نوع مقاله : علمی - ترویجی

نویسنده

عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

از جمله پرسش‌های درون‌متنی در حوزة مباحث زبان‌شناسی قرآن، سؤال از نحوة سخن‌گفتن قرآن در مواردی است که مردان و زنان را مخاطب قرار می‌دهد و یا دربارة مردان و زنان به طور خاص سخن می‌گوید و در این موارد، به زعم برخی اندیشمندان و مستشرقان، قرآن متأثر از فرهنگ زمانه، گفتمانی مردانه را اتخاذ نموده‌است و جانب‌دارانه سخن می‌راند. این مقاله به بررسی و تبیین این شبهه می‌پردازد و دلایلی را در پاسخ به این شبهه مطرح می‌نماید. نتیجة این تحقیق آن است که گفتمان مردانة قرآن متأثر از فرهنگ زمانه نبوده‌است، بلکه ایرادکنندگان شبهه، مباحث زبان‌شناختی قرآن را با مباحث کلامی یا اخلاقی خلط نموده‌اند و با نگاهی یکسویه به آیات و چشم‌پوشی از آیات هم‌موضوع و هم‌معنا و نیز رعایت نکردن قاعدة سیاق در فهم، موجب تقطیع آیات و اشتباه در فهم شده‌اند. همچنین، بی‌توجهی اینان به مباحث برون‌متنی مثل وجود تفاوت‌های تکوینی بین زن و مرد، نقش‌های اختصاصی هر یک و نیز اصل تشابه‌محوری به جای تناسب‌محوری موجب فهم نادرست از این دسته آیات شده‌است. اطلاعات این پژوهش به صورت کتابخانه‌ای گردآوری شده‌است و پردازش داده‌ها با روش تحلیل انتقادی می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating and Responding to the Misgiving of the “Quran and the Culture of Androphilia” by Orientalists

نویسنده [English]

  • seyedahmad hashemialiabadi

33/5000 Faculty Member of Shahid Beheshti University

چکیده [English]

Among the interlaced questions in the field of linguistic discussions of the Quran, the question of how the Quran is spoken in cases that addresses men and women, or talk specifically about men and women, and in some cases, according to some scholars and Orientalists, the Quran is influenced by the culture of the male-dominated discourse of time and speaks with biased. This paper examined these doubts and explains some of the reasons for this. The result of this research is that the male Quranic discourse is not influenced by the culture of the time, but the dubious objectors have confused the linguistic discussions of the Quran with verbal or moral issues, and taking an one-sided look at the verses and ignoring the verses with the same subject matter and the meaning as well as the non-observance led to fragmentation of verses and misunderstandings. Also, their ignorance of discussions beyond the source such as the existence of germinal differences between men and women, and the specific roles and the principle of axial similarity, instead of the pivotal alignment, have led to a misunderstanding of this verse. The data of this research were gathered in a library and data processing manner using a critical analysis method

کلیدواژه‌ها [English]

  • The Quran
  • Culture
  • Masculinity
  • Men
  • Women
قرآن کریم.
ابن‌کثیر دمشقی، اسماعیل‌بن عمرو. (1419 ق.). تفسیر القرآن العظیم. چ 1. بیروت. دارالکتب العلمیة.
ابن‌منظور، محمدبن مکرّم. (1414 ق.). لسان‌العرب. چ 3. بیروت: دار صادر.
ابن‌بابویه، محمدبن علی. (1385). علل الشرایع. چ 2. قم: داوری.
احمدی، حبیب‌الله. (1381). پژوهشی در علوم قرآن. چ 4. قم: فاطیما.
ایازی، سید محمدعلی. (1380). چ 2. قرآن و فرهنگ زمانه. قم: کتاب مبین.
بلاغی نجفی، محمدجواد. (1420 ق.). آلاءالرحمن فی تفسیر القرآن. چ 1. قم: بنیاد بعثت.
جوادی آملی، عبدالله. (1390). تسنیم. چ 3. قم: اسراء.
ـــــــــــــــــــــــــ . (1375). زن در آینة جلال و جمال. چ 1. قم: اسراء.
حیدری، مختارحسین. (1391). مجموعه‌مقالات همایش بین‌المللی قرآن و مستشرقان. ج 1. قم: جامعة المصطفی.
الدسوقی، محمد. (1416 ق.). الفکر الإستشراقی، تاریخه و تقویمه. بیروت: مؤسسة التوحید للنشر الثقافی.
دو بوار، سیمون. (1380). جنس دوم. ترجمة قاسم صنعوی. چ 4. تهران: توس.
دورانت، ویل. (1373). تاریخ تمدن (عصر ایمان). ترجمة ابوالقاسم طاهری و دیگران. چ 4. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
رازی، ابوالفتوح حسین. (1408 ق.). روض‌الجنان و روح‌الجنان فی تفسیر القرآن. ج 5. مشهد: آستان قدس رضوی.
راغب اصفهانی، حسین‌بن محمد. (1412 ق.). المفردات فی غریب القرآن. چ 1. بیروت: دارالعلم.
رضایی اصفهانی، محمدعلی. (1392). منطق تفسیر قرآن (مباحث جدید دانش تفسیر). ج 4. قم: جامعة المصطفی.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ . (1390). منطق تفسیر قرآن. ج 2. چ 4. قم: جامعة المصطفی.
زحیلی، وهبة‌بن مصطفی. (1418 ق.). التفسیر المنیر فی العقیدة و الشریعة و المنهج. چ 2. بیروت: دارالفکر المعاصر.
زرکشی، محمدبن عبدالله. (1410 ق.). البرهان فی علوم القرآن. چ 1. بیروت: دارالمعرفة.
زمانی، محمدحسن. (1391). مستشرقان و قرآن. چ 4. قم: بوستان کتاب.
زمخشری، محمود. (1419 ق.). الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل. چ 3. بیروت: دارالکتاب العربی.
زن از زبان قرآن. (1387). چ 1. قم: جمال.
زن و خانواده در افق وحی. (1391). چ 1. قم: بوستان کتاب.
شریف الرّضی، محمدبن حسین. (1414 ق.). نهج‌البلاغه. چاپ صبحی صالح. قم: هجرت.
طباطبائی، محمدحسین. (1411 ق.). المیزان. بیروت: مؤسسة الأعلمی.
طبرسی، فضل‌بن حسن. (1372). مجمع‌البیان فی تفسیر القرآن. چ 3. تهران: ناصرخسرو.
طریحی، فخرالدّین. (1375). مجمع‌البحرین. چ 3. تهران: کتابفروشی مرتضوی.
طوسی، محمدبن حسن. (1423 ق.). التبیان فی تفسیر القرآن. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
فضل‌الله، سید محمدحسین. (1407 ق.). تفسیر من وحی القرآن. چ 2. بیروت: دارالملاک.
فقیه، حسین. (1391). قرآن و فرهنگ عصر نزول. چ 1. قم: مؤسسة امام خمینی(ره).
قرشی، سید علی‌اکبر. (1371). قاموس قرآن. چ 6. تهران: دارالکتب الإسلامیة.
گرو، بنوات. (1379). زنان از دید مردان. ترجمة محمدجعفر پوینده. چ 3. تهران: جامی.
گلدزیهر، اگناز. (بی‌تا). العقیدة و الشریعة فی الاسلام. تعریب محمد یوسف موسی و علی حسن عبدالقادر. مصر: دارالکتب الحدیثیة.
مراغی، احمدبن مصطفی. (بی‌تا). تفسیر المراغی. بیروت: دار احیاء التراث.
مصباح یزدی، محمدتقی. (1391). پرسش‌ها و پاسخ‌ها. چ 8. قم: مؤسسة امام خمینی(ره).
مغنیه، محمدجواد. (1424 ق.). تفسیر الکاشف. چ 1. تهران: دارالکتب الإسلامیة.
مکارم شیرازی، ناصر و دیگران. (1374). تفسیر نمونه. چ 1. تهران: دار الکتب الإسلامیة.
مونتمگری وات، ویلیام. (1378). تأثیر اسلام بر اروپای قرون وسطی. ترجمة حسین عبدالمحمدی. چ 1. قم: مؤسسة امام خمینی(ره).
ــــــــــــــــــــــــــ . (1373). برخورد آرای مسلمانان و مسیحیان، تفاهمات و سوءتفاهمات. ترجمة محمدحسین آریا. چ 1. تهران: نشر فرهنگ اسلامی.
مهریزی، مهدی. (1386). شخصیت و حقوق زن در اسلام. چ 2. تهران: علمی و فرهنگی.
ـــــــــــــــــــ . (1393). قرآن و مسئلة زن. چ 1. تهران: علم.
ودود، آمنه. (1394). قرآن و زن. ترجمة فردوس آقاگل‌زاده، آتنا بهادری و کاووس ‌روحی. تهران: علمی.