نوع مقاله : علمی - ترویجی

نویسندگان

1 پژوهشگر مرکز مطالعات میان رشته ای قران کریم جهاد دانشگاهی

2 دانشجوی کارشناسی ارشد علوم قران و حدیث دانشکده علوم قرانی میبد-یزد

چکیده

تناسب آیات به عنوان یک دانش مورد توجه اندیشمندان اسلامی قرار گرفته‌است. دانشمندان مسلمان و خاورشناسان بر سَرِ بحث ارتباط و انسجام و به نوعی پیوستگی مفهومی بین آیات در سور قرآن کریم اختلاف‌نظر دارند. برای از بین بردن نسبت نبودِ ارتباط بین آیات درون سور، ضرورت دارد خطوط ارتباطی آیات کشف، شناسایی و تبیین گردد تا به فهم بیشتر، فهم هدف یک سوره و در نهایت، فهم تمام آیات کلام الهی دست یابیم. سورة بقره از جمله سوری است که مفاهیم و موضوعات متنوعی نظیر خداوند، اهل ایمان، تاریخ و داستان‌سرایی، نبوت و مخالفان حق را در خود جای داده‌است. منافقان و مشرکان عرب و بنی‌اسرائیل از جمله مخالفان حقی هستند که در این سوره در مقابل دعوت انبیاء عملکردهای متنوعی دارند و به پیامد اعمال آن‌ها اشاره شده‌است. با کشف، شناسایی و تبیین این دو خط ارتباطی، پیوند وثیق و محکم در آیات سوره برقرار می‌شود و ابهام و پراکندگی ظاهری در آن از بین می‌رود. در این مقاله، با روش توصیفی‌ـ تحلیلی درصدد تبیین ارتباط بین دو خط نبوت و مخالفان حق هستیم.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Conceptual Coherence in Bagarah Surah Based on the Concepts of Prophecy and the Opponents of the Truth

نویسندگان [English]

  • mehdi asmaili sadrabadi 1
  • tahere nowbaghi 2

1 pesearcher of jihad university

2 student of the quran and the sciences of the quranic sciences faculty

چکیده [English]

One the highly debatable issues between Muslim scholars and orientalists is the conceptual coherence between verses in the holy Quran. The proportion of verses of the holy Quran as a form of knowledge attracted the attention of Islamic scholars. In order to eliminate the lack of relation between the verses inside surah, the discovery, identification, and explanation of the lines of communication of the verses of the Quran is essential, and it helps better understanding, establishment of the purpose of a surah, and ultimately the comprehension of all the verses of the divine words. Surah of al-Baqara is one of the surahs which includes various concepts and themes such as God, faith, history and heritage, prophecy, and opponents of the truth. The hypocrites, the Arabs, and the Israelites are among the dissenters who have showed different reactions towards this surah in response to the invitation of the prophets and the consequences of their actions. By discovering, identifying, and explaining these two lines of communication, a relationship is firmly established between the verses of Surah al-Baqarah, and the apparent ambiguity and dispersion are disappeared in Surah. In this article, through a descriptive-analytic method, we seek to explain the relation between the two lines of prophecy and the opponents of the truth

کلیدواژه‌ها [English]

  • Surah of al-Baqara
  • Proportion of verses
  • Coherence of Surah
  • Prophecy
  • Opponents of the Right
منابع و مآخذ
قرآن
ابن‌بابویه (صدوق)، محمدبن علی. (1403ق.). الخصال. ترجمة محمدباقرکمره‌ای. تهران: نشر کتابچی.
ابن‌عاشور، محمد طاهر. (بی‌تا). تفسیر التحریر والتنویر. بیروت: مؤسسة التاریخ العربی.
ابن‌فارس، احمد. (1404ق.). معجم مقاییس اللغة. به کوشش عبدالسلام محمد. قم: دفتر تبلیغات.
ابن‌منظور، محمدبن مکرم. (1405ق.). لسان العرب. بیروت: دار صادر.
ابوالسعود، محمدبن محمد. (بی‌تا). تفسیر ابوالسعود. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
اسمعیلی صدرآبادی، مهدی، محمدحسین برومند و امیر جودوی. (1396). «خطوط ارتباطی سورة بقره». تحقیقات علوم قرآن و حدیث. د14. ش3. پیاپی 35. صص1ـ31.
ایازی، محمدعلی. (1414ق.). المفسرون منهجهم و حیاتهم. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
بحرانی، سیدهاشم. (1416ق.). البرهان فی تفسیر القرآن. تهران: بنیاد بعثت.
بستانی، محمود. (1380). التفسیرالبنائی للقرآن الکریم. مشهد: نشر آستان قدس رضوی.
بقاعی، ابراهیم‌بن عمر (برهان‌الدّین). (1415ق.). نظم الدرر فی تناسب الآیات و السور. به کوشش غالب المهدی. بیروت: دارالکتب العلمیة.
بلاغی نجفی، محمدجواد. (1420ق.). آلاء الرحمن فی تفسیر القرآن. قم: بنیاد بعثت.
بی‌آزار شیرازی، عبدالکریم. (1376). قرآن ناطق. قم: فرهنگ اسلامی.
پاکتچی، احمد. (1391). روش تحقیق با تکیه بر علوم قرآن و حدیث. تهران: دانشگاه امام صادق(ع).
ثعلبی نیشابوری، احمدبن ابراهیم. (1422ق.). الکشف و البیان عن تفسیر القرآن. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
جوادی آملی، عبدالله. (1393). تفسیر تسنیم. قم: انتشارات اسراء.
حجازی، محمدمحمود. (1390). الوحدةالموضوعیةفی القرآن. بی‌جا: دارالکتب الحدیثة.
حوّی، سعید. (بی‌تا). الأساس فی التفسیر. قاهره: دار السلام.
خامه‌گر، محمد. (1382). ساختار هندسی سوره‌های قرآن. تهران: نشر بین‌الملل.
دیونبدى، محمودحسن. (1370). تفسیر کابلى. ترجمة جمعى از علما افغانستان. 5 ج. چ 4. تهران: نشر احسان.
رشیدرضا، محمد. (بی‌تا). تفسیرالمنار. بیروت: دارالمعرفة.
زحیلی، وهبة‌بن مصطفی. (1418ق.). التفسیر المنیر فی العقیدةو الشریعةو المنهج. بیروت: دارالفکر المعاصر.
زرکشی، بدرالدّین. (1415ق.). البرهان فی علوم القرآن. به کوشش یوسف عبدالرحمن مرعشلی. بیروت: دار المعرفة.
سیوطی، جلال‌الّدین. (1404ق.). الدر المنثور فی التفسیر بالمأثور. قم: کتابخانة آیت‌الله مرعشی نجفی.
شاذلی، سید‌بن قطب. (1412ق.). فی ظلال القرآن. قاهره: دارالشروق.
شحاته، عبدالله. (1998م.). اهداف کل سورة و مقاصدها فی القرآن. قاهره: الهیات المصریة العامة للکتاب.
طباطبائی، سیدمحمدحسین. (1417ق.). المیزان فی تفسیر القرآن. قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعة مدرسین حوزة علمیه.
طبری، محمدبن جریر. (بی‌تا). جامع البیان. بیروت: دار المعرفة.
طنطاوی، سید محمد. (بی‌تا). التفسیر الوسیط للقرآن الکریم. بی‌جا: بی‌نا.
طوسی، محمدبن حسن. (1413ق.). التبیان فی تفسیر القرآن. قم: جامعة مدرسین حوزة علمیه.
طیب، عبدالحسین. (1412ق.). أطیب البیان فی تفسیر القرآن. بی‌جا. بی‌نا.
فراهیدی، خلیل‌بن احمد. (1410ق.). العین. قم: انتشارات اسوه.
فقهی‌زاده، عبدالهادی. (1374). پژوهشی در نظم قرآن. تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.
فیض کاشانی، ملامحسن. (1415ق.). الصافی فی تفسیر القرآن. تهران: انتشارات الصدر.
معرفت، محمّدهادی. (1378). علوم قرآنی. قم: مؤسسة التمهید.
مغنیه، محمدجواد. (1400ق.). تفسیر کاشف. ترجمة موسی دانش. قم: بوستان کتاب.
کاشانی، فتح‌الله‌بن شکرالله. (بی‌تا). منهج الصادقین فی إلزام المخالفین. تهران: کتابفروشی اسلامیه.
میبدی، رشیدالدین. (481ق.)کشف الأسرار و عدة الأبرار. بی‌جا: بی‌نا.
ملاحویش، عمر. (1329ق.). تطورات دراسات اعجاز القرآن. بغداد: بی‌نا.
میرزا خسروانی، علیرضا. (1390). تفسیر خسروی. تحقیق محمدباقر بهبودی. تهران: انتشارات اسلامیه.
نکونام، جعفر. (1380). درآمدی بر تاریخ‌گذاری قرآن. تهران: هستی‌نما.
همامی، عباس. (1375). چهرة زیبای قرآن، پژوهشی پیرامون تناسب آیات. تهران: انتشارات بصائر.