نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• کاوس روحی برندق ¹
• سحر صدری ²
• علی حاجی خانی ¹

¹ دانشیار دانشگاه تربیت مدرس

² دانش آموخته دکتری رشته علوم قرآن و حدیث دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

مباحث مربوط به زندگی پس از مرگ از پیچیده‌ترین مباحث الهیاتی است. بحث از آثار اعمال انسان در زندگی پس از مرگ و در جهان آخرت بخش مبسوطی از این مباحث را تشکیل می‌دهد. دربارۀ بحث عمل انسان در آخرت مباحث گوناگونی مطرح است که برخی از آن‌ها عبارت است از: تمثل اعمال در قبر، حسابرسی اعمال و کیفیت آن، وزن کردن اعمال و کیفیت ارائه جزای اعمال در آخرت. پژوهش حاضر - با استفاده از روش کتابخانه‌ای در گردآوری اطلاعات و روش توصیفی تحلیلی در طبقه­بندی داده­ها و شیوۀ انتقادی در ارزیابی دیدگاه­ها- پس از گردآوری و سامان­دهی و تبیین آراء مفسران شاخص و معاصرانه قرآن در تبیین کیفیت رابطه عمل و جزای اعمال در آخرت، به این نتیجه دست یافته­است که پنج دیدگاه: الف) حضور صحیفه اعمال (نفی حضور خود عمل، ب) دیدن جزای اعمال، ج) ثواب و عقاب به نفس اعمال و اخلاق نیک و بد، د) از بین رفتن صورت دنیوی و ظاهر شدن صورت اخروی، هـ) حقیقی بودن رابطه عمل با جزا در آخرت و نفی رابطه اعتباری میان آن‌ها در این زمینه مطرح است، سپس به ارزیابی دیدگاه­ها پرداخته و در بحث نوآورانه با تحقیق در آیات قرآن کریم در این زمینه به سیزده دسته از آیات و تحلیل آنها، در نهایت با تطبیق دیدگاه‌های فوق با آیات قرآن به این نتیجه نهایی رسیده است. دیدگاه سوم و پنجم یعنی دیدگاه ملاصدرا و علامه طباطبائی با توجه به اینکه با دسته‌های بیشتری از آیات قرآن کریم سازگاری دارد و ترکیب این دو دیدگاه که هر کدام به جنبه خاصی از پاسخ مسأله تحقیق پرداخته­اند، دیدگاه ششم و دیدگاه موجه در پاسخ مسأله تحقیق می­باشد و سایر دیدگاه‌ها با ظواهر آیات سازگار نبوده و یا حداقل با دسته‌های کمتری از آیات سازگار است.

کلیدواژه‌ها

• معاد
• جهان آخرت
• جزای عمل
• تفسیر قرآن
• ثواب و عقاب

موضوعات

• قرآن و معارف قرآنی

عنوان مقاله [English]

A Critical Analysis of the Relationship between Action and its Reward in the Afterlife from the Point of View of the Qur'an Commentators; with an Emphasis on Contemporary Interpretations

نویسندگان [English]

• kavous roohi ¹
• sahar sadri ²
• ali hajikhani ¹

¹ Associate Professor, Tarbiat Modares University

² Ph.D. in Quranic and Hadith Sciences, Tarbiat Modares University

چکیده [English]

The topics related to life after death are among the most complex theological topics, and one of these topics is the quality of reward for actions in life after death. The current research - using the library method in collecting information and the descriptive-analytical method in classifying data and the critical method in evaluating the views - has come to the conclusion that the commentators have presented five opinions about the quality of the hereafter reward. These views are 1) the manifestation of the book of deeds, not the deeds themselves, 2) seeing the punishment of the deeds, 3) the manifestation of the deeds themselves and good and bad morals, 4) the destruction of the worldly form and the manifestation of the afterlife form of actions, 5) the emergence of a real relationship between actions and rewards. This research evaluates these five points of view and in a novel discussion, identifies thirteen categories of Quranic verses in the framework of the research problem and analyzes the above five points of view with thirteen categories of verses and shows them in the end. The combination of Sadra's and Allameh Tabatabai's views is the correct answer to the research question, and other views are not completely compatible with the Quranic verses.

کلیدواژه‌ها [English]

• resurrection
• hereafter
• punishment of action
• interpretation of Quran
• reward and punishment