نوع مقاله : علمی - ترویجی

نویسندگان

• صمد عبدالهی عابد ¹
• محمدفردین جلالی ²
• علیرضا عبدالرحیمی ³

¹ دانشیار علوم قرآن و حدیث دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران

² دانشجوی دکتری و مربی الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اردبیل، ایران

³ استادیار علوم قرآن و حدیث دانشگاه آزاد اسلامی اردبیل، اردبیل، ایران

چکیده

«سلفیه» اصطلاحی نوظهور در تاریخ اندیشة اسلامی است که گروهی از اهل حدیث و پیروان احمدبن حنبل، ابن‌تیمیه و محمدبن عبدالوهاب برای خویش برگزیده‌اند. آنان در روش شناخت، نقل‌گرا و در فهم نقل، ظاهرگرا هستند. عقل را شایستة فهم مسائل الهی ندانسته‌اند و رسالت آن را تنها فهم درست سخنان سلف می‌دانند. بر مبنای هستی‌شناسی سلفیه، خدا موجودی آسمانی و نشسته بر عرش در آسمان هفتم است. صفات خبری زاید بر ذات همچون «یَد»، «نَفْس» و «وجه» دارد و در قیامت به چشم سَر دیده خواهد شد. آنان در تبیین و تفسیر این گونه صفات الهی از حیث معناشناسی بر اساس اصل ظاهرگرایی در قرآن و سنت، و به تبعیت از برخی اهل اثر و اصحاب حدیث به معنای ظاهری و عامیانه این صفات بسنده کرده، آنان را تأویل نمی‌کنند. این گروه با تفسیر افراطی و متعصبانه‌ای که از توحید دارند، فقط خود را توحیدی می‌خوانند و سایر مسلمانان را مشرک و کافر قلمداد می‌کنند. امام علی^(ع) تشبیه را رد کرده‌است و برای ردّ آن، ادله‌ای آورده‌است. امیر مؤمنان علی^(ع) تنزیه مطلق را قبول ندارد و قائل به این است که خدا را در حدّی که خود خدا و پیامبران او معر فی کرده‌اند و بر اساس آیات و افعال او، می‌توان شناخت. در این مختصر مبانی سلفیه به خامه نقد کشیده شده‌است.

کلیدواژه‌ها

• صفات خبری
• تشبیه
• ظاهرنگری
• تأویل
• سلفیه

عنوان مقاله [English]

A Review of the Salafism’s Deviation in the Semantics of Divine Attributes

نویسندگان [English]

• samad abdollahi abed ¹
• mohammad fardin jalali ²
• Ali reza Abdorrahimi ³

¹ Associate Professor, Quran and Hadith Sciences, Shahid Madani University, Tabriz, IRAN (Corresponding Author);

² Ph.D. Student and Coach of Quran and Hadith Sciences, Islamic Azad University, Ardebil Branch, IRAN

³ Assistant Professor, Quran and Hadith Sciences, Islamic Azad University of Ardebil, Ardebil Branch, IRAN

چکیده [English]

Anathema is a nascent term in the history and literature of Islamic thoughts which has been chosen by a group, namely, the people of tradition and the followers of Ahmad Ebne Hanbal, Ebn Taymieh, and Mohammad Ben Abdolvahab. They are traditionalists in their methodology and literalists and formalists in their understanding of the tradition. They do not appreciate human mind as capable enough to know God. Their only mission is to understand Salfieh’s discourse not more than that. According to Salfieh’s ontology, God is a celestial being sitting in the seventh heaven. God, has additional declarative attributes like hand, soul, modus, which will be seen in the resurrection day by bare eyes. Salfieh’s, in the explanation and interpretation of these attributes from the standpoint of semantics, confines themselves to a superficial and common meanings of these attribute. These groups with their biased and extremist understanding of the profession of God’s unity call themselves theistic. This study tries to shed some lights on the Salfieh’s basic principles in the profession of God’s unity.

کلیدواژه‌ها [English]

• Declarative Attributes
• Salfieh
• The Quran
• Nahjalbalagheh