نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

یکی از فعالیت های تعبیری مهم و بنیادی در زبان شناسی شناختی فعالیت شکل و زمینه است که به کمک آن می توان بسیاری از تعبیرات زبانی را مشخص کرد و یا حتی در مورد ترتیب کلمات نیز از آن کمک گرفت. زمینه، آن چیزی است که در بافت جمله از اهمیت بیشتری برخوردار است و شکل همان بافت و سیاق عبارت به شمار می آید. آیات بسیاری در قرآن وجود دارد که به چندین اسم خداوند با ترتیب خاصی خاتمه می یابند. یکی از آن ترتیب ها ترتیب دو اسم «عزیز» و «حکیم» است. این دو اسم در 45 آیه از قرآن آمده اند که «عزیز» در ابتدا و «حکیم» پس از آن ذکر شده است. با بررسی تمامی این آیات و با روش توصیفی- تحلیلی و بر اساس فعالیت شکل و زمینه مشخص شد که با توجه به بافت آیات، اسم «عزیز» از اهمیت بیشتری برخوردار است از این رو به عنوان «زمینه» در آغاز قرار گرفته است و اسم «حکیم» تحت الشعاع آن و در مقام«شکل» محسوب می شود و بر این نکته تأکید می کند که ربوبیت خداوند با دو اصل مهم همراه است یکی عزت و دیگری حکمت اوست و او معبود قدرتمند و عزیز است که تمامی کارهایش از روی حکمت و تدبیر است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The cognitive Analysis of the order of the Names of God in the End of the Verses based on the Cognitive theory of form and Context (case study of Aziz and Hakim)

نویسنده [English]

  • Zohreh Ghorbanimadavani

Allameh Tabataba'i University

چکیده [English]

One of the most important and fundamental interpretations of cognitive linguistics is the form and context in which many linguistic interpretations can be identified, or help in the formulation of words. The context is what more important in the texture of the sentence, and the shape is considered the same texture and The phrase. There are many verses in the Quran that end in several names of God in a special order. One of these arranges is the arrangement of the two names "Aziz" and "Hakim". These two names are mentioned in 45 verses from the Qur'an that "Aziz" is initially and "Hakim" is mentioned afterwards. By examining all these verses and using a descriptive-analytical method and based on the activity of the form and the field, it became clear that according to the text of the verses, the name "Aziz" is more important. Hence, it is considered as "the context " at the beginning, and the name "Hakim" is overshadowed by it as "form", and emphasizes that God's lordship is accompanied by two important principles: one is dignity and another He is his wisdom, and he is a mighty and dear god, whose works are wisdom and wisdom.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Aziz
  • Hakim
  • Form
  • Context
  • Cognitive Semiotics
قرآن کریم.
افراشی، آزیتا. (1395). مبانی معناشناسی شناختی. چ 1. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
حسینی، جواد. (1391). تناسب اسماء حسنای الهی با محتوای آیات سورة نساء. پایان‌نامة کارشناسی ارشد. قم: دانشگاه قم: دانشکدة الهیات.
راسخ مهند، محمد. (1390). درآمدی بر زبان‌شناسی شناختی. تهران: سمت.
رمضانی گیلانی، رضا. (1383). درآمدی بر اسماء الهی از دیدگاه قرآن و عرفان. قم: صحیفة معرفت.
روشن، بلقیس و لیلا اردبیلی. (1395). مقدمه‌ای بر معناشناسی شناختی. چ 2. تهران: علم.
سبحانی، جعفر. (1388). «اسماء و صفات خدا در قرآن». مکتب اسلام. س76. ش 3.
شجاعی، محمد. (1396). أسماء الحسنی. چ6. تهران: سروش.
شنکایی، مرضیه. (1388). بررسی تطبیقی اسماء الهی. تهران: سروش.
عثیمین، محمدبن صالح. (بی‌تا). اسماء و صفات خداوند متعال. ترجمة عبدالله عبداللهی.
علی خواجه، شعیب. (1395). تناسب اسماء و صفات الهی با بافت و سیاق آیات قرآن کریم: مطالعة موردی سورة احزاب. رسالة دکتری. مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکدة ادبیات و علوم انسانی.
قائمی‌نیا، علیرضا. (1390). معناشناسی شناختی قرآن. چ 1. تهران: انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشة اسلامی.
قانعی، علی. (1386). تناسب آیات. قم: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
قرائتی، محسن. (1383). تفسیر نور. چ 11. تهران: مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن.
محقق، محمدباقر. (بی‌تا). اسماء و صفات الهی در قرآن. ج 1 و 2. تهران: انتشارات اسلامی.
محمدی، حسنعلی. (1382). اسماء و صفات الهی در قرآن. قم: انتشارات متون دینی.
ممی‌پور، فهیمه. (1393). تناسب محتوایی درونی هر آیه با تأکید بر بخش‌های پایانی آن در سورة مائده. پایان‌نامة کارشناسی ارشد. تبریز: دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، دانشکدة الهیات.
یوسفی، مریم. (بی‌تا). تجلی اسماء و صفات و افعال الهی در سوره‌های قرآن. پایان‌نامة کارشناسی ارشد. قم: دانشکدة علوم قرآنی.