نگاهی به جبر و اختیار در مکتب اسلام و دلالت‌های تربیتی آن

صدرالدّین شریعتی؛ سپیده انصافی مهربانی

دوره 5، شماره 17 ، شهریور 1393، صفحه 7-29

https://doi.org/10.22054/rjqk.2015.1375

چکیده
  یکی از مسائلی که از دیرباز آدمیان را به تأمّل فراخوانده، مسئلة جبر و اختیار است. پرسش اساسی در این بحث آن است که آیا انسان، دست‌کم در برخی اعمال خود، مختار است یا آنکه مجبور است و هیچ اختیاری ندارد؟ همچنین دلالت‌های تربیتی آن کدام است؟ به گواهی تاریخ، آزادی یکی از خواسته‌های همیشگی بشر بوده است. مردم در سراسر جهان فریاد آزادی سر داده‌اند ...  بیشتر

تبیین و بررسی اراده و انواع آن در قرآن کریم (با تکیه بر ارادة انسانی)

نعیم عموری؛ مسعود باوان پوری

دوره 5، شماره 17 ، شهریور 1393، صفحه 31-60

https://doi.org/10.22054/rjqk.2015.1376

چکیده
  اراده به معنای خواستن، محبّت، طلب و امر و دستور آمده است. در قرآن کریم به انواع مختلفی از اراده اشاره شده است که ارادة الهی در بالاترین سطح آن قرار دارد و پس از آن ارادة انسانی، فطری و شیطانی قرار دارند. ارادة انسانی به فرد این اختیار را می‌دهد که اعمال خیر و شر انجام دهد و خویشتن مسئول پاسخگویی به این اعمال در روز قیامت باشد. اراده در ...  بیشتر

معناشناسی احسان در قرآن

علیرضا دهقانپور؛ ژیلا بخشی

دوره 5، شماره 17 ، شهریور 1393، صفحه 61-83

https://doi.org/10.22054/rjqk.2015.1377

چکیده
  معناشناسی به مطالعة معنا می‌پردازد. «معنا» آگاهی از بافت فرهنگی و نیز رابطة یک واژه با واژگان دیگر در یک متن است. این مقاله با استفاده از معناشناسی، بر اساس بافت زبانی با بررسی روابط همنشینی و جانشینی به تحلیل معنایی «احسان» صرفاً در بافت قرآن کریم می‌پردازد. از همنشین‌های احسان به واژه‌های «تقوا»، «معروف» ...  بیشتر

رجعت از دیدگاه قرآن، روایات و عقل با تأکید بر آراء علاّمه طباطبائی(ره)

عنایت‌الله  شریفی؛ محمّدحسین خوانین‌زاده

دوره 5، شماره 17 ، شهریور 1393، صفحه 83-101

https://doi.org/10.22054/rjqk.2015.1378

چکیده
  اعتقاد به رجعت یکی از امور مسلّم مذهب شیعه می‌‌باشد تا آنجا که علمای شیعه در این باره ادّعای اجماع کرده‌اند و برای امکان وقوع آن به آیات 82 و83 سورة نمل، آیات 55، 72، 254 و 259 سورة بقره و 43 سورة ص استناد شده است و روایات بی‌شماری در حدّ تواتر بر امکان وقوع رجعت دلالت می‌‌کنند که برخی از آنها دربارة اهمیّت و عظمت روز رجعت، بعضی در تفسیر آیات ...  بیشتر

قرآن و شاخصه‌های اسلام اصیل در مصاف با اسلام انحرافی

محمّدرضا ابراهیم‌نژاد

دوره 5، شماره 17 ، شهریور 1393، صفحه 103-123

https://doi.org/10.22054/rjqk.2015.1379

چکیده
  تاریخ اسلام و جهان نشان می‌دهد که دین اسلام روح حیات را به کالبد بشریّت دمید و جامعة انسانی را احیا نمود. امّا از آغاز تاکنون همواره دشمنانی وجود داشته که مصمّم به نابودی اسلام یا پیشگیری از تأثیرگذاری آن بوده‌اند. بدین منظور، نسخه‌هایی از اسلام غیرواقعی و قرائت‌هایی تحریف شده از اسلام را در برابر اسلام حقیقی و اصیل ارائه نموده‌اند ...  بیشتر

اصول اخلاقی اقتصادی در عرصة توزیع از دیدگاه قرآن و احادیث

رقیّه ابراهیمی‌زاد جویمی؛ فرج تلاشان

دوره 5، شماره 17 ، شهریور 1393، صفحه 125-149

https://doi.org/10.22054/rjqk.2015.1380

چکیده
  توزیع یکی از شاخصه‌های مهمّ اقتصاد در هر جامعه‌ای است، به طوری‌که نسبت شایسته بین تولید، مصرف و توزیع در هر اقتصادی یک ضرورت به شمار می‌رود. یکی از اصول موجود در علم اقتصاد متعارف، اصل توزیع می‌باشد که به نظر می‌رسد چنین اصلی بسیاری از آموزه‌های اسلامی همچون نهی از احتکار، تقسیم سرمایه و امر به میانه‌روی در توزیع و... را به چالش ...  بیشتر

اسلام؛ دین رهایی‌بخش

سیّد عبدالرّئوف افضلی

دوره 5، شماره 17 ، شهریور 1393، صفحه 151-187

https://doi.org/10.22054/rjqk.2015.1381

چکیده
  نوشتار پیش‌ رو، به بحث اسلام و خشونت می‌پردازد. بحث اسلام و خشونت، بحث دیرینه‌ای است، امّا در پی تحوّلات یکی دو دهة أخیر در جهان، به‌ویژه جهان اسلام، رخ داده، توجّه جهانیان، خصوصاً غربی‌ها، بیشتر به این موضوع جلب شده است و بسیاری با استفاده از این وضعیّت، تعالیم اسلامی را مورد هجمه قرار می‌دهند. نوشتار حاضر، دیدگاه‌های موجود دربارة ...  بیشتر