نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی
2 دانشجوی دانشگاه علامه طباطبایی
چکیده
بسیاری از محققان از جمله مشایخ صوفیه در طول تاریخ، تعاریف متعددی از عرفان و تصوف ارائه کرده‌اند. نخستین تعریف از آنِ معروف کرخی (وفات: 200 هـ. ق) می‌باشد. نیکلسون در پیدایش و سیر تصوف 78 تعریف از تصوف، ذکر کرده است که البته این تعاریف تنها از سه کتابِ (تذکره الاولیاء، رساله قشیریه و نفحات الانس) برگرفته شده‌اند و هیچ کدام آن طور که باید جامع و مانع نیستند. به نظر می‌رسد در این میان، دکتر شفیعی کدکنی تعریف کامل و جامع‌تری را ارائه داده است. بنابر تعریف ایشان «تصوف حاصل برخورد هنری است با مذهب». در این مقاله به عنوان ارائه نمونه‌ای از مصادیق این تعریف، پس از شرح و توضیح «برخورد هنری» و «تبیین هنری»، تعدادی از آیات و احادیثی که در تمهیداتِ عین القضات همدانی (وفات: 525 هـ. ق) مورد برخورد یا تبیین هنری واقع شده است بررسی و تحلیل شده تا مشخص گردد عین القضات در استفاده از آیات قرآن کریم و روایات ائمه اطهار علیهم السلام چه کرده است، برخورد هنری و یا تبیین هنری؟
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
‘Eyn al-Qozāt’s Artistic Uses of Religious Propositions in Tamhidāt
نویسندگان [English]
- mehdi dashti 1
- mansureh taghvai 2
چکیده [English]
Many researchers throughout history, especially Sufi Shaykhs have proposed differing definitions for mysticism and Sufism; the first definition is given by Kerkhi (d. 815). Nicolson has provided 78 definitions for the emergence and development of Sufism and these definitions are taken from three books (Tazkerah al-Oliyā, Resāleh Qoshayrieh and Nafahāt al-Ons) and none is comprehensive enough. It seems that the definition offered by Shafi’i Kadkani is more complete. According to his definition, Sufism is the result of an artistic approach to religion. In the present paper, after explicating “artistic approach” and “artistic explanation”, to provide some examples of Kadkani’s definition, we investigate some of the Quranic verses and traditions which are approached artistically in Tamhidāt of ‘Eyn al-Qozāt Hamedāni (d. 1130) in order to find out what ‘Eyn al-Qozāt has done when using Quranic verses and the narrations of the immaculate Imams (PBUT), artistic approach or artistic explanation?
کلیدواژه‌ها [English]
- Tamhidāt
- ‘Eyn al-Qozāt
- artistic approach
- artistic explanation
- exegesis
)