نوع مقاله : علمی - ترویجی

نویسنده

• سیّدمحسن طباطبائی

استادیار دانشگاه آزاد کیش

چکیده

تلمیح استفاده از آیه، حدیث، داستان یا مَثَل معروفی در کلام است و موجب زیبایی کلام و تأکید و ترویج منبع مورد استفاده می‌گردد. عالمان فنّ بلاغت، تلمیح را در مجموعة صنایع معنوی بدیع قرار داده‌اند و برخی آن را مترادف و بعضی قِسمی از تضمین می‌دانند. جایگاه قرآن کریم و پس از آن، نهج‌البلاغه به عنوان دو منبع غنی معارف اسلامی همواره مورد نیاز انسان‌ها بوده است و خواهد بود. این مقاله با پرداختن به تلمیحات قرآنی، بخشی از کلام امیرالمؤمنین، یعنی اشاراتی که حضرت در خطبة اوّل نهج‌البلاغه نسبت به آیات نورانی قرآن داشته‌اند، نشان می‌دهد که چگونه تجلّی نور خدا در وجود معصومین^(ع) سراسر زندگانی و سخنانشان را تحت تأثیر قرار داده است و در هر بخش از آن می‌توان بهره و استفاده‌ای از وحی الهی را به دست آورد. رئوس تلمیحات این خطبه در چند بخش مهم قابل دسته‌بندی است: تلمیح به آیات توحیدی و صفات پروردگار، تلمیح به آیات متضمّن آفرینش و عجایب آن، تلمیح به آیات مرتبط با فرشتگان، تلمیح به آفرینش آدم، تلمیح به سجدة ملائکه و هبوط، تلمیح به نبوّت عامه، ضرورت و اهداف، تلمیح به نبوّت خاصّه، قرآن و امامت.

کلیدواژه‌ها

• تلمیح
• نهج‌البلاغه
• تلمیحات قرآنی

عنوان مقاله [English]

Quranic Allusions in the First Sermon of Nahjolbalaghe

نویسنده [English]

• Seyyed Mohsen Tabataba’i

چکیده [English]

Allusions refer to the application of verses, hadith, stories, or well-known expressions in speaking or writing and will lead to eloquent speeches as well as emphasis on and promotion of the resource used. The Quran and also Nahjolbalaghe as the source of Islamic teachings have always been emphasized. This article dealt with the Quranic allusions of Imam Ali (PBUH) in the first sermon of Nahjolbalaghe, and indicated that how God was present in the entire lives and statements of such Imams, and the use of divine revelations can be found in each part of their lives.

کلیدواژه‌ها [English]

• Allusions
• Nahjolbalaghe
• Quranic allusions