مرضیه محصص؛ زهره کوچک یزدی
چکیده
تبیین انسجام درونی آیات قرآنی در مواجهه با گسسته انگاری آیات، یکی از دغدغه های مفسران معاصر به شمار می آید. شناسایی خطوط ارتباطی آیات در یک سوره، به فهم ارتباط وثیق آیات با یکدیگر و دستیابی به مقصود آن سوره می انجامد و روش نوینی در تفسیر قرآن به شمار می آید. در این نوشتار با استفاده از روش تحلیل محتوا، انسجام درونی آیات سوره اسراء مورد ...
بیشتر
تبیین انسجام درونی آیات قرآنی در مواجهه با گسسته انگاری آیات، یکی از دغدغه های مفسران معاصر به شمار می آید. شناسایی خطوط ارتباطی آیات در یک سوره، به فهم ارتباط وثیق آیات با یکدیگر و دستیابی به مقصود آن سوره می انجامد و روش نوینی در تفسیر قرآن به شمار می آید. در این نوشتار با استفاده از روش تحلیل محتوا، انسجام درونی آیات سوره اسراء مورد بررسی قرار گرفته است. موضوعات اصلی مطرح در سوره اسراء، بنی اسرائیل، امت مسلمان و وعده الهی می باشد. در این سوره ضمن یادکرد برهه های حیات قوم بنی اسرائیل و بهانه جویی های ایشان و عبرت آموزی از آنان، مسلمانان به توحیدمحوری وپذیرش حجت الهی دعوت شده اند و از بازگشت به فرهنگ جاهلی، انکار رسالت، تکذیب آیات الهی برحذر داشته شده اند. سرانجام ظهور وعده حق الهی بشارتی است که به هر دو قوم، مسلمانان و بنی اسرائیل داده می شود. از رهگذر تحلیل محتوای سوره اسراء ، هدف مهم سوره که همانا دعوت مردم به تمهید برای تحقق وعده الهی است، برداشت می شود.
مرضیه محصص؛ آتنا بهادری
چکیده
بهرهگیری از ابزارها و دانشهای جدید معرفتی و زبانی نوعی تدبر روشمند در آیات و مصادیق آن است و به رمزگشایی از لایههای زیرین مفهومی در قصص قرآنی میانجامد. این جستار با شیوة توصیفی- تحلیلی در آیات مرتبط با قصۀ همسر عمران ضمن بررسی ساختار و مفهوم مناجات همسر عمران، مؤلفههای گفتمانمدار متن را بر اساس نظریۀ تحلیل گفتمان فرکلاف مشخص ...
بیشتر
بهرهگیری از ابزارها و دانشهای جدید معرفتی و زبانی نوعی تدبر روشمند در آیات و مصادیق آن است و به رمزگشایی از لایههای زیرین مفهومی در قصص قرآنی میانجامد. این جستار با شیوة توصیفی- تحلیلی در آیات مرتبط با قصۀ همسر عمران ضمن بررسی ساختار و مفهوم مناجات همسر عمران، مؤلفههای گفتمانمدار متن را بر اساس نظریۀ تحلیل گفتمان فرکلاف مشخص میکند. از این رهگذر، ظرفیت شگرف متون قصص قرآنی در فرآیند معناسازی هویدا شده و افق نوینی در تحلیل قصص قرآنی گشوده خواهد شد. یافتهها بیانگر آن است که سطوح سهگانۀ توصیف، تفسیر و تبیین، پیوند پایدار و رابطۀ متقابل زبان و بافت اجتماعی در این مناجات را حکایت مینماید. بدینسان زبان در مناجات همسر عمران، بازنمودهایی از واقعیت میآفریند و مناجات را از سرشت و ساختاری اجتماعی برخوردار میکند. گفتمانکاوی این مناجات با تدقیق در اقلام واژگانی، بازتابی از ایدئولوژی زمانه را نشان میدهد و به بازتولید یک گفتمان ساختارشکنانه در جهت تداعی مفهوم توحید میپردازد.
فتحیه فتاحی زاده؛ عارفه داودی؛ مرضیه محصص
چکیده
یکی از جلوههای درخشان صحیفة سجّادیّه پیوند این کتاب شریف با قرآن کریم است. هدف این جستار، به تصویر کشیدن انس و همنشینی امام سجّاد(ع) با قرآن کریم و نیز اثرپذیری عمیق آن حضرت(ع) از کلام وحی در دعای اوّل تا هفتم صحیفة سجّادیّه است. ضرورت این پژوهش، هویداسازی یکی از انواع تعامل گنجینة حدیثی شیعه با قرآن کریم، از رهگذر بررسی گونهشناسی ...
بیشتر
یکی از جلوههای درخشان صحیفة سجّادیّه پیوند این کتاب شریف با قرآن کریم است. هدف این جستار، به تصویر کشیدن انس و همنشینی امام سجّاد(ع) با قرآن کریم و نیز اثرپذیری عمیق آن حضرت(ع) از کلام وحی در دعای اوّل تا هفتم صحیفة سجّادیّه است. ضرورت این پژوهش، هویداسازی یکی از انواع تعامل گنجینة حدیثی شیعه با قرآن کریم، از رهگذر بررسی گونهشناسی اقتباس و کارکردهای گوناگون این گونهها در بافت متنی صحیفة سجّادیّه میباشد. بدین منظور، با روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی این عنصر ادبی پرداخته شدهاست. گونههای مقتبس قرآنی در هفت دعای اوّل صحیفة سجّادیّه عبارت است از: اقتباس کامل، جزئی، متغیّر، اشارهای و استنباطی. یافتههای پژوهش حاکی از آن است که پربسامدترین گونه، اقتباس متغیّر و دشوارترین نوع، از حیث تشخیص، اقتباس استنباطی است و انگیزة کاربست این گونهها برای تعلیل، تأکید، تفسیر و توضیح، تهلیل و تحمید و جری و تطبیق است و گاه کارکرد ترکیبی دارد.
مرضیّه محصّص
چکیده
قرآن کریم با رویکردی هنجارگرا به تربیت انسانها پرداخته است و بر ضرورت اصلاح و تجدید نظر در رفتارها تأکید ورزیده است. در این راستا، برخی سازهها از جایگاه بنیادینی برخوردارند. از آنجا که امروزه موضوعات با محوریّت خانواده به عنوان نهادی اثربخش در ارتقاء و بالندگی جامعه، کانون توجّه قرار گرفته است، واکاوی نظریّة کارآمد قرآن در این ...
بیشتر
قرآن کریم با رویکردی هنجارگرا به تربیت انسانها پرداخته است و بر ضرورت اصلاح و تجدید نظر در رفتارها تأکید ورزیده است. در این راستا، برخی سازهها از جایگاه بنیادینی برخوردارند. از آنجا که امروزه موضوعات با محوریّت خانواده به عنوان نهادی اثربخش در ارتقاء و بالندگی جامعه، کانون توجّه قرار گرفته است، واکاوی نظریّة کارآمد قرآن در این حوزه ضروری به نظر میرسد. پرسش اصلی این پژوهش آن است کهمطابق آموزههای قرآنی، افراد در کدام یک از رفتارهای خانوادگی به خویشتنداری فراخوانده شدهاند؟ در این طرح، با گردآوری اطّلاعات به روش کتابخانهای، به روش توصیفی و تحلیل محتوا، آیات مربوط به خانواده با محوریّت موضوع «خویشتنداری» رصد شده است. این نوشتار ضمن ارائه مفهوم خویشتنداری در روانشناسی و مفاهیم قرآنی، به تبیین جایگاه خویشتنداری در قالب رفتارهای خانوادگی میپردازد و در نهایت، به ثمرات اتّخاذ رویة خویشتندارانه در مناسبات خانوادگی اشاره مینماید. از رهگذر بررسی گزارههای قرآنی چنین به نظر می آید که «خویشتنداری» در طیف رفتارهای دینی، حقوقی و حریم خصوصی از جایگاه بنیادینی برخوردار میباشد. لذا میتوان اذعان داشت که به موجب اتّخاذ رویة خویشتندارانه، حُسن معاشرت و تحکیم خانواده محقّق خواهد شد.