نوع مقاله : علمی - ترویجی

نویسندگان

• سید محمد هادی زبرجد ¹
• سیده هانیه مومن ²
• سولماز کاراندیش ³

¹ دانشکده الهیات و معارف اسلامی‌دانشگاه شیراز

² دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم

³ بخش علوم قرآن و فقه، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه شیراز

چکیده

یکی از مباحث مهم در زندگی انسان، موضوع واقع‌بینی است. اصل واقع‌بینی به قدری مهم است که دین اسلام مبنای دعوت خود را بر آن نهاده‌است؛ بدین معنا که از انسان می‌خواهد با درک صحیح آیات آفاقی و انفسی و پی‌ بردن به واقعیت آن‌ها، به وظایفی که در سایة آن متوجه می‌گردد، قیام نماید. اما با وجود توصیه‌های مکرر الهی به واقع‌بینی، انسان غالب اوقات نسبت به آن بی‌توجه می‌باشد و در اثر پیروی از وهم و خیال، غفلت، جهالت، تمایلات نفسانی و گناهان نمی‌تواند واقعیت‌ها را آن گونه که هست، دریابد. از این رو، ضروری است که انسان برای اطاعت از امر الهی و شناخت صحیح امور، نخست موانع و حجاب‌هایی را که در برابر این اصل مهم قرار دارند، از میان بردارد و آنگاه عوامل مؤثر در واقع‌بینی را شناخته، به تقویت آن‌ها در وجود خود اقدام نماید که از جملة این عوامل می‌توان به تعقل، ایمان به خدا، یقین به معاد و تقوی اشاره نمود. در این مقاله، تلاش بر آن است تا با استفاده از روش توصیفی‌ـ تحلیلی، پس از تبیین واقع‌بینی، به بررسی موانع واقع‌بینی و عوامل مؤثر در این امر مهم و نیز نحوة عملکرد آن‌ها از دیدگاه قرآن کریم و روایات پرداخته شود.

کلیدواژه‌ها

• واقع‌بینی
• واقعیت
• موانع
• عوامل

عنوان مقاله [English]

Realism Obstacles and Elements in Viewpoint of Quran and Hadith

نویسندگان [English]

• seyed mohammad hadi zebarjad ¹
• Seyyede Haniyeh Moe’men ²
• solmaz karandish ³

¹ Shiraz University Faculty of Theology And Islamic Sciences

³ Department of Jurisprudence and Quran Sciences, School of Theology & Islamic Studies, shiraz university

چکیده [English]

Realism is considered as one of the important issues in epistemological arguments. Realism principle is such an important issue that Islam has based its invitation on it; that is, it wants a human being to act upon the tasks, turned over to him/her in the light of realism, through true understanding of verses of human life and horizons. Notwithstanding continuous recommendation to be a realist, human being usually does not care about it. Also, obstacles such as illusion, neglect, ignorance, sensual desires, and commitment of sin cause misunderstanding of realities. Thus, for the human to obey Allah’s commands and true understanding of phenomena, firstly s/he must keep away from these obstacles and secondly, should be engaged in the elements which help this instinctive talent to be materialized; among which rationality, belief in God, belief in resurrection, and piety can be mentioned. This article adopting a descriptive-analytical method tries to recognize realism’s obstacles and affecting elements and also howness of their performance after addressing realism in viewpoint of the Quran and Hadith.

کلیدواژه‌ها [English]

• Realism
• Reality
• Obstacles
• Elements