداخواهانة انسان از منظر آیات قرآن
قرآن کریم برخی از ویژگیهای انسان را فطری و غیراکتسابی و مقتضای ذات و درون انسان معرفی میکند. یکی از این ویژگیها، «فطرت خداخواهی انسان» است. در قرآن کریم، ساختار وجودی انسان، خداآشنا و خداخواه است و این مسئله به هیچ وجه ناشی از یک سلسله عوامل بیرون از ذات و مسائل اجتماعی، تربیتی و جغرافیایی نیست. البته برای شکوفایی این ویژگی درونی باید هر انسانی سطحی از رشد شخصیتی را از سر بگذراند و به لحاظ رفتاری در وضعیتی سالم و اخلاقی باشد. در غیر این صورت، فطرت به شکوفایی نمیرسد و دچار انحراف میشود، هرچند در مواقع اضطرار و در بنبستها، این ویژگی خود را نشان میدهد، اما اگر وضعیت روحی و رفتاری مطلوب نباشد، پنهان میشود و آدمی دچار حیرت و سردرگمی میگردد. برای این ویژگی فطری، البته یک سلسله دلایل عقلی نیز وجود دارد که مفسران به آنها اشاره کردهاند. این ویژگی فطری هم با آموزههای وحیانی نسبت دارد و هم با عوالم پیشین که در این زمینه، اختلاف جدی میان مفسران وجود دارد.
https://rjqk.atu.ac.ir/article_7735_f4c0941f2aeec3c75067de9d25d7625f.pdf
2017-02-19
133
160
10.22054/rjqk.2017.7735
فطرت
حنیف
تبدلناپذیری
اضطرار
عالم ذرّ
بیژن
منصوری
b.mansouri60@gmail.com
1
استادیار مرکز آموزش های عمومی دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی
AUTHOR
قرآن کریم.
1
نهج البلاغه.
2
آلغازی، سید عبدالقادر ملا حویش. (1382ق.). بیان المعانی. چ 1. دمشق: مطبه الترقی.
3
آلوسی، سیدمحمد. (1415ق.). روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم. چ 1. بیروت: دارالکتب العلمیة.
4
ابن أبیزمنین، محمدبن عبدالله. (1424ق.). تفسیر ابن أبی زمنین. چ 1. بیروت: دارالکتب العلمیة.
5
ابنجوزی، عبدالرحمنبن علی. (1422ق.). زاد المسیر فی علم التفسیر. تحقیق عبدالرزاق المهدی. چ 1. بیروت: دار الکتاب العربی.
6
ابنعربی، محمدبن علی. (1422ق.). تفسیر ابنعربی. چ 1. بیروت: داراحیاء التراث العربی.
7
ابوالسعود، محمدبن محمد. (بیتا). ارشاد العقل السلیم الی مزایا القرآن الکریم. چ 1. بیروت: داراحیاء التراث العربی.
8
ابنعجیبه، احمدبن محمد. (1419ق.). البحر المدید فی تفسیرالقرآن المجید. چ 1. قاهره: .نشر دکتر حسن عباسی زکی.
9
ابنجزی، محمدبن احمد. (1416ق.). التسهیل لعلوم التنزیل. چ 1. بیروت: دار الأرقم بن الأرقم.
10
ابنعاشور، محمدبن طاهر. (بیتا). التحریر و التنویر. چ 1. بیروت: مؤسسة التاریخ.
11
ابنابیحاتم، عبدالرحمن. (1419ق.). تفسیر القرآن العظیم. چ 3. ریاض: مکتبة نزار مصطفی الباز.
12
ابوحیان، محمدبن یوسف. (1420ق.). البحر المحیط فی التفسیر. چ 1. بیروت: دارالفکر.
13
ـــــــــــــــــــــــــــــ . (1407ق.). تفسیر النهر المارد من البحر المحیط. بیروت: دار الجنان.
14
بلاغی، سید عبدالحمید. (1386ق.). حجة التفاسیر و بلاغ الاکسیر. چ 1. قم: انتشارات حکمت.
15
بیضاوی، عبداللهبن عمر. (1418ق.). أنوارالتنزیل و أسرارالتأویل. چ 1. بیروت: احیاءالتراث العربی.
16
جزایری، ابوبکر جابر. (1416ق.). أیسرالتفاسیر لکلام العلی الکبیر. ط 10. مدینة منوّره: مکتبة العلوم و الحکم.
17
جوادیآملی، عبدالله. (1384). فطرت در قرآن. چ 3. تحقیق حجةالاسلام محمدرضا مصطفیپور. قم: انتشارات اسراء.
18
حسینی شاهعبدالعظیمی، حسین. (1363). تفسیر اثنی عشری. چ 1. تهران: انتشارات میقات.
19
حسینیهمدانی، سیدمحمد. (1404ق.). انوار درخشان. چ 1. تهران: کتابفروشی لطفی.
20
حقی بروسوی، اسماعیل. (بیتا). روحالبیان. ط 1. بیروت: دار الفکر.
21
حوی، سعید. (1424ق.). الأساس فی التفسیر. ط 6. قاهره: دارالسلام.
22
خطیب، عبدالکریم. (بیتا). التفسیر القرآنی للقرآن. ط 1. بیروت: دارالفکر العربی.
23
دروزه، محمدعزت. (1383ق.). التفسیر الحدیث. چ 2. قاهره: داراحیاءالکتب العربیة.
24
زحیلی، وهبةبن مصطفی. (1418ق.). التفسیر المنیر فی العقیدة و الشریعة و المنهج. ط 2. بیروت: دارالفکر المعاصر.
25
سبزواری نجفی، محمد. (1419ق.). إرشاد الأذهان إلی تفسیر القرآن. ط 1. بیروت: دارالتعارف للمطبوعات.
26
سمرقندی، نصربن محمد. (بیتا). بحرالعلوم. ط 1. بیروت: دارالفکر.
27
سیوطی، جلالالدین و جلالالدّین محلّی. (1416ق.). تفسیرالجلالین. ط 1. بیروت: مؤسسة النور للمطبوعات.
28
شبر، سیدعبدالله. (1412ق.). تفسیرالقرآن الکریم. ط 1. بیروت: دارالبلاغة للطباعة والنشر.
29
شیرازی، سیدمحمدحسین. (1423ق.). تبیین القرآن. ط 2. بیروت: دار العلوم.
30
صادقی تهرانی، محمد. (1419ق.). البلاغ فی تفسیرالقرآن بالقرآن. چ 1. قم: مؤلف.
31
طباطبائی، سیدمحمدحسین. (1427ق.). تفسیرالبیان فی الموافقه بین الحدیث و القرآن. چ 1. بیروت: دارالتعارف للمطبوعات.
32
ــــــــــــــــــــــــــــــ . (1417ق.). المیزان فی تفسیرالقرآن. چ 5. قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعة مدرسین حوزة علمیه.
33
طبرسی، فضلبن حسن. (1372). مجمعالبیان. تحقیق محمدجواد بلاغی. چ 3. تهران: انتشارات ناصرخسرو.
34
طنطاوی، سیدمحمد. (بیتا). التفسیر الوسیط للقرآن الکریم. ط 1. قاهره: دار نهضة مصر للطباعة و النشر.
35
طوسی، محمدبن حسن. (بیتا). التبیان فی تفسیرالقرآن. ط 1. بیروت: داراحیاء التراث العربی.
36
طیب، سیدعبدالحسین. (1378). أطیبالبیان فی تفسیرالقرآن. چ 2. تهران: انتشارات اسلام.
37
علمالهدی، سیدمرتضی. (1431ق.). نفائسالتأویل. چ 1. بیروت: شرکةالأعلمی للمطبوعات.
38
فخر رازی، محمدبن عمر. (1420ق). مفاتیح الغیب. ط 3. بیروت: داراحیاء التراث العربی.
39
فیض کاشانی، ملامحسن. (1415ق.). تفسیرالصافی. چ 2. تهران: انتشاراتالصدر.
40
ــــــــــــــــــــــــــ . (1418ق.). الاصفی فی تفسیر القرآن الکریم. تحقیق محمدحسین درایتی و محمدرضا نعمتی. چ 1. قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.
41
قرائتی، محسن. (1383). تفسیر نور. چ 11. تهران: مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن.
42
قرشی، سیدعلیاکبر. (1377). تفسیر احسن الحدیث. چ 3. تهران: بنیاد بعثت.
43
قمی، علیبن ابراهیم. (1363). تفسیرالقمی. چ 3. قم: دارالکتاب.
44
کاشانی، ملافتحالله. (1423ق.). زبدةالتفاسیر. تحقیق بنیاد معارف اسلامی. چ 1. قم: بنیاد معارف اسلامی.
45
مکارم شیرازی، ناصر و دیگران. (1374). تفسیر نمونه. چ 1. تهران: دارالکتب الإسلامیة.
46
مراغی، احمدبن مصطفی. (بیتا). تفسیر المراغی. ط 1. بیروت: داراحیاء التراث العربی.
47
مغنیه، محمدجواد. (1424ق.). تفسیرالکاشف. چ 1. تهران: دارالکتب الإسلامیة.
48
ـــــــــــــــــــ . (بیتا). التفسیر المبین. چ 3. قم: بنیاد بعثت.
49
ملاحویشآلغازی، سیدعبدالقادر. (1382ق.). بیانالمعانی. ط 1. دمشق: مطبعة الترقی.
50
نجفیعربزاده، سیدمحمدحسین. (1404ق.). انوار درخشان در تفسیر قرآن. چ 1. تهران: کتابفروشی لطفی.
51
نسفی، عبداللهبن احمد. (1416ق.). مدارک التنزیل و حقائق التأویل. ط 1. بیروت: دارالنفائس.
52
هاشمی رفسنجانی، اکبر. (1386). تفسیر راهنما. چ 5. قم: بوستان کتاب.
53
ORIGINAL_ARTICLE
ریختشناسی قصّة حضرت موسی(ع) در قرآن کریم بر اساس نظریة ولادیمیر پراپ
قصه قدمتی کهن در عرصة فرهنگ و انتقال مفاهیم انسانی دارد و سازگارترین فرم کلامی با ذهن بشر است. شاید از همین روست که کتب آسمانی اغلب پیام خویش را در قالب قصه بیان داشتهاند. از آنجا که قصههای قرآن ملاکهای فنّی قصههای امروزی را دارد، راه را برای مقایسه و تحلیل نظریههای انتقادی جدید باز گذاشتهاست. یکی از این راهها، ریختشناسی قصهها از دیدگاه ولادیمیر پراپ است. روش ولادیمیر پراپ یکی از بهترین شیوههای تحلیل و ریختشناسی قصهها بر پایة کنش شخصیّتها و خویشکاری آنهاست. نوشتة حاضر به بررسی ریختشناسی قصّة حضرت موسی(ع) در قرآن با بهرهگیری از روش پراپ، بر اساس روش توصیفی ـ تحلیلی میپردازد و برای وصول به نتیجهای بهتر، قصه به سه بخش تقسیم شدهاست و شخصیتها و خویشکاریهای هر بخش، هدف تحلیل و بررسی قرار گرفتهاند. یافتههای این پژوهش نشان میدهد که این قصه با الگویی که پراپ از قصههای پریان ارائه میدهد، با اندکی جابجایی در خویشکاری شخصیّتهای قصه هماهنگ است؛ زیرا از سیویک خویشکاری قصههای پریان، بیستوسه خویشکاری در بین شش شخصیّت موجود در قصه دیده میشود و جریان قصه از آرامش و رسیدن به اوج و رسیدن به آرامش مجدّد، با سه حرکت از حرکتهای ششگانه پراپ همسانی دارد
https://rjqk.atu.ac.ir/article_7736_0155ad6467f013de6f4947bd84553afc.pdf
2017-02-19
161
177
10.22054/rjqk.2017.7736
قرآن
ساختارگرایی
ولادیمیر پراپ
ریختشناسی
حضرت موسی(ع)
رسول
بلاوی
r.ballawy@gmail.com
1
عضو هیئت علمی دانشگاه خلیج فارس، بوشهر
LEAD_AUTHOR
علی
خضری
alikhezri84@yahoo.com
2
استادیار زبان و ادبیات عربی، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران
AUTHOR
علیرضا
شیخیانی
ali.r.sheikhiany@gmail.com
3
دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات عربی، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران
AUTHOR
قرآن کریم.
1
احمدی، بابک. (1389). ساختار و تأویل متن. چ 12. تهران: مرکز.
2
ــــــــــــــــ . (1383). ساختار و هرمونتیک. چ 3. تهران: گام نو.
3
استاجی، ابراهیم. (1392). «تحلیل ریختشناسی داستان سیاوش بر اساس نظریة ولادیمیر پراپ». متنشناسی ادب فارسی دانشگاه اصفهان. س 5. ش 3. صص 52ـ37.
4
اسکولز، رابرت. (1393). درآمدی بر ساختارگرایی در ادبیات. ترجمة فرزانه طاهری. چ 3. تهران: آگاه.
5
اشرفی، بتول، گیتی تاکی و محمد بهنامفر. (1393). «بررسی خویشکاریها و شخصیتپردازی در داستان حضرت سلیمان در قرآن کریم بر اساس نظر پراپ». مجله زبان و ادب فارسی. س 67. ش 230. صص 47ـ25.
6
الیاده، میرجا. (1362). چشماندازهای اسطوره. ترجمة جلال ستاری. چ 1. تهران: توس.
7
ایگلتون، تری. (1388). پیشدرآمدی بر نظریة ادبی. ترجمة عبّاس مخبر. چ 5. تهران: مرکز.
8
پراپ، ولادیمیر. (1368). ریختشناسی قصههای پریان. ترجمة فریدون بدرهای. تهران: توس.
9
ــــــــــــــــ . (1371). ریشههای تاریخی قصههای پریان. ترجمة فریدون بدرهای. تهران: توس.
10
حسینی، محمّد. (1395). ریختشناسی قصههای قرآن. چ 4. تهران: ققنوس.
11
داد، سیما. (1383). فرهنگ اصطلاحات ادبی. چ 2. تهران: مروارید.
12
شجاعپوریان، ولیالله. (1392). «تأمّلی در شاخصههای قصه در قرآن». مجلة ادب عربی. س 5. ش 2. صص 113ـ133.
13
کاظمی، شهاب. (1379). آفرینش هنری در داستان ابراهیم(ع). چ 1. قم: احسنالحدیث.
14
کوپا، فاطمه. (1389). «تجزیه و تحلیل حکایاتی از کوشنامه بر اساس نظریة ولادیمیر پراپ». فصلنامة تخصصی پیک نور. س 1. ش 1. صص 103ـ122.
15
محمّدی اشتهاردی، محمّد. (1381). قصههای قرآن. چ 2. تهران: کتاب یوسف.
16
ویلمبرنتز، یوهانس. (1368). مقدّمات نظریة ادبی. ترجمة فرزان سجودی. چ 1. تهران: آهنگ دیگر.
17
ORIGINAL_ARTICLE
تبیین ماجرای ملاقات همسر حضرت ابراهیم(ع) با فرشتگان و پاسخ به شبهات آن با محوریت آیات شریفة 71 تا 73 سورة هود
تاریخ بشریت نام زنان بسیاری را به عنوان «اسوههای جاوید انسانیت، اخلاق، کرامت و فضیلت»، در حافظة خود ثبت کردهاست تا سیر و سلوک و منش آنان برای همیشه راهنمای عمل رهپویان صراط مستقیم باشد. ساره، همسر حضرت ابراهیم(ع)، از جمله زنانی است که به شهادت آیات قرآن، گفت و شنودی بین او و فرشتگان رخ دادهاست. در این پژوهش، نگارنده کوشیدهاست با رویکردی مسئلهمحور، ضمن تحلیل برخی از ابعاد زندگانی این بزرگبانوی راه دین، ذیل آیات 71 تا 73 سورة هود، امکان و کیفیّت مراوده و گفتگوی غیرمعصوم با فرشتگان و نیز حوادث و مسائلی را که در این راستا پیش آمده، بررسی نماید. اهمّ نتایج پژوهش، گویای این است که گفتگوی انسانهای مؤمن با فرشتگان برای انبیا و غیرانبیا به دلیل آیات قرآن و روایات، ممکن و یا ضروری است. دربارة معنای «ضحک» در آیة 71 سورة هود، دو تفسیر «حیض شدن» و «خندیدن» مطرح شدهاست و قول دوم کمترین اشکال را دارد و عموم مفسران آن را پذیرفتهاند. قول برگزیده دربارة علت خنده و خوشحالی ساره، شناخت میهمانان حضرت ابراهیم(ع) است که فرشتگان و مأموران الهی بودند و اینکه مأموریت آنها عذاب قوم لوط(ع) است.
https://rjqk.atu.ac.ir/article_7737_0a783b90d741d3fc093a79722370eb83.pdf
2017-02-19
179
201
10.22054/rjqk.2017.7737
آیات 71ـ73 سورة هود
خندة ساره
ضحک
فرشته
محمد
شریفی
m.sharifi@umz.ac.ir
1
استادیار دانشگاه مازندران
AUTHOR
قرآن کریم.
1
آلوسی، سید محمود. (بیتا). روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم. بیروت: دارالکتب العلمیة.
2
ابنمنظور، محمدبن مکرّم. (1414ق.). لسان العرب. بیروت: دار صادر.
3
بلعمی، محمدبن محمد. (1378). تاریخنامة طبری. تصحیح محمد روشن. تهران: سروش.
4
جعفری، یعقوب. (بیتا). تفسیر کوثر. ج 1. قم: هجرت.
5
جوادی آملی، عبدالله. (1378). زن در آینة جلال و جمال. قم: اسراء.
6
حاکم نیشابوری، ابوعبداللّه محمد. (1390). المستدرک علی الصحیحین. تحقیق علیرضا حیدرینسب. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
7
حسکانی، عبیداللهبن عبدالله. (1411ق.). شواهد التنزیل لقواعد التفضیل. تحقیق محمدباقر محمودی. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
8
الحسنی العاملی، عبدالصاحب. (بیتا). الأنبیاء، حیاتهم و قصصهم. بیروت: مؤسسة الأعلمی.
9
راغب اصفهانی، حسینبن محمد. (1412ق.). مفردات ألفاظ القرآن. تحقیق صفوان عدنان داودی. بیروت: دارالقلم.
10
رحمان ستایش، محمدکاظم. (1391). «گفتگوی ملائکه با حضرت فاطمه(س)». حدیثپژوهی. ش 7. صص 7ـ34.
11
زمخشری، جارالله محمود. (بیتا). الکشاف فی تفسیر القرآن. قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
12
سیوطی، جلالالدین. (1421). الإتقان فی علوم القرآن. بیروت: دار الکتاب العربی.
13
طباطبائی، سیّد محمدحسین. (1417ق.). المیزان فی تفسیر القرآن. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
14
طبرسی، فضلبنحسن. (1372). مجمع البیان فی تفسیر القرآن. تهران: ناصرخسرو.
15
طوسی، محمدبن الحسن. (بیتا). التبیان فی تفسیر القرآن. تصحیح احمد حبیب قصیرعاملی. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
16
عبدالکریم، خطیب. (بیتا). التفسیر القرآنی للقرآن. بیروت: دار الفکر العربی.
17
فخر رازی، محمدبن عمر. (1420 ق.). مفاتیح الغیب (التفسیر الکبیر). بیروت: دار احیاء التراث العربی.
18
فراهیدی، خلیلبن احمد. (۱۴۱۰ق.). کتاب العین. قم: هجرت.
19
فیض کاشانی، محسن. (1415ق.). تفسیر الصافی. تهران: انتشارات الصدر.
20
ــــــــــــــــــــــــــ . (1406ق.). الوافی. اصفهان: کتابخانة امام أمیرالمؤمنین علی(ع).
21
قرطبی، محمدبن احمد. (1405ق.). الجامع لأحکام القرآن. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
22
کلینی، محمدبن یعقوب. (1407ق.). الکافی. تحقیق و تصحیح علیاکبر غفاری و محمد آخوندی. چ 4. تهران: دارالکتب الإسلامیة.
23
مجلسی، محمدباقر. (1403ق.). بحار الأنوار، الجامعة لدرر أخـبار الأئمـة الأطـهار. تحقیق محمدباقر بهبودی و عبدالرحیم اربانی شیرازی. چ 2. بیروت: مؤسسة الوفاء.
24
مدرّسی، سیّد محمدتقی. (1419ق.). مِن هدی القرآن. چ 1. تهران: دار محبی الحسین.
25
مکارم شیرازی، ناصر و دیگران. (1384). تفسیر نمونه. تهران: دار الکتب الإسلامیة.
26
موسوی خمینی، روحالله. (1369). صحیفة نور. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
27