نویسنده

دانشگاه الزهرا

چکیده

یکی از وجوه تمایز سبک قرآن از سبک ادبی و شعر، هم آیی های واژگانی بر پایه روابط نحوی – معنایی، هماهنگ با بافت آیات است. اگرچه هم آیی های قرآن از همان واژه ها و روابط معمول نحوی زبان عرب ساخته شده، اما به تمامی موافق زبان عرب نیست . به طوری که هیچ واژه ای صلاحیت جایگزینی یا ترکیب با واژگانش را ندارد. هدف و ضرورت پژوهش، بررسی معناشناسی و علت هم آیی واژگان در بافت است. پیش فرض پژوهش؛ محسوس و غیر متعارف بودن هم آیی واژگانی قرآن با هدف تمرکز بر اصول اعتقادی و درک مفاهیم عقلانی و انتزاعی است. با بررسی برخی باهم آیی های واژگانی در دو گروه فعلی و اسمی مشخص گردید که این ترکیبات بر تداعی مفاهیم ذهنی – معنوی به صورت مجسّم و محسوس متناسب با بافت درونی و سیاق موقعیتی برای اثبات معنا و نمایش حالات درونی و ظاهری انسان شکل گرفته اند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of lexical collection in two surah of Taha and Anbia according to Jurjanii and Leech, s opinion

نویسنده [English]

  • nasrin teimuri

university Al-zahra

چکیده [English]

One of the aspects of distinguishing the Qur'anic style from literary and poetry is Verbal collections based on syntactic-semantic relations are in harmony with the context of the verses. However, the Qur'anic collections are made of the same common Arabic words and syntax.
But not all agree with the Arabic language, So that no word has the power to replace or combine its vocabulary. The purpose and necessity of the research is to investigate the semantics and the cause of the lexical syntax in the context.
Research Default; The Quranic Verbal Consistency of the Tangible and Unusual aims at focusing on the doctrinal principles and understanding of rational and abstract concepts. By examining some lexical collections, the two groups were identified in the present and nominal groups,These compounds were found to evoke mental-spiritual concepts in a tangible and intuitive way, consistent with their inner context and situational context to prove the meaning and manifestation of one's inner and outer states.

کلیدواژه‌ها [English]

  • " lexical collection"
  • " Jurjani"
  • " leech"
  • "Taha"
  • "Anbia"
منابع و مآخذ
قرآن کریم.
آلوسی، سید محمود.(1415ق.). روح‌المعانی فی تفسیر القرآن العظیم و السبع‌المثانی.تحقیق علی عبد الباری عطیه. ط1. بیروت: دار الکتاب العلمیة.
آیتی، عبدالمحمد. (1357). معلقات سبع. چ3. تهران: سروش.
ابن‌ أبی‌حاتم، عبدالرّحمن‌بن محمد. (1419ق.).تفسیر القرآن العظیم. تحقیق أسعد محمد الطیب. ط3. عربستان: مکتبة نزار المصطفی الباز.
ابن‌عاشور، محمدبن طاهر. (بی‌تا). التحریروالتنویر. بی‌جا: بی‌نا.
ابوعبیدة، معمربن مثنی. (1381). مجازالقرآن. تحقیق محمد فؤاد سزگین. القاهره: مکتبة الخانجی.
ابن‌عجیبة، احمد‌بن محمد. (1419ق.). بحرالمدید فی تفسیر القرآن. تحقیق احمد عبدالله. القاهره: حسن عباس زکی.
ابن‌عطیه، عبدالحق. (1422ق.). المحرر الوجیز فی تفسیر الکتاب العزیز. تحقیق محمد عبدالسلام. ط1. بیروت: دار الکتاب العلمیة.
ابن‌فارس، ابوالحسین احمد. (1422ق.). معجم مقاییس اللغة. به کوشش محمد عوض مرعب و فاطمه محمد اصلان. بیروت: دار إحیاء التراث.
ابن‌قتیبة، احمدبن مسلم. (بی‌تا). غریب القرآن. بی‌جا: بی‌نا.
ابن‌منظور، محمدبن مکرّم. (1414ق.). لسان‌العرب. چ3. بیروت: دار الصادر.
احمدی، بابک. (1370). ساختار و تأویل متن. تهران: مرکز.
اندلسی، ابوحیان. (1420ق.). بحرالمحیط فی التفسیر. تحقیق محمد جمیل صدقی. بیروت: دار الفکر.
پالمر، فرانک. ( 1374). نگاهی تازه به معناشناسی. ترجمة کوروش صفوی. چ4. تهران: نشر مرکز ـ کتاب ماد.
الجاحظ، ابی‌عثمان عمرو. (2003م.). البیان و التبیین. تحقیق عبدالسّلام هارون. اردن: دار الفارس.
الجرجانی، عبدالقاهر. (1417ق.). دلائل الإعجاز فی القرآن. تعلیق محمد التونجی. ط1. بیروت: دار الکتاب.
ــــــــــــــــــــــــــ . (1383). دلائل الإعجاز. ترجمة محمد رادمنش. چ1. اصفهان: انتشارات شاهنامه‌پژوهی.
ــــــــــــــــــــــــــ . (1412).دلائل الاعجاز. تحقیق محمود محمد شاکر. ط2. القاهره: مکتبة الخانجی.
ــــــــــــــــــــــــــ . (1412).أسرار البلاغة. تحقیق محمود محمد شاکر. ط1. القاهره: مکتبة الخانجی.
خضرالدوری، محمدیاس. (2014م.). دقائق الفروق اللغویةفی البیان القرآنی. ط2. بیروت: دار الکتب العلمیة.
درویش، محیی‌الدّین. (1415ق.). إعراب القرآن و بیانه. چ4. سوریه: دار الإرشاد.
رازی، حسین‌بن علی. (1408ق.). روض‌الجنان وروح‌الجنان فی تفسیرالقرآن. تحقیق محمدجعفر یاحقی و محمدمهدی ناصح. مشهد: آستان قدس رضوی.
راغب اصفهانی، حسین‌بن محمد. (1412ق.). المفردات فی غریب القرآن. تحقیق صفوان عدنان. ط1. دمشق: دار العلم.
ساسانی، فرهاد. (1389). معناکاوی: به سوی نشانه شناسی اجتماعی. چ1. تهران: نشر علم.
سیوطی، جلال‌الدّین. (1404ق.). تفسیر المنثور فی درر المأثور. قم:کتابخانة آیت‌الله مرعشی.
صالح السامرائی، فاضل. (1396). بلاغت تعبیر در ساختارشناسی قرآن. ترجمه انسیه خزعلی و یسرا شادمان. چ1. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
ـــــــــــــــــــــــــــــ . (1428ق. /2007م.). معانی النحو. ط1. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
طباطبائی، سید محمدحسین. (1417ق.). تفسیرالمیزان. چ5. قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
طوسی، محمدبن حسن. (بی‌تا). التبیان فی تفسیر القرآن. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
صفوی،کوروش. (1383). معنی‌شناسی کاربردی. چ1. تهران: انتشارات همشهری.
ــــــــــــــــــــ . (1379). درآمدی بر معنی‌شناسی. چ1. تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی.
ــــــــــــــــــــ . (1394). از زبان‌شناسی به ادبیات. ج1. چ5. تهران: سورة مهر.
الطلحی، ردة‌الله. ( 1423ق.). دلالةالسیاق. ط1. مکة: مکتبة الملک فهد الوطنیة، معهد البحوث العلمیة.
علوی مقدم، مهیار. (1377). نظریه‌های نقد ادبی معاصر. تهران: سمت.
الکواز، محمدکریم. (1386). سبک‌شناسی اعجاز بلاغی قرآن. ترجمة سید حسین سیدی. تهران: سخن.
گیررتس، دیرک. (1393). نظریه‌های معناشناسی واژگانی. ترجمة کوروش صفوی. چ1. تهران: علمی.
لوشن، نورالهدی. (2006م.). علم الدلالة. مصر: الإسکندریة؛ المکتب الجامعی الحدیث.
محمد داوود، محمد. (2015م.). الدلالة والکلام. قاهره: دارالغریب.
ــــــــــــــــــــــــ . (2002م.). القرآن الکریم وتفاعل المعانی. 2ج. قاهره: دارالغریب.
مختار عمر، احمد. (1385). معناشناسی. ترجمة سیّد حسین سیّدی. چ1. مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی.
مصطفوی، حسن. (1360). التحقیق فی کلمات القرآن. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
مکارم شیرازی، ناصر. (1421ق.). الأمثل فی تفسیرکتاب الله المنزل. چ1. قم: مدرسة علی‌بن ابیطالب(ع).
المنجد، محمد نورالدّین. (1422ق.). الترادف فی القرآن الکریم. دمشق بیروت: دارالفکرـ دار الفکر المعاصر.
نهر، هادی. (2008م./ 1429ق.). علم الدلالة التطبیقی فی التراث العربی. ط1. إربد: عالم الکتب الحدیث.
یونس علی، محمد محمد. (2004م.). مقدمة فی علمی الدلالة والتخاطب. ط1. بیروت: دارالکتاب الجدید.
Leech, N. Geoffrey. )1968) .A Linguistic Guide to English Poetry. London: Longman.