امیر محمودی؛ علی احمد ناصح؛ محمّدعلی تجری
چکیده
«امکان تفسیر قرآن برای غیر معصومان» از موضوعاتی است که محدث فتونی در مقدمه تفسیر مرآة الأنوار بدان پرداخته و در صدد جمع میان روایاتِ آن برآمده. او با استناد به روایات متعدد، علم به قرآن را منحصر در اهلبیت دانسته و ادعا میکند که غیر آن بزرگواران، بدون ارشاد ایشان و عنایت خدا، اکثر تنزیل و ظاهر قرآن را نمیفهمند تا چه رسد ...
بیشتر
«امکان تفسیر قرآن برای غیر معصومان» از موضوعاتی است که محدث فتونی در مقدمه تفسیر مرآة الأنوار بدان پرداخته و در صدد جمع میان روایاتِ آن برآمده. او با استناد به روایات متعدد، علم به قرآن را منحصر در اهلبیت دانسته و ادعا میکند که غیر آن بزرگواران، بدون ارشاد ایشان و عنایت خدا، اکثر تنزیل و ظاهر قرآن را نمیفهمند تا چه رسد تأویل و باطن آن را. وی در گام بعد، با ذکر برخی آیات و روایاتی که عموم مؤمنان را به قرآن و تأمل در آن فرا خوانده و با اشاره به صحابهای که عالم به تأویل قرآن بودهاند، تفسیر و تأویل قرآن را برای کسانی که نزد ائمه شاگردی کنند و اصول و قواعد تفسیری را از سخنان ایشان استنتاج کنند، ممکن میداند. این مقاله در گام نخست، ادعای اول فتونی را نقد و تکمیل میکند و با استفاده از روایات مورد پذیرش خود او، حتی فهم اندک مخالفین ائمه از قرآن را هم به آن بزرگواران برمیگرداند و تبیین جامعتری را در جمع روایات مربوطه ارائه میدهد و در گام بعد، بر محور تفکیک «تعلّم اصول تفسیری روایات اهلبیت» از «تعلّم باطنی نزد اهلبیت و کسب نور از ایشان» و با اثبات ذومراتب بودن این تعلّم و تنوّر، نقد و تکمیلی بر نحوه استدلال فتونی در اثبات امکان تفسیر قرآن برای شاگردان ائمه دارد.