نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد الهیات مؤسسه مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلام، حوزۀ مشهد، مشهد، ایران

2 استادیار الهیات موسسه مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلام، حوزۀ مشهد، مشهد، ایران

چکیده

نظریه عینیت عمل و جزا اگرچه بر اساس مفاد برخی از آیات و روایات است اما در ظاهر با ادله دیگر منافات دارد. این پژوهش با روش جمع‌آوری اطلاعات و تحلیل آن در پی اثبات عدم تنافی نظریه عینیت عمل و جزا با آیاتی همچون وجود معاقب خارجی در عقاب، حبط و تکفیر و تبدیل سیئات به حسنات است. از جمله نتایج تحقیق آن که 1- آیات ناظر بر وجود معاقب خارجی تنها دال بر آن است که معاقب خارجی بدن انسان را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد و معاقب خارج از بدن انسان است نه نفس انسان، لذا معاقب خارجی می‌تواند شأنی از شئون نفس انسان باشد چنانکه در آیات بر این نکته تأکید شده که هیزم جهنم، نفس اعمال انسان‌ها است نه امری ورای آن. تنافی نظریه عینیت عمل و جزا با این آیات در صورتی محقق می‌گردد که معاقب خارجی علاوه بر این که خارج از بدن انسان است خارج از نفس انسان نیز باشد 2- نابود نشدن اعمال بر اساس نظریه عینیت عمل و جزا منافاتی با آیات حبط و تکفیر و تبدیل سیئات به حسنات ندارد چرا که دسته دوم از آیات دال بر مرتفع شدن آثار اعمال حسنه و سیئه هستند و دلالتی بر نابودی خود اعمال ندارند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evidence of Sazgari theory of specific work and parts with verses and narrations by looking at the quality of punishment in the Hereafter

نویسندگان [English]

  • mohammad daneshnahad 1
  • mohammadHASAN VAKILI 2

1 Professor of Theology, Institute of Strategic Studies of Islamic Sciences and Education, Mashhad District, Mashhad, Iran

2 Assistant Professor of Theology, Institute of Strategic Studies of Islamic Sciences and Education, Mashhad District, Mashhad, Iran

چکیده [English]

A theory that has been identified as a work and a greater part of it is based on clear meanings from the verses and narrations, but it is apparently based on evidence that has many contradictions. This research is based on the collection of information and analysis, and in order to prove the non-contradiction of the theory of specific work and part of the verses, they include the presence of an external punisher in punishment, thwarting, atonement, and replacing bad deeds with good deeds. In sum, the results of the investigation that 1- The signs of the observer regarding the presence of an external Punisher are indicative of the existence of an external Punisher in the body of a human being under the influence of making a decision, and a Punisher outside the body of a human being is based on the soul of a person, so an external Punisher is similar to the affairs of a human soul. In the most severe verses in the verses, the point of emphasis is that the hell is destroyed, the same actions of human beings are based on the command and opinion of that. Contradicting the theory of specific actions and parts with these verses in the form of an affirmative action and part that is external, moreover, because it is outside of the body of a human being or outside of the soul of a person more closely.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "The afterlife eagle"
  • "external consequences"
  • "objectivity of action and punishment"
  • "memorization and takfir of deeds"
  • "turning evil into good"
منابع
قرآن کریم. مترجم: مکارم شیرازى. ناصر. (1373). چاپ دوم‌. قم‌: دار­ القرآن­الکریم( دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلام).
ابن أبی جمهور، محمد بن زین الدین. (1405ق)‏. عوالی اللئالی العزیزیه فی الأحادیث الدینیه. چاپ اول. قم: دار سید الشهداء.
ابن ترکه، صائن­الدین­على. (1360). ‏تمهید القواعد. چاپ اول. تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و آموزش عالى‏.
بحرانى، سید هاشم بن سلیمان. (1374). البرهان فی تفسیر القرآن‏. چاپ اول. قم: مؤسسه بعثه‏.
حلى، حسن بن یوسف. (1413ق). کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد. چاپ چهارم. قم: مؤسسة النشر الإسلامی.‏
سبحانى، جعفر. (1412ق). الإلهیات على هدى الکتاب و السنة و العقل‏. چاپ سوم. قم‏: المرکز العالمی للدراسات الإسلامیه.
شبر، سید عبد­الله. (1424ق). حق الیقین فی معرفة أصول الدین‏. چاپ دوم. قم: أنوار الهدى‏.
شکر، عبدالعلی.(1386). تجسم اعمال در حکمت متعالیه. شماره 49. صص74 - 81 . تهران: خردنامه صدرا.
صدر المتألهین، صدرالدین محمد.(‏1360). اسرار الآیات‏. چاپ اول. تهران: انجمن حکمت و فلسفه‏.
___________________. (1981م). الحکمة المتعالیه فى الاسفار العقلیة الاربعه. چاپ سوم. بیروت: دار احیاء التراث.‏
__________________. (1383). شرح أصول الکافی. چاپ اول. تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگى‏.
__________________. (‏1381). کسر الاصنام الجاهلیه. چاپ اول. تهران: بنیاد حکمت صدرا.
__________________. (1361). العرشیه. چاپ اول. تهران: انتشارات مولى.‏
طاهری، سید صدرالدین؛ صفایی اصل. مهدی(1399). تاثیر مبانی وجودشناسی ابن عربی بر شکل‌گیری آموزه‌ تجسم اعمال. حکمت صدرایی. تهران: شماره 2. صص131-143.
طباطبائى، محمدحسین. (1374). تفسیر المیزان‏. چاپ پنجم. قم: انتشارات اسلامى.‏
عموسلطانی، محمدمهدی؛ شاه­نظری، جعفر. (1395)؛ بررسی تناقضات در نظریه تکوینی بودن جزای اخروی. آینۀ معرفت. تهران: شماره49. صص87 – 116.
غفارزاده، علی؛ بهرامی، حمزه‌ علی. (1396). بررسی حل تعارض آیات تجسم اعمال. مطالعات تفسیری. قم: شماره32. صص105-124.
فیض کاشانى، محمد­محسن. (1415ق). تفسیر الصافی. چاپ دوم. تهران: مکتبه الصدر.
________________. (1371). نوادر الأخبار فی ما یتعلق بأصول الدین‏. چاپ اول. تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگى‏.
قمى، على بن ابراهیم. (‏1404ق). تفسیر القمی‏. چاپ سوم. قم: دار الکتاب.‏
کلینى. محمد بن یعقوب. (1407ق) الکافی. چاپ چهارم. تهران: دار الکتب الإسلامیه.
کوفى اهوازى، حسین بن سعید. (1404ق). المؤمن‏. چاپ اول. قم: مؤسسة الإمام المهدی علیه­السلام.‏
مجلسی، محمد باقر. (1404ق). مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول‏. چاپ دوم. تهران: دار الکتب الإسلامیه.
__________.(1403ق). بحار الأنوار. چاپ دوم. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.‏
محبتی، مریم؛ کهنسال، علیرضا؛ جوارشکیان، عباس. (1394). تبیین تجسم اعمال بر اساس نظریه اضافه اشراقی  ملاصدرا. شماره2. صص97-120. قم: حکمت اسراء.
مشکاتی، محمدمهدی؛ فاطمی­زاده، سید روح­الله. (1393). چرایی و چگونگی عذاب اخروی: بررسی دیدگاه علامه مجلسی و علامه طباطبائی. مجله پژوهشنامه مذاهب اسلامی. قم: شماره 1. صص85 – 110.
منسوب به امام هشتم علیه­السلام. على بن موسى. (1406ق). الفقه المنسوب إلى الإمام الرضا علیه­السلام‏. چاپ اول. مشهد: مؤسسۀ آل البیت علیهم­السلام‏.
نورى، حسین­بن محمدتقى. (1408ق). مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل‏. چاپ اول. قم: مؤسسة آل البیت علیهم­السلام‏.
نیلساز، نصرت؛ کولیوند، ناصر. (1396). ادله اثبات نظریه تجسم اعمال و تبیین کارکردهای کلامی آن از دیدگاه علامه طباطبائی. مجله معرفت کلامی. قم: سال هشتم - شماره 19. صص41 -60.
وکیلی، رضا. (1398). بازتاب مبنای فلسفی تجسم اعمال در علم اصول فقه. سال چهارم. شماره 13. صص112 – 131. قم: مجله فقیهانه. 
وکیلی، محمدحسن. (1429ق). صراط مستقیم(نقد مبانی مکتب تفکیک بر اساس تقریر حجت الاسلام و المسلمین سیدان). چاپ اول. تهران: بینا.