نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• محمد صدقی الانق

هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

مقالة حاضر مسألة «شفاعت» در اسلام را مورد بررسی قرار داده است. نتیجة بررسی نشان می‌دهد که شفاعتِ گناهکاران و رفع عِقاب از آنان از تعالیم قرآن واصول مسلّم اسلام است. آیات کریمه و روایات معصومین (ع) با تعابیرگوناگون بر آن مُهر تأکید زده است. از این روی، سَلَف صالح، چه در حیات پیامبر خدا(ص) یا بعد از رحلت آن حضرت، از رسول خدا(ص) شفاعت‌ خواسته‌اند و این روش به عنوان یک سیرة اسلامی در میان مسلمانان تا به امروز ادامه یافته است و در طول تاریخ از صدر اسلام تا کنون دانشمندان اسلامی نیز بر این باورصحّه گذاشته‌اند و گفته‌اندکه در قیامت گروه‌های خاصّی، بویژه رسول خدا(ص)، با شفاعت خود بسیاری از گناهکاران را از آتش جهنّم نجات خواهند داد. بر پایة بررسی این مقاله، حقیقت شفاعت در قیامت این است که خداوند مهربان و صاحب رحمت واسعه آن را وسیله ‌ایقرار داده است تا رحمت واسعة الهی بر بندگان معصیت‌کاری که بدون توبه از دنیا رفته‌اند، شامل شود. به تعبیر دیگر، همان طور که خدای مهربان توبه و استغفار وامثال آنها را وسیله‌ای بر عفو گنه‌کاران در دنیا قرار داده است، شفاعت را نیز وسیله‌ای برای عفو معصیت‌کاران در آخرت قرار داده است. بنابراین، اوّلاً شفاعت در قیامت همانند پارتی‌بازی در دنیا نمی‌باشد. البتّه نه تنها از این جهت که درقیامت رابطه‌ها قطع می‌شود و زندگی در آنجا فردی است، بلکه از این جهت که شمول شفاعت برفردی در صورتی ممکن است که بین وی و شفاعت‌کننده رابطه‌ای باشد واین مستلزم آن است که چنین فردی از دنیا زمینة شمول شفاعت را فراهم کند، لذا شفاعت به کفّار و برخی از افرادی که با شفاعت‌کننده رابطه نداشته‌اند، شامل نمی‌شود، به اصطلاح قرآن کریم«فَمَاتَنفَعُهُمْ شَفَاعَةُ الشَّافِعِینَ» و این از آثار تربیتی شفاعت در دنیا است.ثانیاً فردی که از شفیع شفاعت می‌خواهد، هرگز وی را مهربان‌تر از خدای متعال نمی‌داند، بلکه می‌خواهد وسیلة عفو گناه که آن را خدای مهربان برای نجات بندگان خود قرار داده، فراهم نماید.

کلیدواژه‌ها

• شفاعت
• شفیع
• گناه
• رفع عِقاب
• توبه
• استغفار

عنوان مقاله [English]

Intercession in Islam

نویسنده [English]

• mohammad sedghi alanagh

چکیده [English]

The present article seeks to study intercession in Islam. The results demonstrated that intercession for the sinners and elimination of their punishment are integral to the Qur’an and Islam. The Qur’anic verses and the sayings of Prophet Muhammad (PBUH) and his infallible household (AS) all support the above claim. Therefore, the true followers of the Holy Prophet of Islam (PBUH) have repeatedly sought his intercession and set a precedent followed by other Muslims. Since the dawn of Islam, Muslim scholars have confirmed that in the Day of Judgment, some people, in particular the Holy Prophet of Islam (PBUH) will save many sinners from the fires of hell. According to the study, the intercession is the result of the fact that God the Merciful wishes to give the sinners a new opportunity to enjoy His infinite mercy. While repentance and recantation bring pardon and forgiveness of sin in the current world, intercession brings pardon in the world to come. Therefore, it is not equal to nepotism, for there must be a relationship between the intercessee and the intercessor. The unbelievers and those having no relation with the intercessor will, thus, be deprived of his intercession. Moreover, the intercessee never considers the intercessor kinder than God the Almighty but a means to receive His pardon.

کلیدواژه‌ها [English]

• intercession
• intercessor
• sin
• elimination of punishment
• Repentance
• recantation