نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی

چکیده

از مسائل چالشی در باب علوم انسانی وحیانی و جامعیت آموزه‌های قرآنی، امکان علم انسانی اسلامی به لحاظ محتوای قرآن است. بررسی محتوا و مسائل قرآن و علم با اغراض متعددی بررسی می‌شود ولی در این نوشته، جهت پاسخ به شبهه عدم امکان علم انسانی وحیانی به دلیل تفاوت و تباین میان آموزه‌های قرآنی با مسائل علوم انسانی است؛ در این زمینه، دیدگاه‌های مختلفی شکل گرفته است: برخی با پیش‌فرض اینکه مسائل قرآنی با مسائل علوم انسانی، جدا هستند؛ معتقدند رابطه آن دو تباین است؛ برخی دیگر تداخل محتوایی را می‌پذیرند اما رابطه آن دو را بگونه تضاد می‌پندارند و نظر سوم برآن است که رابطه آنها تسالم است اما موارد تسالم حداقلی است که امکان تحقق علم انسانی وحیانی را نا‌ممکن می‌سازد؛ براساس این نظرها، از اساس علم انسانی وحیانی ممکن نخواهد بود؛ هر کدام، یک شبهه مبنایی در این عرصه به حساب می‌آید؛ و تا به این شبهات پاسخ داده نشود سخن از چنین علمی که هم بتواند علم انسانی و هم وحیانی باشد منطقی نیست؛ لذا در این نوشته، ضمن نقد سه دیدگاه یادشده (به عنوان دیدگاهای رقیب)، به اثبات امکان علوم انسانی وحیانی به عنوان دیدگاه مختار، با نگاه اجتهادی و شیوه کتابخانه‌ای پرداخته خواهد شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

تحلیل نسبت محتوایی علم و قرآن در قلمرو اثبات علم انسانی اسلامی

نویسنده [English]

  • Mohammad ali Asadinasab

Faculty member of the Research Institute for Islamic Culture and Thought.

چکیده [English]

از مسائل چالشی در باب علوم انسانی وحیانی و جامعیت آموزه‌های قرآنی، امکان علم انسانی اسلامی به لحاظ محتوای قرآن است. بررسی محتوا و مسائل قرآن و علم با اغراض متعددی بررسی می‌شود ولی در این نوشته، جهت پاسخ به شبهه عدم امکان علم انسانی وحیانی به دلیل تفاوت و تباین میان آموزه‌های قرآنی با مسائل علوم انسانی است؛ در این زمینه، دیدگاه‌های مختلفی شکل گرفته است: برخی با پیش‌فرض اینکه مسائل قرآنی با مسائل علوم انسانی، جدا هستند؛ معتقدند رابطه آن دو تباین است؛ برخی دیگر تداخل محتوایی را می‌پذیرند اما رابطه آن دو را بگونه تضاد می‌پندارند و نظر سوم برآن است که رابطه آنها تسالم است اما موارد تسالم حداقلی است که امکان تحقق علم انسانی وحیانی را نا‌ممکن می‌سازد؛ براساس این نظرها، از اساس علم انسانی وحیانی ممکن نخواهد بود؛ هر کدام، یک شبهه مبنایی در این عرصه به حساب می‌آید؛ و تا به این شبهات پاسخ داده نشود سخن از چنین علمی که هم بتواند علم انسانی و هم وحیانی باشد منطقی نیست؛ لذا در این نوشته، ضمن نقد سه دیدگاه یادشده (به عنوان دیدگاهای رقیب)، به اثبات امکان علوم انسانی وحیانی به عنوان دیدگاه مختار، با نگاه اجتهادی و شیوه کتابخانه‌ای پرداخته خواهد شد.

کلیدواژه‌ها [English]

  • قرآن
  • علم انسانی
  • علوم وحیانی
  • نسبت علم و
  • وحی