علی رضا حیدری
چکیده
اعجاز قرآن در دانش علوم قرآن از جایگاه ویژهای برخوردار است، چراکه بودن قرآن از سوی خدا، از رهگذر اعجاز آن اثبات میشود. یکی از وجوه اعجاز قرآن که از صدر اسلام تاکنون مورد توجّه دانشمندان بوده است، اعجاز آن در پیراستگی از اختلاف است. اثبات اعجاز قرآن در پیراستگی از اختلاف، بر پیشفرضها و مقدّماتی استوار است. یکی از آن مقدّمات، پاسخگویی ...
بیشتر
اعجاز قرآن در دانش علوم قرآن از جایگاه ویژهای برخوردار است، چراکه بودن قرآن از سوی خدا، از رهگذر اعجاز آن اثبات میشود. یکی از وجوه اعجاز قرآن که از صدر اسلام تاکنون مورد توجّه دانشمندان بوده است، اعجاز آن در پیراستگی از اختلاف است. اثبات اعجاز قرآن در پیراستگی از اختلاف، بر پیشفرضها و مقدّماتی استوار است. یکی از آن مقدّمات، پاسخگویی به شبهات و آیات موهِم اختلاف و تناقض است. لذا شناخت دقیق آرای خاورشناسان دربارة قرآن کریم و نقد علمی دیدگاههای آنان برای ما مسلمانان ضرورتی انکارناپذیر است. روش تحقیق در این پژوهش، مطالعة کتابخانهای و رویکرد آن، توصیفی، تحلیلی و انتقادی است. باید گفت صرف نظر از انگیزة مستشرقان از ادّعای وجود اختلاف در آیات قرآن، یکی از عللی که موجب توهّم اختلاف و تناقض در میان آیات قرآن شده، در نظر نگرفتن قواعد صحیح در تفسیر آیات و بیتوجّهی به شرایط تناقض است. از این رو، در نظر نگرفتن مبانی و قواعد صحیح در تفسیر آیات قرآن و در نظر نگرفتن شرایط تناقض، از جملة عوامل اصلی ایدة آنان است. لذا چون آنان تصوّر درستی از تعریف تناقض ندارند، هر آیهای را که با آیة دیگر به نوعی متفاوت باشد، مصداق تناقض دانستهاند، درحالی که زمانی میتوان ادّعا کرد میان دو آیه تناقض وجود دارد که اختلاف آن دو به گونهای باشد که همواره از صدق هر یک، کذب دیگری و از کذب هر یک، صدق دیگری لازم آید. در این مقاله بیان شده که هیچ یک از شبهات آنها مبتنی بر دلیل علمی و منطقی نیست و تنها بر اساس پیشفرضهای نادرست است.
