Document Type : Research Paper
Author
Associate Professor, Department of Islamic Studies, Allameh Tabataba'i University, Tehran Iran
Abstract
Quran's Tafsir has been regarded be of utmost importance among numerous fields of Islamic studies, as the subject of this field is Quran, which all other fields of Islamic studies such as Fiqh, Hadith, and ethics rely on.
Islamic scholars have long used the "Reference Literature" or the Ancient poems of Arabs to interpret the words and verses of Quran and any interpretation of Quran's statements have been benchmarked against this literature. A group of scholars, however, disagree with this approach and believe that the Ancient poems do not merit such attention. In this paper, we first study the roots and causes of this tendency among Tafsir scholar and then examine the two competing views - one relying on Ancient poems and the other dismissing it as a reliable source of interpretation for Quran. We then provide an analysis which can serve as a first step in deciphering the pros and cons of each approach.
Keywords
ابن عاشور، محمد طاهر. (1420ق.). التحریر و التنویر. چ 1. بیروت: مؤسسة التاریخ العربی.
ابن قتیبه، عبدالله‌ابن مسلم. (1411ق.). تفسیر غریب القرآن. تحقیق رمضان. چ 1. بیروت: دار و مکتبة الهلال.
ابن‌ادریس، محمدابن منصور. (1410ق.). السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی. چ 1. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
ابن‌عباس، عبدالله. (1413ق). غریب القرآن فی شعر العرب. تحقیق نصرالله احمد. بیروت: مؤسسة الکتاب الثافیه.
ابوحیان اندلسی، محمدابن یوسف. (1413ق.). البحر المحیط. چ 1. بیروت: دارالکتب العلمیة.
الامام الحسین(ع). (1430ق.). التفسیر الاثری التطبیقی. تحقیق محمدعلی حلو. چ 1. کربلا: عتبة حسینیه.
بیضاوی، عبدالله. (1410ق.). انوار التنزیل و اسرار التأویل. چ 1. بیروت: مؤسسۀ الاعلمی للمطبوعات.
ثعالبی، عبدالرحمن‌ابن محمد. (1418ق.). الجواهر الحسنان تحقیق عبدالموجود، عادل احمد. چ 1. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
حلّی، علامه حسن‌بن یوسف. (1388ق.). تذکرۀ الفقهاء. چ 1. قم: مؤسسة آل البیت.
راغب اصفهانی، حسین‌بن محمد. (1412ق.). مفردات الفاظ القرآن. تحقیق داوودی. بیروت: دارالشامیة. [نرم افزار].
زمخشری، محمودابن عمر. (بی‌تا). الکشاف عن حقایق التنزیل و عیون الاقاویل فی وجوه التاویل. چ 1. قم: نشر البلاغه.
سیوری، مقداد. (1365ش.). کنز العرفان فی فقه القرآن. چ 3. تهران: انتشارات مرتضوی.
سیوطی، عبدالرحمن‌ابن محمد. (1404ق.). الدر المنثور فی التفسیر بالماثور. قم: کتابخانة مرعشی.
شوکانی، محمد. (1414ق.). فتح القدیر. چ 1. دمشق: دار ابن‌کثیر.
صادقی تهرانی، محمد. (1432ق.). الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن و السنة. چ 2. قم: نشر فرهنگ اسلامی.
صافی، محمود عبدالرحیم. (1418ق.). الجدول فی اعراب القرآن و صرفه و بیانه. چ 4. دمشق: دار الرشید. (نرم افزار).
طباطبایی ، سیدمحمدحسین. (1390ق.). المیزان فی تفسیرالقرآن. چ 2. بیروت: مؤسسة الاعلمی للمطبوعات.
طبرسی، فضل‌ابن حسن. (1372ش.). مجمع البیان. چ 3. تهران: انتشارات ناصرخسرو.
طبرسی، فضل ابن حسن. (1410ق.). المؤتلف من المختلف بین أئمة السلف. چ 1. مشهد: مجمع البحوث الاسلامیه.
طبری، محمدابن جریر. (1420ق.). جامع‌البیان. بیروت: دارالکتب العلمیة الثالثة.
طنطاوی جوهری. (بی‌تا). الجواهر فی تفسیر القرآن الکریم. بیروت: دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع.
طوسی، محمدابن حسن. (بی‌تا). التبیان فی تفسیر القرآن. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
عاملی، حر، محمدابن الحسن. (1409ق.). تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه. چ 1. قم: مؤسسة آل البیت.
فاضل الکاظمی، محمد. (1365ش.). مسالک الافهام الی آیات الاحکام. چ 2. قم: انتشارات مرتضوی.
فخر رازی، محمدبن عمر. (1420ق.). تفسیر کبیر. چ 3. بیروت: دار احیاءالتراث العربی.
فیض کاشانی، محسن (محمد). (1415 ق.). تفسیر الصافی. تحقیق اعلمی. چ 2. تهران: مکتبة الصدر.
قرطبی، محمدابن احمد. (1372ق.). الجامع لاحکام القرآن. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
قمی، علی‌ابن ابراهیم. (1363ش.). تفسیر القمی. تحقیق جزایری. چ 3. قم: دارالکتاب.
کاشفی، حسین‌ابن علی. ( 1379ش.). جواهر التفسیر. تحقیق عباسی. چ 1. تهران: نشر میراث مکتوب..
مشهدی، میرزا محمد. (1368ش.). کنز الدقائق و بحر الغرائب. تحقیق درگاهی. تهران: سازمان چاپ و انتشارات.
موسوی سبزواری، عبدالاعلی. (1409ق.). مواهب الرحمن فی تفسیر القرآن. چ 2. بی‌جا: بی‌نا.
معرفت، محمدهادی. (1379ش.). تفسیر و مفسران. چ 1. قم: مؤسسة فرهنگی انتشاراتی التمهید.
نحّاس، احمدابن محمد. (1408ق.). معانی القرآن الکریم. تحقیق محمدعلی صابونی. چ 1. مکه: نشر جامعه ام‌القری.
نیشابوری نظام، حسن‌ابن محمد. (1416ق.). تفسیر غرائب القرآن و زغائب الفرقان. چ 1. بیروت: دارالکتب العلمیة.
نجفی، محمدحسن. (1404ق.). جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام. چ 7. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
یزیدی، عبدالله‌ابن یحیی. (1405ق.). غریب القرآن و تفسیره. تحقیق حاج محمد سلیم. چ 11. بیروت: عالم الکتب.
ابن عاشور، محمد طاهر. (1420ق.). التحریر و التنویر. چ 1. بیروت: مؤسسة التاریخ العربی.
ابن قتیبه، عبدالله‌ابن مسلم. (1411ق.). تفسیر غریب القرآن. تحقیق رمضان. چ 1. بیروت: دار و مکتبة الهلال.
ابن‌ادریس، محمدابن منصور. (1410ق.). السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی. چ 1. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
ابن‌عباس، عبدالله. (1413ق). غریب القرآن فی شعر العرب. تحقیق نصرالله احمد. بیروت: مؤسسة الکتاب الثافیه.
ابوحیان اندلسی، محمدابن یوسف. (1413ق.). البحر المحیط. چ 1. بیروت: دارالکتب العلمیة.
الامام الحسین(ع). (1430ق.). التفسیر الاثری التطبیقی. تحقیق محمدعلی حلو. چ 1. کربلا: عتبة حسینیه.
بیضاوی، عبدالله. (1410ق.). انوار التنزیل و اسرار التأویل. چ 1. بیروت: مؤسسۀ الاعلمی للمطبوعات.
ثعالبی، عبدالرحمن‌ابن محمد. (1418ق.). الجواهر الحسنان تحقیق عبدالموجود، عادل احمد. چ 1. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
حلّی، علامه حسن‌ابن یوسف. (1388ق.). تذکرۀ الفقهاء. چ 1. قم: مؤسسة آل البیت.
راغب اصفهانی، حسین‌ابن محمد. (1412ق.). مفردات الفاظ القرآن. تحقیق داوودی. بیروت: دارالشامیة. [نرم افزار].
زمخشری، محمودابن عمر. (بی‌تا). الکشاف عن حقایق التنزیل و عیون الاقاویل فی وجوه التاویل. چ 1. قم: نشر البلاغه.
سیوری، مقداد. (1365ش.). کنز العرفان فی فقه القرآن. چ 3. تهران: انتشارات مرتضوی.
سیوطی، عبدالرحمن‌ابن محمد. (1404ق.). الدر المنثور فی التفسیر بالماثور. قم: کتابخانة مرعشی.
شوکانی، محمد. (1414ق.). فتح القدیر. چ 1. دمشق: دار ابن‌کثیر.
صادقی تهرانی، محمد. (1432ق.). الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن و السنة. چ 2. قم: نشر فرهنگ اسلامی.
صافی، محمود عبدالرحیم. (1418ق.). الجدول فی اعراب القرآن و صرفه و بیانه. چ 4. دمشق: دار الرشید. (نرم افزار).
طباطبایی ، محمدحسین. (1390ق.). المیزان فی تفسیرالقرآن. چ 2. بیروت: مؤسسة الاعلمی للمطبوعات.
طبرسی، فضل‌ابن حسن. (1372ش.). مجمع البیان. چ 3. تهران: انتشارات ناصرخسرو.
ـــــــــــــــــــــ.. (1410ق.). المؤتلف من المختلف بین أئمة السلف. چ 1. مشهد: مجمع البحوث الاسلامیه.
طبری، محمدابن جریر. (1420ق.). جامع‌البیان. بیروت: دارالکتب العلمیة الثالثة.
طنطاوی جوهری. (بی‌تا). الجواهر فی تفسیر القرآن الکریم. بیروت: دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع.
طوسی، محمدابن حسن. (بی‌تا). التبیان فی تفسیر القرآن. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
عاملی، حر، محمدابن الحسن. (1409ق.). تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه. چ 1. قم: مؤسسة آل البیت.
فاضل الکاظمی، محمد. (1365ش.). مسالک الافهام الی آیات الاحکام. چ 2. قم: انتشارات مرتضوی.
فخر رازی، محمدابن عمر. (1420ق.). تفسیر کبیر. چ 3. بیروت: دار احیاءالتراث العربی.
فیض کاشانی، محسن (محمد). (1415 ق.). تفسیر الصافی. تحقیق اعلمی. چ 2. تهران: مکتبة الصدر.
قرطبی، محمدابن احمد. (1372ق.). الجامع لاحکام القرآن. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
قمی، علی‌ابن ابراهیم. (1363ش.). تفسیر القمی. تحقیق جزایری. چ 3. قم: دارالکتاب.
کاشفی، حسین‌ابن علی. ( 1379ش.). جواهر التفسیر. تحقیق عباسی. چ 1. تهران: نشر میراث مکتوب..
مشهدی، میرزا محمد. (1368ش.). کنز الدقائق و بحر الغرائب. تحقیق درگاهی. تهران: سازمان چاپ و انتشارات.
موسوی سبزواری، عبدالاعلی. (1409ق.). مواهب الرحمن فی تفسیر القرآن. چ 2. بی‌جا: بی‌نا.
معرفت، محمدهادی. (1379ش.). تفسیر و مفسران. چ 1. قم: مؤسسة فرهنگی انتشاراتی التمهید.
نحّاس، احمدابن محمد. (1408ق.). معانی القرآن الکریم. تحقیق محمدعلی صابونی. چ 1. مکه: نشر جامعه ام‌القری.
نیشابوری نظام، حسن‌ابن محمد. (1416ق.). تفسیر غرائب القرآن و زغائب الفرقان. چ 1. بیروت: دارالکتب العلمیة.
نجفی، محمدحسن. (1404ق.). جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام. چ 7. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
یزیدی، عبدالله‌ابن یحیی. (1405ق.). غریب القرآن و تفسیره. تحقیق حاج محمد سلیم. چ 11. بیروت: عالم الکتب.
)