زهره بابااحمدی میلانی؛ حسن رضایی هفتادر
چکیده
فسیر معالم التنزیل فی التفسیر و التأویل اثر بغوی، خلاصه‌شده‌ی تفسیر الکشف و البیان عن تفسیر القرآن از ثعلبى است. ابن‌تیمیه از علمای اهل‌سنت، تفسیر بغوی را ستوده است، وجه ستودن تفسیر بغوی از میان تفاسیر زمخشری، قرطبی و.. از میان تفاسیر اهل سنت دو مطلب بود، دوری از: 1. احادیث بدعت‌آمیز 2. احادیث جعلی و ضعیف. در مقابل، تفسیر ثعلبی را نکوهش ...
بیشتر
فسیر معالم التنزیل فی التفسیر و التأویل اثر بغوی، خلاصه‌شده‌ی تفسیر الکشف و البیان عن تفسیر القرآن از ثعلبى است. ابن‌تیمیه از علمای اهل‌سنت، تفسیر بغوی را ستوده است، وجه ستودن تفسیر بغوی از میان تفاسیر زمخشری، قرطبی و.. از میان تفاسیر اهل سنت دو مطلب بود، دوری از: 1. احادیث بدعت‌آمیز 2. احادیث جعلی و ضعیف. در مقابل، تفسیر ثعلبی را نکوهش کرده و ثعلبی را در شمار افرادی میداند که قادر به تشخیص حدیث صحیح از سقیم نبوده، و احادیث ضعیف و جعلی را بیان کرده است. سوال اصلی پژوهش این است که چرا با اینکه بغوی تفسیر ثعلبی را خلاصه کرده، از دید ابن‌تیمیه تفسیر بغوی ستوده است، ولی تفسیر ثعلبی قابل نقد میباشد. نتایج حاصل از تحقیق نشان می‌دهد که بغوی برخی از نقلهای ثعلبی (بیشتر احادیث فضایل اهلبیت) را حذف کرده و مهمترین علت نقد ابن‌تیمیه، ناظر به روایات فضایلی است که ثعلبی بیان کرده است. همچنین، از این جهت که شیعه از باب جدال احسن به تفسیر ثعلبی استناد کرده، تعبیرات سختی را در مورد ثعلبی به کار برده است. در این پژوهش، با روش کتابخانهای در گردآوریِ مطالب، شیوۀ اسنادی در نقل دیدگاهها و روش توصیفی-تحلیلی در بررسی دادهها، به سوال اصلی پژوهش پاسخ خواهیم داد.
زهرا ابراهیمی محمدیه؛ سید محمد علی ایازی؛ جعفر نکونام
چکیده
در سده‌های نخستین اسلامی ـ به اقرارِ کتاب‌هایی چون «قتلی‌القرآن» ابواسحاق ثعلبی (م 427ق.) ـ قرآن، چنان کشش و جذبه‌ای در مخاطبان برمی‌انگیخت و چنان در آنان اثر می‌گذاشت که مدهوششان می‌ساخت، اشک از چشمان‌شان جاری می‌کرد و در بسیاری از مواقع، اثرگذاری‌اش در حدی بود که سامعان و تالیان قرآن، جان به جان‌آفرین تسلیم می‌کردند. ...
بیشتر
در سده‌های نخستین اسلامی ـ به اقرارِ کتاب‌هایی چون «قتلی‌القرآن» ابواسحاق ثعلبی (م 427ق.) ـ قرآن، چنان کشش و جذبه‌ای در مخاطبان برمی‌انگیخت و چنان در آنان اثر می‌گذاشت که مدهوششان می‌ساخت، اشک از چشمان‌شان جاری می‌کرد و در بسیاری از مواقع، اثرگذاری‌اش در حدی بود که سامعان و تالیان قرآن، جان به جان‌آفرین تسلیم می‌کردند. مقاله حاضر با روشی توصیفی ـ تحلیلی و با تأکید بر کتاب قتلی‌القرآن ثعلبی ـ که حکایات آن ارتباط مستقیم با تأثیرگذاری‌های شگرف قرآن دارد ـ این مسئله را بررسی کرده است؛ نتیجه آنکه سه عنصرِ «قرآن»، «تالی» و «سامع» در این مسئله نقش ایفا می‌کنند اما هر دو عنصر اخیر، بر عنصر اصلی ـ یعنی قرآن ـ استوارند. قرآن، خود ساختار آهنگین و آهنگ‌پذیری دارد که با عناصر عارضی «صدای حزن آلود»، «صدای برخاسته از خلوص نفس» و نیز «صدای آهنگین»، از بُعد جلالی و جمالی بر سامعان و تالیان خود تأثیر می‌گذارد؛ آن هم تأثیری که مراتبش با موارد مشابه قابل مقایسه نیست و این تأثیر نیز بیشتر در بُعد جلالی و خوف و خشیت افکنی به سامع یا تالی نمود دارد و تأثیر جمالی نیز علاوه بر آنکه خود مستقلاً عمل می‌کند، زمینه را برای بُعد جلالی نیز آماده می‌سازد، به‌گونه‌ای که این تأثیرگذاری را در حیطه معنایی بسیار پرقدرت جلوه می‌دهد.
