نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیات علمی

چکیده

قرآن کریم مهم‌ترین و اصیل‌ترین منبع اسلامی است. بی‌شک در این منبع کامل، در زمینة قدرت سیاسی سخن رانده شده‌است. قدرت سیاسی به «مطلوب» و «نامطلوب» تقسیم می‌شود. یکی از مقولاتی که در تحلیل قدرت سیاسی نامطلوب اهمیت دارد، شناسایی لایه‌های آن است. سؤال اصلی اینکه: لایه‌های قدرت سیاسی نامطلوب از منظر قرآن چیست؟ فرضیة تحقیق آن است که «زر»، «زور» و «تزویر» بیانگر لایه‌های سه‌گانة قدرت سیاسی نامطلوب در قرآن، یعنی آشکار، نیمه‌پنهان و پنهان هستند. روش تجزیه و تحلیل داده‌ها، تفسیر موضوعی قرآن با بهره‌گیری از روش استنطاقی است. روش جمع‌آوری اطلاعات، کتابخانه‌ای و از ابزار فیش‌برداری استفاده شده‌است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که «زر»، «زور» و «تزویر»، منابع سه‌گانة شکل‌گیری لایه‌های سه‌گانة قدرت سیاسی نامطلوب از منظر قرآن هستند. در لایة اول، قدرت سیاسی عریان و آشکار است و با استفاده از زور و ترساندن دیگران اعمال می‌شود. در لایة دوم، قدرت سیاسی با استفاده از منابعی همچون ثروت و با تحریف ارزش‌ها اعمال می‌شود و در لایة سوم، قدرت سیاسی با خدعه و مخفی کردن نیت عامل قدرت صورت می‌گیرد

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Different Layers of Unfavorable Political Power in Holly Quran

چکیده [English]

The holly Quran is the main and original Islamic source. Undoubtedly, there are so many texts about political power in such a comprehensive source. The political power has two types of favorable and unfavorable. Recognition of layers is one of the main categories which is so important in unfavorable political power analysis. The main question of the study was that “what are the layers of unfavorable political power in holly Quran?” The research hypothesis was that “Gold, force, duplicity that represent layers of unfavorable political power in the holly Quran which are explicit, semi implicit, and implicit. The research analysis method was thematic commentary of holly Quran through inquisition. Also, the research data gathered by library method through note-taking tool. The research findings represent that gold, force and duplicity are sources of forming triple layers of unfavorable political power in the Quran. In the first layer, the political power is explicit and is enforced by threatening people. In the second layer, the political power is exerted by wealth and distortion of values. In the third layer, the political power is exerted through making explicit the intention of power agent

کلیدواژه‌ها [English]

  • The Quran
  • Unfavorable Political Power Layer
  • Revealing
  • Semi-hidden
  • Hidden
قرآن
آشوری، داریوش. (1366). دانشنامة سیاسی. تهران: سهروردی.
ابن‌منظور، محمد‌بن مکرّم. (1416ق.). لسان‌العرب. ج 8. بیروت: دار احیاء التراث العربی ـ مؤسسة التاریخ العربی.
بحرانی، هاشم‌بن سلیمان. (1419ق.).البرهان فی تفسیرالقرآن. ج 2. بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
التیجانی، حامد عبدالقادر. (1389). اصول الفکرالسیاسی فی القرآن المکی. ترجمة مهران اسماعیلی. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
جوادی آملی، عبدالله. (1378). تفسیر تسنیم. چ 1. قم: اسراء.
حویزی، عبدعلی ‌بن جمعه (1373). تفسیر نور الثقلین. قم: مؤسسة اسماعیلیان.
دال، رابرت. (1364). تجزیه و تحلیل جدید سیاست. ترجمة حسین ظفریان. تهران: مترجم.
دروزه، محمد عزت. (1383ق.). التفسیر الحدیث. ج 2. قاهره: دار إحیاء الکتب العربیة.
دو دینگ، کیت. (1380). قدرت. ترجمة عباس مخبر. تهران: انتشارات آشیان.
راغب اصفهانی، حسین‌بن محمد. (1404ق.). المفردات فی غریب القرآن. بی‌جا: دفتر نشر الکتاب.
زحیلی، وهبة‌بن مصطفی. (1418ق.). التفسیر المنیر فی العقیدة و الشریعة و المنهج. چ 2. بیروت: دار الفکر المعاصر.
سیدباقری، سیدکاظم. (1394). قدرت سیاسی در قرآن. تهران: انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشة دینی.
سیوطی، عبدالرّحمن‌بن ابوبکر. (1423ق.).الدرّ المنثور فی التفسیر بالمأثور. ج 4. بیروت: دار الفکر.
شریف لاهیجی، محمد‌بن علی. (1363). تفسیر شریف لاهیجی. ج 2. تهران: انتشارات علمی.
صادقی تهرانی، محمد. (1365). الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن. چ 2. قم: فرهنگ اسلامی.
صدر، محمدباقر. (1421ق.).المدرسةالقرآنیة یحتوی علی التفسیرالموضوعی للقرآن الکریم. قم: مرکز الأبحاث والدراسات التخصّصیة للشهید الصدر.
طباطبائی، سیدمحمدحسین. (1362). المیزان فی تفسیر القرآن. تهران: دارالکتب الإسلامیة.
طبرسی، فضل‌بن حسن. (1365). مجمع البیان فی تفسیر القرآن. تهران: ناصرخسرو.
طوسی، نصیرالدّین. (1364). اخلاق ناصری. تهران: خوارزمی.
طوسی، محمد‌بن حسن. (بی‌تا).التبیان فی تفسیر القرآن. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
عالم، عبدالرّحمن. (1378). بنیادهای علم سیاست. چ 5. تهران: نشر نی.
عمیدزنجانی، عباسعلی. (1377). فقه سیاسی. تهران: امیرکبیر.
فراهیدی، خلیل‌بن احمد. (1410ق.). کتاب العین. چ 2. قم: هجرت.
فضل‌الله، محمدحسین. (1419ق.). تفسیر من وحی القرآن. چ 2. بیروت: دار الملاک.
قرشی، علی‌اکبر. (1371). قاموس قرآن. چ 6. تهران: دارالکتب الإسلامیة.
کاشانی، فتح‌الله. (1389).منهج الصادقین فی إلزام المخالفین. ج 5. تصحیح عبدالرّحیم عقیقی بخشایشی. چ 2. قم: نوید اسلام.
گنابادی، ملاّ سلطان محمد. (1998م.). تفسیر بیان السعادة فی مقامات العبادة. ج 2. بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
لوکس، استیون. (1375). قدرت نگرشی رادیکال. ترجمة عماد افروغ. تهران: رساء.
مصطفوی، حسن (1360).التحقیق فی کلمات القرآن الکریم. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
مفتح، محمدمهدی. (1388). نظریة قدرت برگرفته از قرآن و سنت. قم: بوستان کتاب.
مکارم شیرازی، ناصر و دیگران. (1374). تفسیر نمونه. تهران: دار الکتب الإسلامیة.
مؤدب، سید رضا. (1390). مبانی تفسیرقرآن.ویرایش جدید. چ 2. قم: دانشگاه قم.
میراحمدی، منصور. (1392).قدرت. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(ع).
نبوی، عباس. (1386). فلسفة قدرت. تهران: سمت.
هابز، توماس. (1391). لویاتان. ترجمة حسین بشیریه. چ 7. تهران: نشر نی.