نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• علیرضا اسعدی

استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

چکیده

دایره المعارف قرآن لیدن و دانشنامه قرآن الیور لیمن از مهم ترین پژوهش های قرآنی خاورشناسان است که با هدف ارائه معارف قرآن کریم به مخاطبان تالیف شده اند. در این دو دایره المعارف هر چند ادعا می شود که دقیق و منصفانه تدوین شده اند اما در آنها خطاهای روشی و محتوایی متعددی به چشم می خورد. این مقاله درصدد است تا به روش توصیفی و تحلیلی و با استناد به مصادر معتبر اسلامی و استدلال های متقن قرآنی به بررسی مدخل های ثواب و عقاب و بهشت و جهنم در این دو دایره المعارف بپردازد و به این سوال اساسی پاسخ دهد که کاستی ها و اشکالات مقالات بهشت و جهنم و ثواب و عقاب چیست؟. بر اساس مهم ترین یافته های این پژوهش، همپوشانی برخی مدخلها با یکدیگر، استناد به منابع غیر اصیل یا نامعتبر، ناسازگاری و ناهمخوانی محتوای مقالات با یکدیگر از مهم ترین اشکالات روشی، و القای اثرپذیری و پیروی تعالیم قرآنی از تعالیم پیشین، فرشته انگاری ابلیس، تصویرپردازی جسمانی از بهشت و جهنم، ارائه سیمایی خشن و نامتعادل از مسئله کیفر و پاداش در قرآن و تبیین نادرست از ربط و نسبت اختیار انسان با حاکمیت خداوند و نیز ارتباط شیطان با دوزخ از مهم ترین اشکالات محتوایی مقالات این دو دایره المعارف در مسئله مورد بحث است که نشان می دهد نویسندگان نتوانسته اند به فهم دقیقی از معارف اعتقادی قرآن دست یابند.

کلیدواژه‌ها

• دایره المعارف قرآن
• دانشنامه قرآن
• خاورشناسان
• بهشت و دوزخ
• ثواب و عقاب

عنوان مقاله [English]

A Study of the Entries of Reward, Punishment, Heaven, and Hell in Two Quranic Encyclopedias by Orientalists

نویسنده [English]

• Alireza Asadi

Assistant Professor of the Institute of Islamic Sciences and Culture

چکیده [English]

Leiden Encyclopedia of the Quran and Oliver Lyman's Encyclopedia of the Quran are among the most important Quranic studies of Orientalists that have been written with the aim of presenting the teachings of the Holy Quran. This article examines the entries of reward, punishment, heaven and hell in these two encyclopedias and explains their methodological and content-related flaws separately. The overlap of some entries with each other, the existence of incomplete entries, citing non-original or invalid sources, incompatibility and inconsistency of the content of articles with each other are among the most important methodological drawbacks, and regarding the teachings of the Quran as an echo of previous religious teachings, considering Satan angelic, depicting heaven and hell with material terms, presenting a harsh and unbalanced image of punishment and reward in the Qur'an, and describing incorrectly the human being's relationship with God's rule and Satan in Hell are among their most important content-related flaws. This article, citing authoritative Islamic sources and referring to solid Quranic arguments, shows that the orientalists who have studied and written on the Quran have not been able to gain an accurate understanding of the religious teachings of the Qur'an, and therefore their encyclopedic works are unreliable.

کلیدواژه‌ها [English]

• Encyclopedia of the Quran
• Orientalists
• Heaven and Hell
• Reward and Punishment