نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
دانشیار گروه علوم قرآن و تفسیر دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، تهران، ایران
چکیده
بحث علم‌المناسبه به تعبیر قدما، نظم و انسجام به تعبیر متاخرین، و زنجیرمندی و بینامتنیت در قاموس زبان‌شناسی متن‌محور معاصر، از جمله مباحثی‌است که از بدو نزول قرآن تا عصر حاضر، مورد توجه قرآن‌پژوهان قدیم و جدید مسلمان و غیرمسلمان بودهاست. امروزه برخی مستشرقان، معتقدند که قرآن توده‌ای درهم و نامنسجم است. همچنین تکرار آیات در قصص قرآنی ناشی از عدم انسجام آیات میباشد. با توجه به اهمیت بحث لازم‌است که در آیات مربوط به قصص قرآنی انسجام و زنجیرمندی آنها بررسی شود. نتایج تحقیق که به روش تحلیلی– توصیفی انجام شده حاکی از آن است که: الف. در سور اولیه مکّی، خواننده با قصص تمام و کمال روبرو نیست و فقط، به رخدادهای اصلی آنها اشاره شده‌است؛ ب. اهداف در سوَر اولیه اخلاقی و تربیتی میباشد و شیوه بیان قصص، تند و کوبنده، و موسیقی یکنواختی بر سوره‌ها حاکم‌است؛ ج. بخش‌های روایی و به طریق اولی، قصص مکافات‌محور با آیات پس و پیش خود از یک سو و با سایر قصص مکافات‌محوردر سایر سور و همچنین در سطح کلان، با سیرۀ پیامبر (ص)، روابط بینا- سوره‌ای و بینامتنی دارند؛ د. آغازین‌های روایی این قصص از یک یا چند الگوی مشترک و فرموله شده تبعیت می‌کنند؛ هـ. بخش میانی قصص، رخدادهای سازه‌ای را در خود جای داده و در واقع، روایتگری قصص به این بخش بستگی مستقیم دارد؛ و. فرجامین روایی قصص، معمولاً با آیه‌ای که ناظر به درس یا پیامی اخلاقی است، به پایان می‌آید؛ ز. قصص مکافات‌محور سور اولیۀ مکّی، حامل اولین مراودات کلامی دین اسلام از طریق پیامبر(ص) محسوب می‌شوند، و مینیاتوری از کل قصص قرآنی ارائه داده و زمینۀ ذهنی مخاطبان قرآن را آماده می‌کنند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Macro and Micro Relations in the Qur'anic Stories of the Early Meccan Surahs in the Light of the Prophets’ Stories with the Focus on Retribution
نویسنده [English]
- zohre akhavanmoghaddam
Associate Professor, Department of Qur'anic Sciences and Interpretation, University of Science and Education of the Holy Quran, Tehran, Iran
چکیده [English]
The discussion of appropriateness in the ancient interpretation, order and coherence in the later interpretation, and chaining and intertextuality in the contemporary text-oriented linguistics dictionary are among the topics that have been the focus of the old and new Muslim and non-Muslim Quran scholars from the beginning of the revelation of the Qur'an to the present age. Today, some orientalists believe that the Qur'an is a mixed and incoherent mass. Also, the repetition of verses in Quranic stories is due to the incoherence of the verses. Considering the importance of the discussion, it is necessary to examine the coherence and chaining of the verses related to the Quranic stories. The results of the research, which was carried out by the analytical-descriptive method, show that: a. In the early Meccan surahs, the reader is not faced with complete stories and only their main events are mentioned; b. The goals in the first surahs are moral and educational, and the way of telling stories is sharp and striking, and monotonous music dominates the surahs; c. Narrative parts and in a first way, retribution-oriented stories with the verses before and after them on the one hand, and with other retribution-oriented stories of other surahs, as well as on a macro level, with the life of the prophet (PBUH), have inter-surah and intertextual relationships; d. The narrative beginnings of these stories follow one or more common and formulated patterns; e. The middle part of the stories contains structural events, and in fact, the narration of the stories is directly related to this part; f. The endings of narrations of the stories usually end with a verse that refers to a lesson or a moral message; g. retribution-oriented stories of the first Makkah surahs are considered to be the bearers of the first verbal communication of Islam through the prophet (PBUH), and they present a miniature of the entire Quranic stories and prepare the mental background of the Quran's audience
کلیدواژه‌ها [English]
- Mathematics
- the early surah of Maki
- reward-oriented stories
- chaining
- expressive miracle
)