در طول تاریخ صوفیّه باعثِ تحوّل بسیاری در فرهنگ و معارف اسلامی و قرآنی شده‌اند و با ابزار تأویل و تفسیر در دست، به سراغ موضوعات اسلامی رفته‌اند. از جملة این موضوع‌ها، مسألة «صراط مستقیم» است که در دورة عرفان علمی و مَدرسی از تطوّر برکنار نمانده است و صوفیان و عارفان و در رأس آنها محیی‌الدّین ابن‌عربی برای این ترکیب مفاهیم تازه‌ای از جمله «انسان کامل» ذکر کرده است. در این جُستار نخست مفاهیم «صراط» و «صراط مستقیم» در زبان قرآن کریم و تفاسیر مختلف ذکر گردیده و آنگاه به مفاهیم عرفانی آن در آثار صوفیّه و بویژه در آثار ابن‌عربی پرداخته شده است ودر نهایت، مقایسه‌ای میان این دو نظر صورت گرفته و تفاوت این دو دیدگاه ذکر گردیده است.
Sirāt al-Mustaqīm in the Qur’anic Exegeses and Ibn Arabi’s Works
چکیده [English]
Throughout history, Sufis have made substantial contributions to Islamic culture and the Qur’anic sciences, investigating different subjects using exegesis and interpretation. Among them is sirāt al-mustaqīm (literally the right path) which has, thus, undergone continuous evolution and been accompanied by concepts such as insān al-kāmil (literally the perfect man) which were formulated by Sufi masters like Ibn Arabi. This article is an attempt to investigate sirāt and sirāt al-mustaqīm in the Qurani’c discourse and its exegeses as well as Sufi works, including Ibn Arabi’s. Finally, the two approaches are compared and contrasted.
کلیدواژه ها [English]
The Holy Qur’an, sirāt al-mustaqīm, exegesis, Sufism, Islamic mysticism, Ibn Arabi
ابتدای صفحه