نویسنده

دانش آموخته دانشگاه معارف اسلامی

چکیده

راهیافت به نگره فرهنگی تمدنی قرآن کریم، مستلزم درک نگاه اصیل آن کتاب با لحاظ خاستگاه وحیانی آن در ابعاد اجتماعی از جمله فرهنگ است. مسئله پژوهش حاضر آن است که آسیب شناسی فرهنگی در قرآن دارای چه شاخصه هایی در برابر نگاه انسانی فرهنگ شناسان است؟ یافته ها: شاخصه های مبنایی: علم الهی منبع اصلی آسیب شناسی، فرهنگ اسلامی معیار آسیبشناسی، عقل انسان معیار آسیب شناسی، آسیب شناسی بر مبنای انسان شناسی قرآنی، همسان نگری به نقش فردی و جمعی در آسیبها و لحاظ زمینه های مقدم بر اراده انسان. شاخصه های فرایندی: شناساندن زمینه درونی آسیبها، بازنمایی برنامه ریزی فرهنگی دشمن، پیش بینی آسیبهای قطعی و محتمل، آسیب شناسی به موازات تولید فرهنگی، پیوستگی نظام طبیعت و آسیبهای فرهنگی و واقع نمایی در بیان آسیبها. در نتیجه آسیب شناسی فرهنگی در نگاه قرآن، هم از حیث بستر بروز آسیبها و هم از جهت مسیر شناخت آسیبها، متفاوت از نگاه انسانی در نگره فرهنگی است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The characteristics of view of the Holy Quran in cultural pathology with an emphasis on the culture of the age of decline

نویسنده [English]

  • Mohammad Mustafa Asady

Islamic teaching uni

چکیده [English]

Moving to the cultural perspective of the civilization of the Holy Qur'an requires an understanding of the original look of the book in terms of its revelatory origin in terms of social dimensions, including culture. The present research problem is that what is cultural-cultural pathology in the Qur'an, what are the characteristics of the humanistic view of cultural experts? Findings: Basic Indicators: Divine Science The main source of pathology, Islamic culture, Criticism of injury, Human reason Criterion of pathology, Coronary anthropology, Correspondence to individual and collective role in Damage and the field of pre-emptive human will. Process Indicators: Identify the internal context of the damage, represent the enemy's cultural planning, predict definite and probable damage, pathology along with cultural production, the coherence of the nature system and cultural damage and realization in Expression of injuries. As a result, the cultural pathology in the Qur'an's perspective is different from the human perspective in the cultural perspective both in the context of the occurrence of injuries and in the direction of recognizing the damage.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cultural Pathology
  • Cultural Characteristics
  • Pathology
  • Pathology Process
پی‌نوشت‌ها:
1ـ انسان‌شناسی در قرآن خود موضوع مستقلی است که دربارة آن پژوهش و بررسی مشروح انجام شده‌است (ر.ک؛ مطهری، 1383 و مصباح یزدی، 1388).
منابع و مآخذ
آقایی، محمدرضا و نصرالله نظری. (1392). «مبانی و ساختار نظام فرهنگی از منظر قرآن کریم». قرآن و علم. س7. ش 12. صص 79ـ108.
ابن‌اثیر، عزّ‌الدّین. (1989م.). أسد الغابة فی معرفة الصحابة. بیروت: دار الفکر.
ابن‌حجر، احمدبن علی. (1995م.). الإصابة فی تمییز الصحابة. عادل احمد عبدالموجود. چ1. بیروت: دار الکتب العلمیة.
ابن‌خیاط، خلیفة. (1995م.). تاریخ خلیفه. چ1. بیروت: دار الکتب العلمیة.
ابن‌سلیمان، مقاتل. (1423ق.). تفسیر مقاتل‌بن سلیمان. به کوشش عبدالله محمود شحاته. چ1. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
ابن‌عبدالبر، یوسف‌بن عبدالله. (1992م.). الإستیعاب فی معرفة الأصحاب. علی محمد البجاوی. چ1. بیروت: دارالجیل.
ابن‌کثیر، اسماعیل‌بن عمر. (1986م.). البدایة والنهایة. بیروت: دارالفکر.
ابن‌هشام، عبدالملک. (بی‌تا). السیرة النبویة. مصطفی السقا. بیروت: دار المعرفة.
ادگار، اندرو و پیتر سج ویک. (1378). مفاهیم بنیادی نظریة فرهنگی. چ1. تهران: آگاه.
اسمیت، فلیپ و الگزندر رایلی. (1394). نظریة فرهنگی. ترجمة محسن ثلاثی. 1 ج. چ1. تهران: انتشارات علمی.
انصاری، رضا. (1397). شاخصه‌های جامعة دینی از دیدگاه قرآن کریم. چ1. قم: نشر معارف.
بشیریه، حمید. (1385). فرهنگ از دیدگاه انسان‌شناسی و قوم‌شناسی. چ2. تهران: نگاه معاصر.
پهلوان، چنگیز. (1387). فرهنگ‌شناسی. چ1. تهران: پیام امروز.
جمشیدی، مهدی. (1393). نظریة فرهنگی استاد مطهری. چ1. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشة اسلامی.
حرّانی، ابن‌شعبه. (1363). تحف العقول. چ2. قم: جامعة مدرسین.
خرمشاهی، بهاء‌الدّین. (1375). قرآن‌شناخت. چ2. تهران: طرح نو.
دانش‌کیا، محمدحسین. (1393). نگاهی دیگر به تاریخ در قرآن. چ1. قم: نشر معارف.
رضایی اصفهانی، محمدعلی. (1392). منطق تفسیر قرآن؛ 3 روش تحقیق در تفسیر و علوم قرآن. چ2. قم: نشر المصطفی.
صالحی امیری. (1386). مفاهیم و نظریه‌های فرهنگی. چ1. تهران: انتشارات ققنوس.
طباطبائی، سید محمدحسین. (1390ق.). المیزان فی تفسیر القرآن. چ2. بیروت: مؤسسة الأعلمی.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ . (1393).  قرآن در اسلام. به کوشش سیدهادی خسروشاهی. چ7. قم: بوستان کتاب.
طبرسی، فضل‌بن حسن. (1372). مجمع البیان فی تفسیر القرآن. ترجمة هاشم رسولی محلاتی. چ3. تهران: ناصرخسرو.
طبری، محمدبن جریر. (1967م.). تاریخ الطبری. به کوشش محمد ابوالفضل ابراهیم. چ2. بیروت: دار التراث.
قاسمی، محمدعلی. (1384). «اسلام و زیبایی». رواق اندیشه. ش 42. صص 107ـ126.
قمی، علی‌بن ابراهیم. (1404ق.). تفسیر القمی. به کوشش طیب موسوی جزائری. چ3. قم: دارالکتاب.
کافی، مجید. (1392). فرهنگ دینی: مفاهیم، نظریه‌ها و راهکارها. چ1. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
مسعودی، علی‌بن حسین. (بی‌تا). التنبیه و‌الإشراف. به کوشش عبدالله اسماعیل الصاوی. قاهره: دارالصاوی.
مصباح یزدی، محمدتقی. (1388). انسان‌شناسی در قرآن. چ1. قم: انتشارات مؤسسة آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره).
مصلح، علی‌اصغر. (1393). فلسفة فرهنگ. چ1. تهران: نشر علمی.
مطهری، مرتضی. (1383). مجموعة آثار. چ11. تهران: انتشارات صدرا.
معین، محمد. (1386). فرهنگ معین. چ4. تهران: ادنا.
مفید، محمد‌بن محمد. (1413ق.). الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد. چ1. قم: کنگرة شیخ مفید.
مکارم شیرازی، ناصر و دیگران. (1371). تفسیر نمونه. قم: جامعة مدرسین.
واقدی، محمد‌بن عمر. (1989م.). المغازی. به کوشش مارسدن جونس. چ3. بیروت: مؤسسة الأعلمی.
یعقوبی، احمد‌بن أبی‌یعقوب. (بی‌تا). تاریخ الیعقوبی. بیروت: دار صادر.
رهنمایی، سید احمد. (1388). «آسیب‌شناسی فرهنگی». معرفت. ش 30. صص 25ـ32.
en.oxforddictionaries.com