نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• حمیدرضا بصیری ¹
• شهربانو کندی ²

¹ هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی

² دانشجوی دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

آیه به شیء نمایان و قابل مشاهده اطلاق می‌گردد که با ظهور خود و به نسبت علم و ادراک انسان، برای او حامل پیام و نشانی برای مقصدی مشخّص می‌باشد و توجّه انسان را به سویی خاص جهت می‌دهد و معطوف می‌نماید. خداوند متعال آیات آفاقی و انفُسی را به فرد نشان می‌دهد و در نتیجة آن تجلّی، می تواند فهمی برای فرد اتّفاق بیفتد که منجر به درک حقّانیّت آیات می‌شود. از بین حواس، مشاهده و رؤیت از اهمیّت خاصّی برخوردار است. برای بهره بردن از آیات الهی نیز می‌توان از مُدِل‌های مختلف مشاهده استفاده کرد. در این مقاله، ضمن بررسی مفهومی آیه و مشاهده و بیان اهمیّت آن دو، به مُدِل های مختلف مشاهده از جمله؛ نگاه به موضوعات و آیات طبیعی با مشاهدة ارتباط آنها با انسان، وسعت دادن مشاهدات آیات طبیعی به قصد و انگیزة ابراز توحید خالص (لا إله إلا الله)، ارتباط برقرار کردن با پدیده‌های طبیعی، با شعور دانستن آنها و درس گرفتن از نحوة رفتار آنها در برابر مدبّر یگانه، مشاهدة اشیاء از جهت وابستگی آنها به پروردگار، مشاهده با جهت فهم حکمت و عاقبتی در موضوع، مشاهدة کُل به جز برای کشف روابط جدید و مورد نیاز، پرداخته خواهد شد.

کلیدواژه‌ها

• قرآن کریم
• مشاهده
• آیات آفاقی
• آیات أنفسی
• تفکّر

عنوان مقاله [English]

The Role of Observation in Understanding the Divine Āya’s [Signs]

نویسندگان [English]

• hamidreza basiri ¹
• shahrbanu kandi ²

چکیده [English]

Āya [sign] as a word refers to an observable object whose being observable is in order to convey to as person a message which is in line with a particular purpose and which draws that person’s attention to a certain direction, albeit within the limits of that person’s level of knowledge and understanding. God Almighty has presented the signs in the outer world [āfāq] and the signs within the human self [anfus] in order that the observer reaches an understanding and that the authenticity of the sign be proved. The human thought is able to transcend limits of time and space and thus revisit and reshape sensory inputs. Considering the ultimate purpose of the act of thinking plays an important role in making that thinking positive or negative, and therefore in human’s attaining to guidance [hidāya] or error [zalāl]. The most efficient kind of thinking is therefore thinking about ultimate purposes. Inputs of all senses can be a starting point for thinking about the ultimate purpose of any given sign. However, observation, as the input of the visual sense, has a particular importance and its different types can be used for observing signs while considering their ultimate purposes. Types of observation of signs include: observing themes and signs of the nature while considering their relationship to the human being, extending observation of natural signs with the aim of acknowledging the purest form of Oneness of God [Tawhīd] as is realized through lā ilāha illa-llāh [There is no God but Allah], observing to make connections with natural phenomena while considering that they have certain levels of understanding and behave in a certain way before God Almighty (and learn from it), observing objects while considering their dependence upon God, observation with the aim of understanding the hikma [wisdom] and ultimate purpose of a given topic, and top-down observation aimed at discovering unknown and necessary relationships between objects.

کلیدواژه‌ها [English]

• āya [sign]
• observation
• Thinking
• phenomenon
• ultimate purpose