محمّدحسین خوانینزاده؛ محمود رسولی؛ نعمتا... صادقی
چکیده
بحث اثبات وجود خدا از موضوعهای مهمّ دینپژوهی و کلام جدید محسوب میشود، چراکه در صورت قبول آن، نظریّة اثباتپذیری معرفت به خدا شکل میگیرد. این مقاله دیدگاههای مختلف در باب اثبات وجود خدا (1ـ عدم استدلال. 2ـ استدلال صحیح و آشکار. 3ـ استدلال تلویحی و غیرمستقیم) را بررسی مینماید و در نهایت، برتری دیدگاه مختار را که استدلال صریح ...
بیشتر
بحث اثبات وجود خدا از موضوعهای مهمّ دینپژوهی و کلام جدید محسوب میشود، چراکه در صورت قبول آن، نظریّة اثباتپذیری معرفت به خدا شکل میگیرد. این مقاله دیدگاههای مختلف در باب اثبات وجود خدا (1ـ عدم استدلال. 2ـ استدلال صحیح و آشکار. 3ـ استدلال تلویحی و غیرمستقیم) را بررسی مینماید و در نهایت، برتری دیدگاه مختار را که استدلال صریح و تلویحی باشد، بر دیگر نظرات با دلایل قرآنی نشان میدهد و در بخش دیگر مقاله، براهین مهمّ و عقلی خداشناسی (برهان امکان، صدّیقین، حدوث، حرکت نهایی، فطرت، نفس، نظم، هدایت، دفع خطر محتمل) ذکر میشود و آیاتی که شکل صریح یا تلویحی ناظر و قابل تطبیق بر این براهین میباشد، تحلیل و تقریر میگردد.
سیّد حسین حسینی کارنامی ا
چکیده
آیة﴿لاَ إِکْرَاهَ فِی الدِّینِ﴾به عنوان یک اصل راهبردی در سرلوحة تعامل نظام مترقّی اسلامبا پیروان دیگر ادیانمطرح و پژوهش پیرامون آن، دررفع بسیاری از ابهامهای اجرای احکام اسلام راهگشاست. این پژوهش کنکاشی در گسترة کلامی،تفسیری آیة مزبور است که نخست به مفهومشناسی واژههای آیه و موارد کاربرد آن در قرآنو آنگاه به تحلیل اقوال مفسّران ...
بیشتر
آیة﴿لاَ إِکْرَاهَ فِی الدِّینِ﴾به عنوان یک اصل راهبردی در سرلوحة تعامل نظام مترقّی اسلامبا پیروان دیگر ادیانمطرح و پژوهش پیرامون آن، دررفع بسیاری از ابهامهای اجرای احکام اسلام راهگشاست. این پژوهش کنکاشی در گسترة کلامی،تفسیری آیة مزبور است که نخست به مفهومشناسی واژههای آیه و موارد کاربرد آن در قرآنو آنگاه به تحلیل اقوال مفسّران در مفهومشناسی آیه پرداخته است و بدین نتیجه میرسدکه «دین»، باور، خضوع و عقد قلبی است وبا الزام و اکراه حاصل نمیشود و تنها بابرهان شکل میگیرد و بر فرض امکانِ اکراه، فایدهای برآن مترتّب نیست. در بخشدیگر، به تهافت بین آیة مزبور (آزادی عقیده) با احکام ارتداد (آزادی بیان) اشارهمیکند و به تمایز بین سه گسترة «آزادی اندیشه، آزادی عقیده و آزادی بیان» پرداختهشد. نویسندگان معتقدند که آزادی عقیده در اسلام، مبادی و مبانی و نیز حدّی دارد و بهطریق اولی، آزادی در بیان نیز دارای حدّ و مرز میباشد. همچنین اعدام مرتد با آزادیاندیشه و بیان منافات ندارد؛ زیرا در نظام دینی شخص مرتد، تنها در صورتى که تبلیغ وتوطئه علیه نظام اسلامى کند، با او برخورد میشود و حکم تعرّض به وی، همانند حکم تعرّضبه جاسوس در حکومتهای لیبرال جهان است. آیاتی که بر اصل آزادی عقیده تصریح دارند،همة آنها در مقام پذیرش اصل دیناست، امّا پس از پذیرش اسلام، حق برگشت همراه با ترویج و تبلیغو توطئه از او سلب میشود.
سیّد محمّد میرحسینی؛ مرتضی قاسمی حامد
چکیده
یکی از مؤثرترین دانشمندان در زمینه معناشناسی قرآن، توشیهیکو ایزوتسو محقّق ژاپنی در کتاب «مفاهیم اخلاقی ـ دینی در قرآن مجید» است. این کتاب از سه بخش کلّی در قالب یک پیشگفتار، 11 فصل و یک خاتمه تشکیل شده است. این نوشتار با روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی کتاب میپردازد. مطابق نظر این کتاب، مفاهیم اخلاقی ـ دینی قرآن دو دستهاند: دستة ...
بیشتر
یکی از مؤثرترین دانشمندان در زمینه معناشناسی قرآن، توشیهیکو ایزوتسو محقّق ژاپنی در کتاب «مفاهیم اخلاقی ـ دینی در قرآن مجید» است. این کتاب از سه بخش کلّی در قالب یک پیشگفتار، 11 فصل و یک خاتمه تشکیل شده است. این نوشتار با روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی کتاب میپردازد. مطابق نظر این کتاب، مفاهیم اخلاقی ـ دینی قرآن دو دستهاند: دستة اوّل، تقابلهای اخلاقی که قرآن به تأیید یا تصحیح آنها و یا مخالفت با آنها میپردازد؛ از جمله تصوّر بدبینانة زندگی خاکی، همبستگی قومی و قبیلهای و فضیلتهای کهن در میان اعراب. دستة دوم، مفاهیم عمدة اخلاقی که هر یک از آنها بسیاری از واژههای مهمّ اخلاقی را در بر میگیرند و از این قرارند: کفر، نفاق، ایمان، خوب و بد. تأکید مؤلّف در این کتاب، توجّه تام به قرآن است، چنانکه «قرآن خود سخن گوید و مفاهیم خود را تفسیر و تعبیر کند». از این رو، بسیار به روابط میان واژهها توجّه داشته است و هر یک از مفاهیم با کمک واژههای متضاد و مترادف توضیح داده میشوند. روش او در این کتاب، از چند شاخصه برخوردار است: بیان نظریّههای مختلف، ارائة نظریّههای جدید، ارجاع فراوان به آیات قرآن، پرهیز از شتابزدگی و توجّه به جنبههای مختلف، اعتقاد به یکپارچگی و اخلاقی بودن مباحث قرآن، اعتقاد به نسبیّت در اخلاق، پیروی از سیر منطقی در ارائة مفاهیم و نیز اعتقاد به نسبیّت زبانی و متنگرایی. از جمله مزایای این اثر عبارت است از: دستهبندی کاملاً مناسب، سعی در استخراج معانی واژهها از خود قرآن و استفاده از منابع گوناگون در تدوین کتاب است. از جمله کاستیهای آن نیز عبارتند از: وجود برخی اشتباه در کتاب، مانند اشتباه در ذکر آیات قرآن، استفاده نکردن از منابع شیعی در ذکر مثالها و توجّه نکردن به وجوه گوناگون و معانی متعدّد واژههاست. با این همه، ایزوتسو بیطرفانه به ارائة مفاهیم اخلاقی ـ دینی در قرآن پرداخته است و در ارائة نظام مفاهیم اخلاقی ـ دینی در قرآن توفیق فراوان یافته است؛ زیرا اگر دور از اغراق و بزرگنمایی به نظریّة او توجّه گردد، راهی به سوی پژوهشهای جامع در حوزة معناشناسی اخلاقی قرآن میگشاید.
امرالّه معین؛ هنگامه بیادار؛ ابوالحسنی فاطمه
چکیده
«تسبیح» به معنای تنزیهی است که توأم با علم و آگاهی باشد و از روی قصد صورت گیرد و تسبیح خداوند به معنای منزّه دانستن او از عیوب و نقایص امکانی است. «حمد» نیز به معنای ستایش فعل جمیل اختیاری است. وجه تقارن «حمد» و «تسبیح» در آیات مورد نظر این است که موجودات، با صفاتی خدا را حمد میگویند که محدود به حدود خود آنان است، ...
بیشتر
«تسبیح» به معنای تنزیهی است که توأم با علم و آگاهی باشد و از روی قصد صورت گیرد و تسبیح خداوند به معنای منزّه دانستن او از عیوب و نقایص امکانی است. «حمد» نیز به معنای ستایش فعل جمیل اختیاری است. وجه تقارن «حمد» و «تسبیح» در آیات مورد نظر این است که موجودات، با صفاتی خدا را حمد میگویند که محدود به حدود خود آنان است، ولی ذات خداوند منزّه از هر محدودیّت است. بنابراین، آمدن «حمد» و «تسبیح» در کنار هم، برای اِشعار به این است که خداوند از حمد حامدان منزّه است. در این مقاله، محدودة بررسی تسبیح موجودات، تنها موجودات غیر ذیشعور، یعنی جمادات، نباتات و حیوانات است که در ظاهر امر این گونه به نظر میرسد که این سه دسته از موجودات، فاقد علم و ادراک میباشند، چراکه تسبیح و عبادت موجودات صاحبعقل، یعنی انسان، جن و فرشته نیاز به توضیح ندارد و برای همه قابل پذیرش است. بر این اساس، به سه دیدگاه اصلی در باب تسبیح این موجودات پرداخته شده که از میان این سه دیدگاه، دیدگاه سوم برگزیده میشود که به ارادی، آگاهانه و حقیقی بودن تسبیح این موجودات اعتقاد دارد و فهم و نطق که در آیات قرآن به آن اشاره شده، دلیل بر این مطلب گرفته میشود.
قدرتالله قربانی
چکیده
نقش حکیمان مسلمان در شکوفایی تمدّن اسلامی انکارناپذیر است و نیز نقش قرآن در شکلگیری تفکّر عقلانی و فلسفی مسلمانان از مهمترین پرسشها و مسائل پیش روست. به نظر میرسد که جامعیّت قرآن در ارائة آموزههای جهانشمول برای بسترسازی تحقّق سعادت حقیقی بشر باعث گردیده تا در این کتاب الهی، در زمینههای حکمی و عقلانی چون خداشناسی، جهانشناسی، ...
بیشتر
نقش حکیمان مسلمان در شکوفایی تمدّن اسلامی انکارناپذیر است و نیز نقش قرآن در شکلگیری تفکّر عقلانی و فلسفی مسلمانان از مهمترین پرسشها و مسائل پیش روست. به نظر میرسد که جامعیّت قرآن در ارائة آموزههای جهانشمول برای بسترسازی تحقّق سعادت حقیقی بشر باعث گردیده تا در این کتاب الهی، در زمینههای حکمی و عقلانی چون خداشناسی، جهانشناسی، انسانشناسی، اخلاق، سیاست و اجتماع برخی آموزههای لازم و جهتدهندة اندیشة متفکّران مسلمان، اعمّ از متکلّمان و فلاسفه بیان شده باشد. از این رو، ملاحظة نظام عقلانی اوّلین فیلسوفان مسلمان چون فارابی و ابنسینا موارد گوناگونی از تأثیرپذیری نظام فلسفی آنان را از قرآن نشان میدهد که محوریّت هستیشناسی توحیدی و تبیین خاصّ از معرفتشناسی وحیانی از مهمترین آنهاست. در این تحقیق، تلاش میشود با توجّه به اوصاف کلّی قرآن و با ذکر برخی آموزههای حکمی، عقلانی و فلسفی آن، نحوة تأثیرپذیری فیلسوفان اسلامی چون فارابی و ابنسینا از آن در ابعاد گوناگون فلسفة خود بیان شود تا نشان داده شود که فلسفة اسلامی، علیرغم منابع غیراسلامی، تنها در پرتو تعالیم عقلانی و فلسفی قرآن بود که ویژگی «اسلامی» را به خود گرفت.
عبدالعلی شُکر
چکیده
دشمنی کردن در قالب دوستی و خیانت کردن با ابراز خیرخواهی، موفّقیّت بیشتری برای دشمنان به ارمغان میآورد، بیآنکه هزینة مالی و جانی در این مسیر صرف شود. نخستین موجودی که از این شیوه بهره جست، ابلیس بود. دشمنی او از روی حسادت نسبت به مقام والای آدم سرچشمه میگیرد. گرچه شیطان بر انسان سلطه ندارد، امّا از ابزارهایی مانند نفس امّاره و اختیار ...
بیشتر
دشمنی کردن در قالب دوستی و خیانت کردن با ابراز خیرخواهی، موفّقیّت بیشتری برای دشمنان به ارمغان میآورد، بیآنکه هزینة مالی و جانی در این مسیر صرف شود. نخستین موجودی که از این شیوه بهره جست، ابلیس بود. دشمنی او از روی حسادت نسبت به مقام والای آدم سرچشمه میگیرد. گرچه شیطان بر انسان سلطه ندارد، امّا از ابزارهایی مانند نفس امّاره و اختیار انسان استفاده کرده است و با شیوههایی همچون وسوسه، وعدههای دروغ، تفرقهافکنی، اغفال، فسادانگیزی و مانند آن، آدمیان را به سوی گمراهی سوق میدهد. امّا اگر انسان مؤمن و باتقوا به خدا پناهنده شود و بر او توکّل نماید، از شرّ شیطان ایمن خواهد بود. در این نوشتار، ابتدا به معرّفی ابلیس و شیطان پرداخته شده است و آنگاه اهداف آنان از منظر قرآن تبیین شده است. در ادامه نیز روشها و ابزارهای تهدید شیطان معرّفی، و در پایان، راهکارهای قرآن برای رهایی از این خطر برشمرده شده است.
زهرا رضایی
چکیده
قرآن کریم سرشار از قصص و گزارشهای تاریخی مربوط به امّتهای پیشین و پیامبران آنان با هدف انتقال معارف وحیانی و هدایت انسان است. با این حال، در قرآن مستقیماً اشارهای به تاریخ و تاریخنگاری نشده است و خود این کتاب مبتنی بر تاریخنگاری نیست. پرسشهای اصلی این جستار عبارتند از: 1ـ چه ارتباطی میان قرآن و تاریخ وجود دارد؟ 2ـ هدف از استفاده ...
بیشتر
قرآن کریم سرشار از قصص و گزارشهای تاریخی مربوط به امّتهای پیشین و پیامبران آنان با هدف انتقال معارف وحیانی و هدایت انسان است. با این حال، در قرآن مستقیماً اشارهای به تاریخ و تاریخنگاری نشده است و خود این کتاب مبتنی بر تاریخنگاری نیست. پرسشهای اصلی این جستار عبارتند از: 1ـ چه ارتباطی میان قرآن و تاریخ وجود دارد؟ 2ـ هدف از استفاده از قصص و گزارشهای تاریخی چیست؟ از این رو، هدف این جستار آشکار نمودن ارتباط میان قرآن بهعنوان منبعی قدسی با تاریخ بهعنوان یکی از شاخههای علوم انسانی است. در پژوهش پیشرو، فرض بر این است که استفاده از قصص برای عبرتآموزی و الگوبرداری از اولیای خداست. بنابراین، قرآن را به متنی متفاوت از تاریخ وقایع و سرگذشت صرف ملّتها تبدیل میکند. نتایج پژوهش حاضر نشان میدهد که برجسته نمودن شخصیّتهای قرآنی با رویکرد الگوسازی، دعوت به نگرش خردگرایانه به این گزارشها، همچنین توجّه به کیفیّت وقایع، فراخواندن مخاطبان به حضور و شهود برای پرهیز از گرایش به افسانه با بهره جستن از واژههای «نبأ»، «قصص» و «عبرت» که موجب روی آوردن به واقعگرایی شده، از شاخصههای نقل داستانها در قرآن کریم است. ویژگیهای نقل قصص در قرآن و مؤلّفههای آنها به دلیل بُعد وحیانی و حقّانیّت این گزارهها و حضور اشخاص حقیقی در آنها، موجب تفوّق قرآن بر سایر کتب دینی و تاریخی شده است و از قرآن متنی فراتاریخی ساخته است.
عبّاس اشرفی؛ نرجس جمال امیدی
چکیده
بدعت حکمی است که به دین افزوده و یا از آن کاسته شود، بدون اینکه مستندی از کتاب یا سنّت داشته باشد. خداوند متعال دین خود را کامل و بیهیچ گونه کاستی به آدمیان هدیّه فرموده است و جایی برای افزودن یا کاستن در آن نگذاشته است و اعلام فرموده که دین خالص تنها از آنِ خداست و تنها همان را میپذیرد. با این همه، همواره کسانی بودهاند که آگاهانه ...
بیشتر
بدعت حکمی است که به دین افزوده و یا از آن کاسته شود، بدون اینکه مستندی از کتاب یا سنّت داشته باشد. خداوند متعال دین خود را کامل و بیهیچ گونه کاستی به آدمیان هدیّه فرموده است و جایی برای افزودن یا کاستن در آن نگذاشته است و اعلام فرموده که دین خالص تنها از آنِ خداست و تنها همان را میپذیرد. با این همه، همواره کسانی بودهاند که آگاهانه یا ناآگاهانه آنچه را در دین نبوده است، به آن نسبت دادهاند و در دین بدعت گذاشتهاند. این مقاله ضمن معناشناسی بدعت به ابعاد مختلف آن مانند عوامل پیدایش بدعت، مصادیق بدعت و ... با استفاده از روش تفسیر موضوعی و تحلیل محتوای کیفی پرداخته است. حقیقت بدعت را سه مطلب تشکیل میدهد: 1ـ دستکاری در امور دینی، اعمّ از اصول و فروع با افزودن و کاستن. 2ـ گستردن آن در میان مردم. 3ـ نبود دلیل خاص یا عام بر کاری که به دین نسبت داده شده است. از این بیان روشن میشود که هر گونه نوآوری که در آن، این عناصر سهگانه وجود داشته باشد، بدعت است و در صورت نبود یک یا همگی آنها، از قلمرو بدعت خارج است. برای مواجهه با بدعتها، اوّلین گام آگاه ساختن مردم از حقیقت دین، دومین گام، جلوگیری از تقلید کورکورانه و سومین گام، برائت از بدعتگذاران است. پیریزی نظام امر به معروف و نهی از منکر نیز کمک خواهد کرد که بدعتها شناخته گردد و جلوی اجرای آن در جامعه گرفته شود.
ابراهیم ابراهیمی؛ اصغر طهماسبی بلداجی
چکیده
امّی بودن پیامبر اکرم(ص) در معنای ناتوانی در خواندن و نوشتن، یکی از مباحثی است که قرآن کریم بر آن تصریح دارد. آیات، روایات و اسناد تاریخی این مطلب را به طور حتم اثبات میکنند که پیامبر اکرم(ص) تا زمان بعثت توانایی خواندن و نوشتن نداشت. این مهم مورد اتّفاق اندیشمندان اسلامی فریقین میباشد. امّا با وجود این، شبهات فراوانی در این باره ...
بیشتر
امّی بودن پیامبر اکرم(ص) در معنای ناتوانی در خواندن و نوشتن، یکی از مباحثی است که قرآن کریم بر آن تصریح دارد. آیات، روایات و اسناد تاریخی این مطلب را به طور حتم اثبات میکنند که پیامبر اکرم(ص) تا زمان بعثت توانایی خواندن و نوشتن نداشت. این مهم مورد اتّفاق اندیشمندان اسلامی فریقین میباشد. امّا با وجود این، شبهات فراوانی در این باره از سوی برخی از مستشرقان مطرح گردیده که معتقدند پیامبر اکرم(ص) قبل از بعث، خواندن و نوشتن میدانست و کتابهای آسمانی پیشین را خوانده است. برخی دیگر از مستشرقان نیز برای واژة «امّی» مفهوم مخالف ارائه دادهاند و بر این باورند که این واژه دلالت بر نخواندن و ننوشتن پیامبر اکرم(ص) ندارد، بلکه به معنای پیامبر بُتپرستان یا پیامبر غیریهود است. جستار پیش رو، ضمن نقد و بررسی آرای مستشرقان در این باره، مفهوم صحیح أمّی بودن پیامبر اکرم(ص) را مستند به دلایل قرآنی، روایی و تاریخی بیان مینماید و نتیجه اینکه پیامبر اکرم(ص) تا زمان بعثت (به اتّفاق) و یا حتّی پس از آن، تا آخر عمر مبارک خود (بااختلاف) نه خواند و نه نوشت که غایت این امر، مسدود کردن راه شبههافکنی منکران رسالت ایشان بوده، همچنانکه اعجاز قرآن و آورندة آن نیز با این مطلب اثبات میشود.
علیرضا دهقانپور؛ ژیلا بخشی
چکیده
معناشناسی به مطالعة معنا میپردازد. «معنا» آگاهی از بافت فرهنگی و نیز رابطة یک واژه با واژگان دیگر در یک متن است. این مقاله با استفاده از معناشناسی، بر اساس بافت زبانی با بررسی روابط همنشینی و جانشینی به تحلیل معنایی «احسان» صرفاً در بافت قرآن کریم میپردازد. از همنشینهای احسان به واژههای «تقوا»، «معروف» ...
بیشتر
معناشناسی به مطالعة معنا میپردازد. «معنا» آگاهی از بافت فرهنگی و نیز رابطة یک واژه با واژگان دیگر در یک متن است. این مقاله با استفاده از معناشناسی، بر اساس بافت زبانی با بررسی روابط همنشینی و جانشینی به تحلیل معنایی «احسان» صرفاً در بافت قرآن کریم میپردازد. از همنشینهای احسان به واژههای «تقوا»، «معروف» و «عدل» و از جانشینهای احسان به واژههای «عمل صالح»، «بِر»، «خیر»، «فضل»، «انفاق»، «صدقه»، «زکات» و از واژههای مقابل احسان به «ظلم» و «اسائه» توجّه شده است. با استفاده از تحلیل این روابط، به معنای واقعی احسان دست مییابیم. احسان انجام هر عمل نیکی است که نیکی آن آشکار و مورد رغبت، همراه با تقوای نفس است و فرد آن عمل را در جایگاه شایستهاش، متناسب با ضوابط دینی و به عنوان عمل عبادی، در قالب خیر جوانحی یا جوارحی و با فضل و بخشش، در راستای شادی دیگران، تکامل نفس و تقرّب به خدا انجام میدهد.
عنایتالله شریفی؛ محمّدحسین خوانینزاده
چکیده
اعتقاد به رجعت یکی از امور مسلّم مذهب شیعه میباشد تا آنجا که علمای شیعه در این باره ادّعای اجماع کردهاند و برای امکان وقوع آن به آیات 82 و83 سورة نمل، آیات 55، 72، 254 و 259 سورة بقره و 43 سورة ص استناد شده است و روایات بیشماری در حدّ تواتر بر امکان وقوع رجعت دلالت میکنند که برخی از آنها دربارة اهمیّت و عظمت روز رجعت، بعضی در تفسیر آیات ...
بیشتر
اعتقاد به رجعت یکی از امور مسلّم مذهب شیعه میباشد تا آنجا که علمای شیعه در این باره ادّعای اجماع کردهاند و برای امکان وقوع آن به آیات 82 و83 سورة نمل، آیات 55، 72، 254 و 259 سورة بقره و 43 سورة ص استناد شده است و روایات بیشماری در حدّ تواتر بر امکان وقوع رجعت دلالت میکنند که برخی از آنها دربارة اهمیّت و عظمت روز رجعت، بعضی در تفسیر آیات رجعت و برخی دیگر دربارة رجعتکنندگان وارد شده است. مهمترین دلایل عقلی امکان وقوع رجعت، امتناع ذاتی و امکان وقوعی، قاعدة فلسفی وقوع هر چیزی دلیل بر وقوع آن چیز، و حکم امثال «فِی مَا یَجُوز وَ فِی مَا لاَیَجوز وَاحد» میباشند.
رقیّه ابراهیمیزاد جویمی؛ فرج تلاشان
چکیده
توزیع یکی از شاخصههای مهمّ اقتصاد در هر جامعهای است، به طوریکه نسبت شایسته بین تولید، مصرف و توزیع در هر اقتصادی یک ضرورت به شمار میرود. یکی از اصول موجود در علم اقتصاد متعارف، اصل توزیع میباشد که به نظر میرسد چنین اصلی بسیاری از آموزههای اسلامی همچون نهی از احتکار، تقسیم سرمایه و امر به میانهروی در توزیع و... را به چالش ...
بیشتر
توزیع یکی از شاخصههای مهمّ اقتصاد در هر جامعهای است، به طوریکه نسبت شایسته بین تولید، مصرف و توزیع در هر اقتصادی یک ضرورت به شمار میرود. یکی از اصول موجود در علم اقتصاد متعارف، اصل توزیع میباشد که به نظر میرسد چنین اصلی بسیاری از آموزههای اسلامی همچون نهی از احتکار، تقسیم سرمایه و امر به میانهروی در توزیع و... را به چالش بکشد. لذا این مقاله با روش تحقیق تحلیلی ـ توصیفی به بررسی آموزههای قرآنی و روایی در حوزة توزیع میپردازد و در جستجوی پاسخی مناسب برای مهمترین اصول اخلاقی اقتصادی در عرصة توزیع است.
محمّدحسین خوانینزاده؛ علیرضا صفرزاده؛ پریسا عسکر سمنانی
چکیده
رسالت رسانه به عنوان وسیلة ارتباط جمعی و فرامکانی تأثیرگذاری بر فکر و اندیشةملّتهاست. جهان غرب که اصلیترین رقیب در برابر اسلام است، با استفادة ابزاری از رسانههایی مانند ماهواره به عنوان اسلحهای مخفی، در صدد ضربه زدن به جامعة اسلامی و پیشبرد اهداف استعماری خویش است و از این طریق، ذهن و عقیدة دیگران را برای پذیرفتن اندیشه و عقیدة ...
بیشتر
رسالت رسانه به عنوان وسیلة ارتباط جمعی و فرامکانی تأثیرگذاری بر فکر و اندیشةملّتهاست. جهان غرب که اصلیترین رقیب در برابر اسلام است، با استفادة ابزاری از رسانههایی مانند ماهواره به عنوان اسلحهای مخفی، در صدد ضربه زدن به جامعة اسلامی و پیشبرد اهداف استعماری خویش است و از این طریق، ذهن و عقیدة دیگران را برای پذیرفتن اندیشه و عقیدة خویش آماده و مهیّا کرده است و با استحالة فرهنگی، الگوهای خویش را جایگزین فرهنگ بومی ملّتها میکند. البتّه منظور از جهان غرب، جهت و موقعیّت جغرافیایی نیست، بلکه منظور، تفکّر و نوع رفتار استعماری و مخرّب نسبت به ملّتهاست که منشاء آن از سوی جهان غرب پایهریزی شده است. هدف اصلی از این اقدامات، در سلطة خویش نگاه داشتن ملّتها و سروری و رهبری بر جهان است. دین مبین اسلام به عنوان آخرین و کاملترین دین الهی، دستورالعملهایی دارد که با انجام آنها و رعایت حدود الهی، میتوان بر دسیسههای شیطانی پیروز گشت. غلبه بر هجمة فرهنگی غرب نیز از این موارد مستثنی نیست. این مقاله در صدد شناساندن هجمههای این تفکّر غربی است که از طریق شبکههای ماهوارهای بر پیکرة ملّتهایی وارد میشود که در تقابل فکری و رفتاری با آنها هستند. برای تبیین این هجمهها و مصونیّت از آسیبهای ناشی از آن، به سفارش پیامبر اکرم(ص)، به «ثقلین» چنگ زدهایم و به قرآن کریم و احادیث نورانی اهلبیت(ع)متمسّک شدهایم.
جمال فرزند وحی
چکیده
یکی از اصول مسلّم در آیین اسلام، حرکت و کرامت انسان است. جان، مال، آبرو، عقیده و رأی آدمی همه حرمت دارند و باید همواره این حریم پاس داشته شود. در حرمت و کرامت انسان، هیچ تفاوتی بین زن و مرد نیست و در فرهنگ اسلامی، زن و مرد به عنوان مخلوقات خدا و مورد عنایت ویژة اویند. افتخار نظام حقوقی اسلام آن است که از همان ابتدا زنان را دارای حقوق اقتصادی، ...
بیشتر
یکی از اصول مسلّم در آیین اسلام، حرکت و کرامت انسان است. جان، مال، آبرو، عقیده و رأی آدمی همه حرمت دارند و باید همواره این حریم پاس داشته شود. در حرمت و کرامت انسان، هیچ تفاوتی بین زن و مرد نیست و در فرهنگ اسلامی، زن و مرد به عنوان مخلوقات خدا و مورد عنایت ویژة اویند. افتخار نظام حقوقی اسلام آن است که از همان ابتدا زنان را دارای حقوق اقتصادی، سیاسی، خانوادگی، قضایی، عبادی شناخته است و با در نظر گرفتن مهریّه، نفقه و...حقوق مادّی و معنوی، زن را در نظام خانواده تأمین ساخته است؛ زیرا از دیدگاه اسلام، تفاوتی در حقیقت و ماهیّت زن و مرد نیست. در آیات قرآنی نیز هرگاه از کمالات و ارزشهای والای انسانی سخن به میان میآید، زنان را نیز همدوش مردان مطرح میکند. روش کار در این مقاله به این ترتیب است که ابتدا به بررسی شرایط و حقوق زن در سه بخش اجتماعی، سیاسی و مالی در عصر جاهلیّت میپردازیم و بعد تحوّلی که اسلام در این شرایط و حقوق به وجود آورد، مطالعه میشود. هدف از این مقاله بیان بخشی از حقوقی است که اسلام برای زنان قرار داده است. ابزار کار ما استفاده از متن قرآن مجید، سنّت معصومین(ع)و کتب فقهی و حقوقی است.
صالح حسن زاده
چکیده
خانواده همیشه و همه جا و در بین تمامی جوامع بشری به عنوان اساسیترین نهاد اجتماعی زیربنای جوامع و منشاء فرهنگها، تمدّنها و تاریخ بشر بوده است. پرداختن به این بنای مقدّس بنیادین و حمایت و هدایت آن به جایگاه واقعی و متعالی خود، همواره سبب اصلاح خانوادة بزرگ انسانی و غفلت از آن موجب دور شدن بشر از حیات حقیقی و سقوط به ورطة هلاکت و ...
بیشتر
خانواده همیشه و همه جا و در بین تمامی جوامع بشری به عنوان اساسیترین نهاد اجتماعی زیربنای جوامع و منشاء فرهنگها، تمدّنها و تاریخ بشر بوده است. پرداختن به این بنای مقدّس بنیادین و حمایت و هدایت آن به جایگاه واقعی و متعالی خود، همواره سبب اصلاح خانوادة بزرگ انسانی و غفلت از آن موجب دور شدن بشر از حیات حقیقی و سقوط به ورطة هلاکت و ضلالت بوده است. انسانها در زندگی خود، از دیگران تأثیر میپذیرند و بر آنها تأثیر میگذارند. در یک خانواده، از والدین گرفته تا فرزندان، در شکلگیری شخصیّت و خُلق و خوی یکدیگر مؤثّر واقع میشوند. محیط اجتماعی جامعه، رسانهها، مطبوعات و همة اعضا و عناصر حاضر در صحنة اجتماع که در ارتباط با فردند، در پرورش روحیّه و شخصیّت وی تأثیر دارند. خلاصه آنکه جریان مزبور در تمام ابعاد زندگی انسانها مشهود است، هرچند که نحوه و چگونگی این فرآیند در بسیاری از موارد مستور است. عوامل بسیاری در تحکیم بنیان خانواده و سرزندگی آن مؤثّرند که در این مقاله به مهمترین آنها پرداخته شده است؛ از جمله حُسن معاشرت در خانواده، نظم و انظباط، وجود روحیة مشورت در خانواده، صبر و پایداری زندگی، روحیة عفو و گذشت، حاکمیّت صداقت در فضای خانواده ، پرهیز از سوء ظن، آفت حسد، رازداری و وفاداری، مشی با آرامش و بیتکبّر، حلم و بردباری، ترس از کیفر الهی، دوری از افراط و تفریط، تواضع، دوری از سختگیری و اسراف و نیز احسان به پدر و مادر، همگی از عوامل تحکیم خانوادهاند. این مقاله عوامل تحکیم خانواده را در نظام فرهنگ اسلامی با استفاده از منابع اسلام و آثار متفکّران تربیتی را مورد بررسی، تحلیل و نقد قرار داده است.
محمد شعبانپور؛ زهرا بشارتی
چکیده
قرآن به مناسبتهای مختلف، فرهنگ مردمِ عصر جاهلیّت را مورد نکوهش قرار داده است. پندارهای باطل، وضع احکام جاهلانه، تعصّب و تبرّج از مؤلّفههای سازندة این فرهنگ به شمار میروند. واکاوی آداب و رسوم و قانونهایی که بر زندگی بشر امروزی حاکم است، مؤلّفههای جاهلیّت را در جوامع مُدرن عصر حاضر آشکار میسازد که اسلامهراسی، اومانیسم، ...
بیشتر
قرآن به مناسبتهای مختلف، فرهنگ مردمِ عصر جاهلیّت را مورد نکوهش قرار داده است. پندارهای باطل، وضع احکام جاهلانه، تعصّب و تبرّج از مؤلّفههای سازندة این فرهنگ به شمار میروند. واکاوی آداب و رسوم و قانونهایی که بر زندگی بشر امروزی حاکم است، مؤلّفههای جاهلیّت را در جوامع مُدرن عصر حاضر آشکار میسازد که اسلامهراسی، اومانیسم، اروپامداری، رباخواری، قاچاق انسان، مصرف داروهای روانگردان و رواج پوششهای نامناسب را میتوان از جمله مصادیق آن دانست. عنایت به تعالیم اخلاقی اسلام، وجود راهکارهایی برای زدودن مؤلّفههای جاهلیّت در منابع اخلاقی اسلام را اثبات مینماید. بر این اساس، پژوهش حاضر نیز با استفاده از روش تحلیل محتوا به شناسایی مؤلّفههای جاهلیّت در جوامع مُدرن پرداخته است و با تأمّل در قرآن و دعای مکارمالأخلاق به ذکر برخی از شیوههای مقابله با مؤلّفههای فرهنگ جاهلیّت همچون پیشه کردن تقوا، خودسازی و تمرین فروتنی، پیروی از حجّتهای عقلی و نقلی، میانهروی و ... پرداخته است.
چکیده
مصرف یکی از شاخصههای مهم اقتصادی در هر جامعهای است، بهطوری که نسبت شایستة بین تولید و مصرف در هر اقتصادی یک ضرورت به شمار میرود. یکی از اصول موجود در علم اقتصاد متعارف که به ظاهر از وجوه افتراق نظامهای اقتصادی مبتنی بر اندیشة بشری و نظام اقتصاد اسلامی است، اصل تناقض خسّت یا معمّای صرفهجویی میباشد. بنا بر این اصل، چنانچه در ...
بیشتر
مصرف یکی از شاخصههای مهم اقتصادی در هر جامعهای است، بهطوری که نسبت شایستة بین تولید و مصرف در هر اقتصادی یک ضرورت به شمار میرود. یکی از اصول موجود در علم اقتصاد متعارف که به ظاهر از وجوه افتراق نظامهای اقتصادی مبتنی بر اندیشة بشری و نظام اقتصاد اسلامی است، اصل تناقض خسّت یا معمّای صرفهجویی میباشد. بنا بر این اصل، چنانچه در سطح فردی صرفهجویی صورت گیرد، امّا این افزایش در پسانداز، تحرّکی در سرمایهگذاری ایجاد نکند، در سطح کلان مصرف کم شده، در نتیجه، تولید پایین میآید و درآمد ملّی کاهش مییابد. به نظر میرسد چنین اصلی بسیاری از آموزههای اسلامی همچون نهی از مصرف افراطی و امر به میانهروی در مصرف و... را به چالش بکشد. لذا این مقاله با روش تحقیق تحلیلی ـ توصیفی به بررسی آموزههای قرآنی در حوزة مصرف و صرفهجویی به جستجوی پاسخی مناسب برای معمّای صرفهجویی میپردازد. از یافتههای این تحقیق میتوان به الگوی قرآنی مصرف قوام به عنوان الگوی بهینة تخصیص منابع و نیز مشوّق افزایش میل نهایی به مصرف در سطح کلان اشاره کرد که از پیامدهای آن میتوان به انفاق، زکات، خمس، صدقه، قرضالحسنه و... برای سوق دادن صرفهجوییها به سرمایهگذاری و گردش مال در اقتصاد نام برد.
چکیده
یکی از ویژگیهای دین اسلام، برقراری وحدت، برادری و صلح در میان آحاد جامعه است؛ به طوریکه بر این اساس، زندگی اقشار مختلف مردم در جامعة اسلامی بر پایة همزیستی مسالمتآمیز شکل گرفته است. در این رابطه، تعاملی که بین مسلمانان با اقلیّتهای مذهبی بر مبنای قرارداد ذمّه شکل گرفته، از مصادیق مهمّ صلحجویی دین مبین اسلام است. بیگمان اثبات ...
بیشتر
یکی از ویژگیهای دین اسلام، برقراری وحدت، برادری و صلح در میان آحاد جامعه است؛ به طوریکه بر این اساس، زندگی اقشار مختلف مردم در جامعة اسلامی بر پایة همزیستی مسالمتآمیز شکل گرفته است. در این رابطه، تعاملی که بین مسلمانان با اقلیّتهای مذهبی بر مبنای قرارداد ذمّه شکل گرفته، از مصادیق مهمّ صلحجویی دین مبین اسلام است. بیگمان اثبات ادّعای عدالتجویی و صلحطلبی دین اسلام در برخورد با همپیمانان خود، تنها با اثبات حقوق مسلّم اقلیّتهای مذهبی در جامعة اسلامی میسّر است. با این رویکرد، مقالة حاضر بر آن است تا با کنکاش در آیات قرآن و روایات مربوطه به ارزیابی حقوق اقلیّتهای مذهبی همپیمان، در جامعة اسلامی بپردازد و اثبات کند که دین مبین اسلام همواره به دنبال صلح و یکپارچگی میباشد و اقلیّتها در جامعة اسلامی، هیچ گاه عنوان بیگانه را نمیگیرند، بلکه با انعقاد قرارداد ذمّه، پیوند معنوی عمیقی با اسلام میبندند.
محمّدحسین خوانین زاده؛ یاسر ملکی
چکیده
تبیین هندسه علم در اندیشة قرآنی هدف اصلی پژوهش حاضر میباشد. روش مطالعه، توصیفی ـ تحلیلی است که مطابق آن، اطّلاعات به دست آمده از کُتُب و منابع، مورد تجزیه و تحلیل قرار میگیرند. یافتهها بیانگر آن است که از منظر قرآن کریم، هر نسبت و مواجههای با علم، به تکامل و تعالی شخصیّت منجر نمیشود. از میان نسبتهای کشف شده از قبیل نسبت حمل، ...
بیشتر
تبیین هندسه علم در اندیشة قرآنی هدف اصلی پژوهش حاضر میباشد. روش مطالعه، توصیفی ـ تحلیلی است که مطابق آن، اطّلاعات به دست آمده از کُتُب و منابع، مورد تجزیه و تحلیل قرار میگیرند. یافتهها بیانگر آن است که از منظر قرآن کریم، هر نسبت و مواجههای با علم، به تکامل و تعالی شخصیّت منجر نمیشود. از میان نسبتهای کشف شده از قبیل نسبت حمل، نسبت فهم، نسبت نقد و نسبت خلق، تنها نسبت خلق علم به عنوان نسبت برتر معرّفی شده است. مطابق آموزههای قرآنی، «علم» دارای ویژگیهای ذاتی از قبیل تشکیکپذیری، بیمرزی، اصالت، قداست، جهتمندی و جاودانگی است که مجموعة این ویژگیها در کنار هم، چارچوب و هندسة خاصّی به مقولة علم میبخشد و مرز آن را با پارهای اصطلاحات نزدیک به علم مشخّص میسازد. بخش پایانی این مقاله نیز به آفات و موانعی اشاره میکند که دستیابی انسان به علم و یقین را با چالش روبهرو میسازد.
عنایت الله شریفی؛ مهرعلی لطفی
چکیده
سبک زندگی خانوادگی در آیین اسلام همانند درختی است که ریشة آن، باورها و اندیشهها و ساقه و شاخههایش، ارکان و وظایف اعضای خانواده میباشد. از این رو، سبک زندگی خانوادگی دارای ابعاد زیادی است. پژوهش حاضر در صدد بررسی سبک خانوادگی در قرآن و سنّت پیشوایان معصوم(ع) در ابعاد تشکیل خانواده و ازدواج، محیط خانواده و ادارة آن و همسرپروری میباشد. ...
بیشتر
سبک زندگی خانوادگی در آیین اسلام همانند درختی است که ریشة آن، باورها و اندیشهها و ساقه و شاخههایش، ارکان و وظایف اعضای خانواده میباشد. از این رو، سبک زندگی خانوادگی دارای ابعاد زیادی است. پژوهش حاضر در صدد بررسی سبک خانوادگی در قرآن و سنّت پیشوایان معصوم(ع) در ابعاد تشکیل خانواده و ازدواج، محیط خانواده و ادارة آن و همسرپروری میباشد. از منظر قرآن کریم و سنّت پیشوایان معصوم (ع)، باورها و اعتقادات نقشی اساسی در خانواده دارند و ازدواج را امر مقدّسی میداند و همگان را به این امر فرا خوانده است و به آن تشویق مینمایند و معیارهای تقوا، عقل، اخلاق نیک و همتایی در انتخاب همسر را مورد توجّه قرار میدهند و مدیریّت خانواده را به مرد و لزوم مسئولیّتپذیری اعضای خانواده نسبت به یکدیگر مخصوصاً مسئولیّت تربیت دینی پدر نسبت به فرزندان و همکاری زن و شوهر در خانه را ضروری میدانند و تأکید به رفتار شایسته با همسران و محبّت و مهرورزی نسبت به آنان مینمایند.
صالح حسن زاده
چکیده
از نظر قرآن خداوند متعال قاهری است فوق هر چیز و در هیچ شأنی از شؤون خود محدود نمیشود؛ وجودی است که هیچ حد، مرز و قید و شرط در او راه ندارد، همچنین اتّصاف او به وحدت و کثرت عددی محال است. قرآن کریم وحدت عددی و کثرت عددی را از پروردگار جهان نفی میکند و جهتش این است که لازمة وحدت عددی محدودیّت و مقدوریّت است و واحدی که وحدتش عددی است، به ...
بیشتر
از نظر قرآن خداوند متعال قاهری است فوق هر چیز و در هیچ شأنی از شؤون خود محدود نمیشود؛ وجودی است که هیچ حد، مرز و قید و شرط در او راه ندارد، همچنین اتّصاف او به وحدت و کثرت عددی محال است. قرآن کریم وحدت عددی و کثرت عددی را از پروردگار جهان نفی میکند و جهتش این است که لازمة وحدت عددی محدودیّت و مقدوریّت است و واحدی که وحدتش عددی است، به طور قطع محدود به حدود مکانی و زمانی و هزاران حدود دیگر است و نیز مقدور و محاط فاعل مدرِک واقع میشود. قرآن خدای تعالی را منزّه از این میداند که محاط و مقدور چیزی واقع شود و کسی بر او احاطه و تسلّط بیابد. البتّه مطالب یاد شده به معنای ناتوانی و ممنوعیّت کامل عقل بشر از شناخت خدا نیست، آنچنان که معطّله و شکّاکان ادّعا میکنند، آنچه از وحی و حکمت الهی استفاده میشود، محدودیّت قدرت سیر عقلانی بشر در شناخت کامل صفات خدا از جمله توحید حقّة اوست. عقول بشر در عین ناتوانی از وصول به کُنه معرفت باری تعالی، قادر به شناخت محدود اوست. انسان به اندازة درک و فهم خویش میتواند خدا، اسماء و صفات او را بفهمد، نه در حدّ عظمت، جلال و شکوه او. هدف این مقاله تفسیر دو اسم مبارک «اَحَد» و «واحد» است که در نهایت منتهی به این نتیجه میشود که ذات حق متّصف به وحدت حقّة حقیقیة ذاتیّه است. اقسام دیگر وحدت و اتّحاد، از جمله وحدت عددی شایستة ذات اقدس الهی نیست.
طاهره رحیم پور ازغدی؛ علیرضا آزاد
چکیده
پرسش از منشاء قرآن همواره از سوی مخالفان و موافقان دین اسلام مطرح بوده است. از قرن نوزدهم، این پرسش محور مطالعات بسیاری از مستشرقان قرار گرفت و دیدگاههای گوناگونی در این باره ارائه شد. در این مقاله، ابتدا اهمّ دیدگاههای اندیشمندان اسلامی دربارة منشاء قرآن بیان شده است و آنگاه مهمترین دیدگاههای قرآنپژوهان غربی در این باره ...
بیشتر
پرسش از منشاء قرآن همواره از سوی مخالفان و موافقان دین اسلام مطرح بوده است. از قرن نوزدهم، این پرسش محور مطالعات بسیاری از مستشرقان قرار گرفت و دیدگاههای گوناگونی در این باره ارائه شد. در این مقاله، ابتدا اهمّ دیدگاههای اندیشمندان اسلامی دربارة منشاء قرآن بیان شده است و آنگاه مهمترین دیدگاههای قرآنپژوهان غربی در این باره به روش کتابخانهای استقراء گردید که بر اساس آن، مشخّص شد که اهمّ نظرات دربارة منشاء قرآن از دیدگاه مستشرقان عبارت است از: صرع و بیماری، تجلّی نَفسی، نبوغ ذاتی، فرهنگ و عقائد عرب جاهلی، آیین حنفاء، شعراء، کُتُب مقدّس سایر ادیان، الهی و غیر وحیانی و نیز الهی و وحیانی. در مقالة حاضر از میان این نظرات، شش دیدگاه که با صراحت بیشتری به بشری بودن منشاء قرآن اشاره داشتند، با توجّه به دیدگاههای متقن اندیشمندان اسلامی نقد شده است. روش نقد به این صورت است که ابتدا ادلّة عام الهی بودن منشاءء قرآن در دو قالب ادلّة دروندینی و ادلّة بروندینی مطرح شده و از این رهگذر، دیدگاههایی که منشاء قرآن را بشری میدانند، رد میشود و آنگاه نقد خاصِّ هر یک از دیدگاهها بیان میگردد و به این ترتیب، اهمِّ دیدگاه مستشرقان پیرامون منشاء قرآن بررسی و نقد میشود.
حسام الدین خلعتبری
چکیده
از مباحثی که لازم است ارتباط آن با وحی مورد بررسی قرار گیرد، بحث مکاشفة عرفانی است .در این نوشتار سعی شده با استفاده از کُتُب لغت و آیات قرآن و کلمات عرفا به سنجش این ارتباط توجّه شود و از آنجا که شناخت چیزی با تفکّر در آثار آن است، کشف عرفانی در مرتبة وحی نمیایستد که شناختی عمیقتر و همهجانبه است و از این جهت هیچ عارف راستینی ادّعای ...
بیشتر
از مباحثی که لازم است ارتباط آن با وحی مورد بررسی قرار گیرد، بحث مکاشفة عرفانی است .در این نوشتار سعی شده با استفاده از کُتُب لغت و آیات قرآن و کلمات عرفا به سنجش این ارتباط توجّه شود و از آنجا که شناخت چیزی با تفکّر در آثار آن است، کشف عرفانی در مرتبة وحی نمیایستد که شناختی عمیقتر و همهجانبه است و از این جهت هیچ عارف راستینی ادّعای وحی و نبوّت نداشته است و ابنعربی نبوّت تشریعی را متاعی ویژه میداند که دست عارفان از آن کوتاه است. در ادامه، تفاوتهای معرفت عرفان با علوم وحیانی مورد توجّه قرار میگیرد و آنگاه آیاتی که دلالت بر الهی بودن وحی قرآنی دارد با عناوینی همچون قرآن و نقش قابلی پیامبر، تعبیر «قُل»، نقش جبرئیل در رساندن وحی و امور دیگر هرچه بیشتر این تفاوت آشکارتر میگردد.
علی اصغر زکوی؛ رحمت الله مرزبند؛ حسین جلاهی
چکیده
ارائة تعریف درست از سلامت و تبیین ابعاد آن، همواره مورد توجّه دانشمندان بوده است. سلامت، با حیات انسان گِرِه خورده است و امروزه سلامت معنوی مورد توجّه سازمان بهداشت جهانی قرار گرفته است. هدف این نوشتار، تبیین مبانی انسانشناختی سلامت معنوی با تکیه بر آموزههای قرآنی است. بررسی و تحلیل آیات قرآن نشان میدهد که آموزههای وحیانی جدا ...
بیشتر
ارائة تعریف درست از سلامت و تبیین ابعاد آن، همواره مورد توجّه دانشمندان بوده است. سلامت، با حیات انسان گِرِه خورده است و امروزه سلامت معنوی مورد توجّه سازمان بهداشت جهانی قرار گرفته است. هدف این نوشتار، تبیین مبانی انسانشناختی سلامت معنوی با تکیه بر آموزههای قرآنی است. بررسی و تحلیل آیات قرآن نشان میدهد که آموزههای وحیانی جدا از سلامت جسم، روان و اجتماع، سلامت معنوی را در کانون توجّه خود قرار داده است. در آموزههای قرآن کریم، جهان، انسان و حیاتْ دو بُعدی هستند: طبیعت و ماوراء طبیعت؛ جسم و روح؛ حیات مادّی و معنوی. انسان «حیِّ متألّه» است و حیات و سلامت او با توحید، آمیختگی ذاتی دارد. سلامت معنوی، با مفهوم «قلب سلیم» نیز گِرِه خورده است. با توجّه به ماهیّت انسان، به نظر میرسد علم، ایمان به خدا و عمل صالح سه مؤلّفة اصلی سلامت معنوی هستند و سلامت معنوی قرآنی عبارت است از: 1ـ سلامت روح در عرصة شناخت و بار یافتن به قلمرو توحید. 2ـ سلامت در عرصة رفتار؛ یعنی آراسته شدن روح به همة کمالات و زیباییهای اخلاقی و پیراستن آن از همة زشتیها و نقصها. بنابراین، سلامت معنوی قرآنی با معنویّتگرایی سکولار تفاوت بنیادین دارد.
عباس اشرفی؛ ام البنین رضایی
چکیده
در این مقاله عصمت انبیاء در قرآن و عهدین در ماهیت عصمت و مفهوم آن، عصمت انبیاء و اشتراک-ها و افتراقها (یعنی مقایسة این دو کتاب مقدّس) به روش تطبیقی بررسی شده است. هر چند قرآن و عهدین عصمت انبیا را در دریافت و ابلاغ وحی میپذیرند، امّا در قرآن با مسألة ترک اَولَی پیامبران مواجه میشویم که در یهودیّت و مسیحیّت وجود ندارد، بلکه یهود و ...
بیشتر
در این مقاله عصمت انبیاء در قرآن و عهدین در ماهیت عصمت و مفهوم آن، عصمت انبیاء و اشتراک-ها و افتراقها (یعنی مقایسة این دو کتاب مقدّس) به روش تطبیقی بررسی شده است. هر چند قرآن و عهدین عصمت انبیا را در دریافت و ابلاغ وحی میپذیرند، امّا در قرآن با مسألة ترک اَولَی پیامبران مواجه میشویم که در یهودیّت و مسیحیّت وجود ندارد، بلکه یهود و مسیحیّت آن بزرگواران را چون مردم عادی میپندارند که مرتکب گناهانی میشوند.