نویسندگان

1 معاون آموزشی وپژوهشی دانشگاه علوم ومعارف قرآن کریم-

2 دانشجوی دکتری تفسیر تطبیقی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم قم

3 دانشجوی کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث

چکیده

مسئله خلود در جهنم برای مرتکب قتل عمدی مؤمن در آیه نود و سوم سوره نساء و همچنین رابطه آن با موضوع توبه، موجب اختلاف نظر مفسران در مفهوم آیه شریفه شده است. در این پژوهش آراء مفسران و همچنین روایات تفسیری فریقین احصاء و بررسی شد و حاصل پژوهش آنکه دو قول عمده بین مفسران مشاهده می‌شود: 1- منظور از خلود در آیه مکث طویل است که نظر جمهور علمای اهل سنت است؛ بر اساس این رأی خلود کافر نیز ابدی نخواهد بود چرا که ظاهر آیه عمومیت دارد و تنها مربوط به مؤمن نیست و بلکه کافر را نیز در بر می‌گیرد و این مسئله مخالف اجماع مسلمین است. همچنین اساس این رأی، یعنی هر جا در قرآن کریم، خلود همراه واژه «ابد» باشد به معنای جاودانگی است؛ قابل اثبات نیست.2- موضوع آیه مربوط به کافری است که شخص مؤمنی را به خاطر ایمان وی به خدای متعال به قتل برساند و چنین شخصی برای همیشه در جهنم باقی خواهد ماند و اگر موضوع قتل مومن به خاطر مسائل حقوقی و مادی باشد کیفر وی مکث طولانی است اما در هر دو صورت شرایط توفیق توبه برای قاتل بسیار دشوار است. این دیدگاه برگرفته از روایات تفسیری معصومان (ع) است و این دیدگاه، نظر مختار جستار حاضر است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparative study of commentators' views about the punishment of the intentional murder of the believer and its relation to the issue of repentance in verse 93 of Surah Nisa

نویسندگان [English]

  • seydmohammad naghib 1
  • sayyid mohammad mousavi 3

1 Assistant Professor

3 university quran

چکیده [English]

The issue of blasphemy committing the intentional murder of a believer in verse 93 of the Surah Nisaa, as well as its relationship with the theme of repentance, has caused the controversy of the commentators in the concept of the verse. In this study, the views of the commentators as well as the narratives of the Persian interpretation have been studied and the result of the study was that two major promises were made between the commentators: 1- The meaning of the verse in the verse is a long pause, the opinion of the president is Sunni scholars; it is a general promise. The appearance and also the problem of the infidels are not in hell. 2- The subject of the verse is for infidels to kill a believer for believing in God the Almighty, and such a person will remain in hell forever. This view is based on the narrative traditions of the infallibles (AS). From the points of this view, the conflict resolution concept of the appearance of the verse is a matter of repentance as well as compatibility with its descent.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Repentance
  • transgression
  • interpretive narrations
  • murder
منابع و مآخذ
قرآن کریم. (1418ق.). ترجمة محمدمهدی فولادوند. چ3. تهران: دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی.
ابن ‌أبی‌حاتم، عبدالرّحمن‌بن محمد. (1419ق.). تفسیر القرآن العظیم. ج3. ریاض: مکتبة نزار مصطفی الباز.
ابن‌بابویه، محمدبن علی. (1403ق.). معانی‌الأخبار. قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعة مدرسین حوزة علمیه.
ابن‌عاشور، محمد طاهر. (1420ق.). التحریر و التنویر. ج4. بیروت: مؤسسة التاریخ العربی.
ابن‌عجیبه، احمد‌بن محمد. (1419ق.). البحر المدید فی تفسیر القرآن المجید. ج1. قاهره: مطبعة حسن‌عباس زکی.
ابن‌عطیة اندلسی، عبدالحق‌بن غالب. (1422ق.). المحرر الوجیز فی تفسیر الکتاب العزیز. ج2. بیروت: دارالکتب العلمیة.
ابن‌فارس، احمدبن فارس. (1404ق.). معجم مقاییس اللغة. ج2. قم: مکتب الأعلام الإسلامی.
ابن‌کثیر دمشقی، اسماعیل‌بن عمرو. (1419ق.). تفسیر القرآن العظیم. ج2. بیروت: دارالکتب العلمیة.
ابن‌منظور، محمدبن مکرّم. (1414ق.). لسان العرب. ج3. بیروت: دار الفکر للطباعة والنشر والتوزیع.
ابوحیان اندلسی، محمدبن یوسف. (1420ق.). البحر المحیط فی التفسیر. ج4. بیروت: دار الفکر.
بحرانی، سید هاشم. (1416ق.). البرهان فی تفسیر القرآن. ج2. تهران: بنیاد بعثت.
بیضاوی، عبدالله‌بن عمر. (1418ق.). أنوار التنزیل و أسرار التأویل. ج2. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
جوادی آملی، عبدالله. (1389) تسنیم تفسیر قرآن کریم. قم: انتشارات اسراء.
راغب اصفهانی، حسین‌بن محمد. (1412ق.). مفردات ألفاظ القرآن. بیروت: دار القلم.
زحیلی، وهبة‌بن مصطفی. (1418ق.). التفسیر المنیر فی العقیدةو الشریعةو المنهج. ج5. بیروت: دارالفکر.
زمخشری، محمودبن عمر. (1407ق.). الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون الأقاویل فی وجوه التأویل. ج‌1. بیروت: دار الکتاب العربی.
سورآبادی، ابوبکر عتیق‌بن محمد. (1380). تفسیر سور آبادی. ج1. تهران: فرهنگ نشر نو.
سیوطی، عبدالرّحمن‌بن ابی‌بکر. (1404ق.). الدرّ المنثور فی التفسیر بالماثور. ج2. قم: کتابخانة عمومی حضرت آیت‌الله العظمی مرعشی نجفی(ره).
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ . (1421ق.). الإتقان فی علوم القرآن. ج1. بیروت: دار الکتاب العربی.
شاذلی، سیدبن قطب. (1412ق.). فی ظلال القرآن. ج2. قاهره: دار الشروق.
طباطبایی، سید محمدحسین. (1417ق.). المیزان فی تفسیر القرآن. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
طبرسی، فضل‌بن حسن. (1372). مجمع‌البیان لعلوم القرآن. ج3. تهران: انتشارات ناصرخسرو.
طیب، سید عبدالحسین. (1378). أطیب البیان فی تفسیر القرآن. ج4. تهران: انتشارات اسلام.
عروسی حویزی، عبدعلی‌بن جمعه. (1415ق.). تفسیر نورالثقلین. ج1. قم: انتشارات اسماعیلیان.
عیاشی، محمدبن مسعود. (1380ق.). تفسیر العیاشی. ج1. تهران: المطبعة العلمیة.
فراهیدی، خلیل‌بن احمد. (1409ق). کتاب العین. ج4. قم: نشر هجرت.
فضل‌الله، سید محمدحسین. (1419ق.). تفسیر من وحی القرآن. ج7. بیروت: دار الملاک للطباعة والنشر.
قرشی، علی‌اکبر. (1412ق.). قاموس قرآن. ج2. تهران: دار الکتب الإسلامیة.
قرطبی، محمدبن احمد. (1364). الجامع‌لأحکام القرآن. تهران: ناصرخسرو.
قمی، علی‌بن ابراهیم. (1404ق.). تفسیر القمی. ج1. قم: دار الکتاب.
کلینی، محمدبن یعقوب. (1407ق.). الکافی. ج2 و 7. تهران: دار الکتب الإسلامیة.
محلی، جلال‌الدّین و جلال‌الدّین سیوطی. (1416ق.). تفسیر الجلالین. بیروت: مؤسسة النور للمطبوعات.
مصباح یزدی، محمد‌تقی. (1378). آموزش فلسفه. ج2. تهران: انتشارات سازمان تبلیغات اسلامی.
معرفت، محمدهادی. (1381). علوم قرآنی. تهران: انتشارات سمت.
مغنیه، محمدجواد. (بی‌تا). تفسیر المبین. قم: بنیاد بعثت.
مکارم شیرازی، ناصر و دیگران. (1374). تفسیر نمونه. ج4. تهران: دار الکتب الإسلامیة.
میبدی، رشیدالدّین احمد. (1371). کشف‌الأسرار و عدة‌الأبرار. ج2. تهران: انتشارات امیرکبیر.
نجفی خمینی، محمدجواد. (1398ق.). تفسیر آسان (منتخب از تفاسیر معتبر).ج3. تهران: انتشارات اسلامیه.
واحدی، علی‌بن احمد. (1411ق.).اسباب نزول القرآن. بیروت: دار الکتب العلمیة.