نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

علوم قرآنی، علوم و معارف قرآن تهران، تهران، ایران

چکیده

یکی از موثرترین راه‏ های پرورش، هدایت و جذب مخاطبان، بیان موضوعات در قالب داستان است. قصص قرآن که همگی در خدمت اغراض دینی هستند از لحاظ فنون و عناصر ادبی نیز در عالی ترین سطح قرار دارند. گفتگو به عنوان یکی از مهم ترین عناصر داستان های قرآن در خدمت پیرنگ، اغراض، شخصیت ها و... است. یکی از انواع گفتگو، تک‏ گویی(صحبت یک نفره) است که به حدیث نفس، تک‏ گویی نمایشی و تک‏ گویی درونی تقسیم می‏ شود. در این مقاله سعی شده تا به تک ‏گ ویی درونی به عنوان یکی از وجوه بازنمایی گفتمان در داستان‏ های قرآن کریم پرداخته و ضمن توضیح چگونگی بکارگیری این روش، نحوه‏ ی شکل‏ گیری انواع آن نیز تحلیل شود. همچنین غرض خداوند از به کارگیری این روش نشان داده و ابعاد هنری و تربیتی کاربست این تکنیک آشکار شود. نتیجه تحلیل نمونه‏ های تک‏ گویی‏ های درونی در داستان‏ های قرآن نشان می‏دهد مفاهیم بلندی از فضایل و رذائل در قالب جملاتی اندک گنجانده شده و این شیوه بیانی به زیباترین شکل ممکن، به تشریح الگوهایی زیستی بشری در قالب شخصیت‏ های حقیقی می ‏پردازد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Study of the Methods of Using the inner Monologue in Qur'anic Stories

نویسندگان [English]

  • Frouzan Rostami
  • fatemeh kazemzadeh

Quranic Sciences, Quranic Sciences and Sciences, Tehran, Iran

چکیده [English]

One of the effective ways for training, leading and attracting the contacts, is declaring the subject in the form of story. Stories of the holy Quran which, all of them are at the service of the religious goals, are technically and literally at a high level and degree. Conversation as one of the most important elements of the holy Quran, is at the service of the goals, characters and etc. One kind of conversation is monologue which divides into, Hadith of the self, Dramatic monologue and Inner monologue. In this article, have attempted to reveal the goal of God from applying these methods by addressing the inner monologue and reveal the artistic and educational aspects of this application of this technique. Conclusion of analyzing the inner monologue instances in the stories of the holy Quran shows that, great concepts of virtues and vices are fit into it in the form of minor sentences and this type of declaration, describing human biological pattern in the form of real characters. Investigation and research about this technique in holy Quran emphasizes that, this holy book is a miracle and unique.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Stories of the Holy Quran"
  • "Conversation"
  • "Monologue"
  • "Inner monologue"
قرآن کریم. (1371). ترجمة ناصر مکارم شیرازی. چ 10. تهران: دارالکتب الاسلامیة.
احمدالراغب، عبدالسلام. (1387). کارکرد تصویر هنری در قرآن کریم. ترجمة حسین سیدی، چ 1. تهران: سخن.
اشتهاردی، محمد. (1378). قصههای قرآن به قلم روان. چ 1. تهران: نبوی.
اشرفی، عباس. (1385). مقایسة قصص در قرآن و عهدین. چ 1. تهران: امیرکبیر.
اکبری‎ بزمین‎آبادی، عطیه. (1390). «تحلیل و بررسی گفتمانهای (دیالوگ) قرآنی». پایان‌نامة کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث. دانشگاه
قم.
ایدل، له اون. (1367). قصة روانشناختی نو.  ترجمة ناهید سرمد. چ 1. تهران: شباویز.
براهینی، رضا. (1375). بحران نقد ادبی در رسالة حافظ. تهران: ویستار.
بستانی، محمود. (1386). پژوهشی در جلوههای هنری داستان‏های قرآن. ج 1. چ 4. مشهد: بنیاد پژوهش‏های اسلامی آستان قدس
رضوی.
حبیبی، علی‌اصغر و بهروزی، مجتبی و خلیفه، ابراهیم. (1390). «واکاویی مؤلفههای روایی داستانهای قرآن». دو فصلنامة تخصصی
پژوهشهای میانرشتهای قرآن کریم. سال 2، شمارة 5، صص 37ـ 49.
حرّی، ابوالفضل. (1388). «مؤلفههای زمان و مکان روایی در قصص قرآنی»، ادبپژوهی، دورة 3، شمارة 7ـ 8، صفحات 125ـ 141.
حسن‏لی، کاووس و قلاوندی، زیبا. (1388). «بررسی تکنیک‏های روایی در رمان "شازده احتجاب" هوشنگ گلشیری»، ادب‌پژوهی، دورة 3،
شمارة 7 و 8، 1388،       صفحات 7ـ 25.
حسینی (ژرفا)، سید ابوالقاسم. (1377). مبانی هنری قصه‏های قرآن. چ 1. قم: مرکز پژوهش‏های اسلامی صدا و سیما.
خزائلی، محمد. (1389).  اعلام قرآن. چ 8. تهران: امیرکبیر.
شریفانی، محمد. (1382). تحلیل قصص. چ 1. قم: مهر امیرالمومنین(ع).
طباطبایی، سید‎ محمد‎حسین. (1374). تفسیر المیزان. ترجمة محمدباقر موسوی. چ 5. قم: دفتر انتشارات جامعة مدرسین حوزة علمیه.
طبرسی، فضل‌بن حسن. (1375). جوامع الجامع. ترجمة حبیب روحانی، احمد امیری و اکبر غفوری. چ 1. مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی
آستان قدس رضوی.
طوسی، محمدبن حسن. (بی‌تا). التبیان فی تفسیر القرآن. تحقیق احمد قصیر عاملی. چ 1. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
عباسی‌مقدم، مصطفی. (1386). اسوههای قرآنی و شیوههای تبلیغی آنان. چ 2. قم: بوستان کتاب.
عروسی‎حویزی، عبدالعلی‌بن جمعه. (1415ق). تفسیر نورالثقلین. سید هاشم رسولی محلاتی (محقق). چ 4. قم: اسماعیلیان.
فرخی، حسین. (1396). ساختار نمایشی قصههای قرآن. چ 1. تهران: سورة مهر.
فضل‌الله، محمدحسین. (1380). گفت‌و‌گو و تفاهم در قرآن کریم. ترجمة حسین میردامادی. چ 1. تهران: هرمس.
فلکی، محمود. (1382). روایت داستان. چ 1. تهران: بازتاب نگار.
قطب، السید. (1415 ق). التصویر الفنی فی القرآن. چ 1. بیروت: دارالشروق.
قمی، علی‌بن ابراهیم. (1363). تفسیر القمی. چ 1. قم: دارالکتاب.
کاشانی، فتح‌الله. (1363). منهج الصادقین فی الزام المخالفین. چ 1. تهران: کتابفروشی اسلامیه.
محمدقاسمی، حمید. (1390). جلوههایی از هنر تصویرآفرینی در قرآن. چ 2. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
مطهری، مرتضی. (1375). حق و باطل به ضمیمة احیای تفکر اسلامی. چ 16. تهران: صدرا.
مکارم شیرازی، ناصر. (1380). تفسیر نمونه. چ 32. تهران: دار الکتب الاسلامیه.
مهدوی، سید سعید. (1381). قصه و نکات تربیتی آن در قرآن. چ 1. قم: بوستان کتاب.
مغنیه، محمدجواد. (1378). تفسیر کاشف. ترجمة موسی دانش. چ 1. قم: بوستان کتاب.
میرصادقی، جمال. (1382). ادبیات داستانی (قصه، رمان، داستان کوتاه). چ 4. تهران: علمی.
میرصادقی، جمال و میمنت میرصادقی. (1377). واژهنامة هنر داستاننویسی. چ 1. تهران: کتاب مهناز.
ولک، رنه؛ وارن، آوستن. (1382). نظریة ادبیات. ترجمة ضیاء موحد و پرویز مهاجر. چ 2. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.