TY - JOUR ID - 15417 TI - واکاوی معنایی ماده «ح‌س‌ب» در تبیین کیفیت محاسبۀ اعمال JO - پژوهشنامه معارف قرآنی JA - RJQK LA - fa SN - 2008-9252 AU - حلیمی جلودار, حبیب الله AU - قربانی لاکتراشانی, فاطمه AD - دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه مازندران AD - مدرس مدعو گروه معارف دانشگاه مازندران Y1 - 2023 PY - 2023 VL - 13 IS - 51 SP - 27 EP - 56 KW - کیفیت محاسبه KW - تجسم اعمال KW - محاسبۀ جزء به جزء KW - محاسبۀ معدل‌گیری DO - 10.22054/rjqk.2023.69345.2663 N2 - محاسبۀ اعمال از موضوعات تأثیرگذار بر اندیشه و کنش هر معادباوری بوده و در ارتباط میان انسان و خداوند قابل تعریف و تبیین می­باشد. با بررسی آیات، دو روش در محاسبه و جزابخشی قابل استنباط و فرضیه­سازی است: یکی ارزیابی جزء به جزء اعمال؛ که به ازای آن انسان، جزای اعمال ناپسند خویش را گذرانده و سپس با کسب درجه­ای در بهشت ساکن می­گردد. دوم، ارزیابی به شیوۀ معدل­گیری است، بدین­گونه که دربارۀ هر انسانی با اِعمال مؤلفه­های مؤثّر بر نامۀ عملش، رتبه و درجۀ او مشخص می­گردد. نوشتۀ حاضر که بر شیوۀ توصیف و تحلیل استوار است، جهت حل مسألۀ فوق و استنباط متقنی از مقولۀ محاسبه، ابتدا به واکاوی معنایی و دسته­بندی کاربردهای اسمی و فعلی مادۀ(ح­س­ب) در قرآن پرداخته و در ادامه، صورت­های قابل فرض بر مقولۀ تجسم اعمال نیز به عنوان یکی از مؤلفه­های مهم و تأثیرگذار مورد بررسی قرار گرفته است. در پایان این نتیجه حاصل می­گردد که از بین نظرات فوق، دیدگاه رابطه تکوینی در تجسم اعمال در تلاقی با دیدگاه ارزیابی معدلی، دارای صورتی عقلانی، قابل انطباق با آیات و روایات و همسو با دیدگاه برگزیدۀ فلاسفه اسلامی می­باشد. UR - https://rjqk.atu.ac.ir/article_15417.html L1 - https://rjqk.atu.ac.ir/article_15417_0b832f69b9bc3e07a3d1cb7878301d9e.pdf ER -