نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه معارف اسلامی دانشکده اللهیات دانشگاه قم

2 دانش آموخته دکتری مبانی نظری اسلام دانشکده اللهیات دانشگاه قم

چکیده

شناخت وجود ادراکی نفس و مراتب آن و نیز نحوه استحضار اعمال برای نفس، در حیات اخروی، از منظر آیات و روایات با بهره مندی از تبیین های صدرایی، مسئله اصلی این نوشتار است. ضرورت جستار بر این مسئله با ملاحظه سفارش های مؤکد معصومین بر معرفت نفس، پرواضح است. بر اساس این نوشتار که با شیوه اسنادی ـ تحلیلی سامان پذیرفته است؛ مشخص می شود که حقیقت نفس انسان از سنخ ادراک است و ازدیاد مدرَکات، منجر به اتساع نفس و صعود آن تا مرتبه عالی عقل می شود. در این میان توجه به کارکرد قوه خیال که از منظر صدرا امری مجرد است؛ چگونگی ظهور صور روحانی، متناسب با ملکات راسخه نفسانی هم در دنیا و هم بعد از مرگ را در پرتو قیام صدوری اعمال به نفس آشکار می سازد و در نهایت مراد تعبیر قرآن کریم: «لَهُمْ‏ ما یَشاؤُنَ‏ فِیها» که نعم بهشتی منوط به اراده بهشتیان شده است، به وضوح روشن می شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Quranic and narrative approach to the perceptual truth of the soul with Sadra's explanations

نویسندگان [English]

  • mohammad reza karimivala 1
  • Ruhollah Nasiri 2

1 Department of Islamic Studies, Faculty of Theology, Qom University

2 PhD student in Theoretical Foundations of Islam, Faculty of Theology, Qom University

چکیده [English]

Recognizing the perceptual existence of the soul and its levels, as well as how to recite actions for the soul, in the afterlife, from the perspective of verses and hadiths with the benefit of Sadra's explanations, is the main issue of this article. The necessity of researching this issue is clear by considering the emphatic orders of the infallibles on self-knowledge. According to this article, which is organized by documentary-analytical method; It turns out that the truth of the human soul is of the type of perception, and the increase of evidence leads to the expansion of the soul and its ascent to the highest level of reason. In the meantime, attention to the function of imagination, which from Sadra's point of view is an abstract matter; It reveals how the appearance of spiritual forms, in proportion to the firm properties of the flesh, both in this world and after death in the light of the resurrection of the issuance of deeds to the soul, and finally the interpretation of the Holy Qur'an: The will of the heavenly beings has become clear.

کلیدواژه‌ها [English]

  • The Holy Quran
  • Narratives
  • Perception
  • Breath
قرآن کریم. نهج البلاغه. ابن سینا. (1404ق). شفا. قم: مکتبه آیه الله المرعشی. تمیمى‌آمدى، عبدالواحد بن محمد. ( 1366). غرر الحکم و درر الکلم. قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى. جوادی‌آملی، عبدالله. ( 1386). رحیق مختوم. قم: موسسه اسراء. ____________.( 1387). تسنیم. قم: موسسه اسراء. ____________. (1381). صورت و سیرت انسان در قرآن. موسسه اسراء. حسن زاده آملی، حسن.( 1385). دروس معرفت نفس. قم: بی‌جا. ‏ _______________ . ( 1381). انسان و قرآن. قم: انتشارات قیام. صدرالدین‌شیرازى، محمد بن ابراهیم. (1360). اسرار الآیات. تهران: انجمن اسلامی حکمت و فلسفه اسلامی. _________________.( بی تا). التعلیقات لصدر المتالهین على الشفاء. قم: انتشارات بیدار. __________________.( 1981م.). الحکمة المتعالیة فى الأسفار العقلیة الأربعة. بیروت: دار إحیاء التراث العربی. ___________________. (1354). المبدا و المعاد. تهران: انجمن حکمت و فلسفه ایران. ___________________. (1302ق.). مجموعة الرسائل التسعه. قم: مکتبه المصطفوی. ___________________.(1363). مفاتیح الغیب. تهران: وزارت فرهنگ و آموزش عالى. انجمن اسلامى حکمت و فلسفه ایران. طباطبائى، محمدحسین.( 1371). المیزان فى تفسیر القرآن. قم: اسماعیلیان. _________________. ( بی تا). مجموعة رسائل العلامه الطباطبائى. قم: انتشارات باقیات. کلینى، محمد بن یعقوب. ( 1365) الکافی. تهران: دارالکتب الإسلامیه. مجلسى، محمد باقر. ( 1404ق.). بحار الأنوار. بیروت: مؤسسة الوفاء. مطهری، مرتضی. ( 1377). مجموعه آثار شهید مطهرى‏. قم: انتشارات صدرا