نوع مقاله : علمی - ترویجی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه علاّمه طباطبائی، تهران، ایران

2 کارشناسی ارشد دانشگاه علاّمه طباطبائی، تهران، ایران

3 دانشگاه تهران

چکیده

هدف از نزول قرآن کریم، هدایت،‌ تعالی و تکامل انسان است. بنابراین، تمام آیات قرآن، حتّی اشارات علمی گذرادر راستای رسیدن به همین هدف است. از جمله مطالب علمی قرآن و روایات، با هدف توجّه دادن به نشانه‌های توحید و معاد، اشاره به عوامل دخیل در باروری و تولیدمثل جنسی یا همان سلول‌های جنسی نر و ماده است. در این جستار، که از نوع توصیفی ـ تحلیلی است و به روش مطالعة کتابخانه‌ای سامان یافته، جویای نظر قرآن در باب عوامل باروری و پیدایش جنین یا سلول‌های جنسی نر و ماده هستیم. در پی مطالعه و بررسی دسته‌ای از آیات، این نتیجه به‌دست آمد که لفظ «ماء» به طور مطلق و یا با بیان ویژگی خاص، لفظ «منی» و مشتقّات آن و لفظ «سلاله» ناظر بر سلول‌های جنسی (اسپرم و تخمک) بوده، ولی واژة «نطفه»، مطلقاً در برخی آیات ناظر بر سلول‌های جنسی است و در برخی دیگر، بر تخمک لقاح‌یافته (سلول تخم) دلالت دارد. کاربرد این واژه در قرآن با بیان ویژگی خاص، در مواردی مؤیّد سلول جنسی نر و در موارد دیگر، بیانگر سلول تخم حاصل از لقاح اسپرم و تخمک می‌باشد. همچنین، از برخی آیات، نکات دقیق علمی مربوط به گامت‌ها قابل استنباط است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Study and Analysis of Sexual Cells (Gametes) in Human from the Perspective of Quran

نویسندگان [English]

  • Hamidreza Basiri 1
  • Maryam Gohari 2
  • Seyyed Mohammad Akrami 3

چکیده [English]

The purpose of the revelation of the Quran is guidance, evolution, and the excellence of human. Therefore, all verses of the Quran, even transient scientific references, achieve the same goalPointing to factors involved in fertilization and sexual reproduction (male and female gametes) is one of the scientific issues of the Quran with the aim of notifying the signs of monotheism and resurrection. In this study which adopted an analytic and descriptive approach, and it has been done by the notes of reference, the researchers aim to seek the perspective of Quran about the reproduction factors and the creation of embryos(male and female gametes). In this article, after examining the verses related to gametes, it was concluded that the term »maa«  refers to expressing absolute or specific features, the term »manie«  and its derivatives and the term »solaleh«  refer to gametes (sperm and ovule), but the term »notfeh« is absolutely related to gametes in some verses, and indicates the fertilized ovule (zygote) in other verses. The term »notfeh«with a special feature reveals zygote sperm as well as ovul, and accurate scientific points about gametes can be understood through the article.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sexual Cell
  • Spermatozoid
  • Ovule
  • The Quran
  • narrations
قرآن کریم.
ابن‌عاشور، محمد. (1420ق.). التحریر و التنویر. بیروت: مؤسسة التاریخ العربی.
الأغر، کریم نجیب. (1425ق.). اعجاز القرآن فی ما تخفیه الأرحام. بیروت: دارالمعرفة.
برک، جاناتان. (1391). بیماری‌های زنان برک و نواک. ترجمة بهرام قاضی جهانی. تهران: شرکت گلبان نشر.
بوکای، موریس. (1359). مقایسه‌ای میان تورات، انجیل، قرآن و علم. ترجمة ذبیح‌الله دبیر. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
بی‌آزار شیرازی، عبدالکریم. (1377).قرآن و طبیعت.تهران: زکات علم.
پاک‌نژاد، سیدرضا. (1363).  اولین دانشگاه و آخرین پیامبر. یزد:بنیاد فرهنگی شهید پاک‌نژاد.
تمیمی آمدی،‌ عبدالواحد. (1410ق.). غررالحکم و دررالکلم. قم: دارالکتب الإسلامی.
حرّ عاملی، محمدبن حسن. (1418ق.). الفصول المهمه فی اصول الأئمه. قم: مؤسسة معارف اسلامی امام رضا(ع).
حمیری،‌ عبدالله. (1413ق.). قرب الاسناد. قم: مؤسسة آل البیت(ع).
دیاب، عبدالحمید و قرقوز، احمد. (1388). طب در قرآن. ترجمة علی چراغی. تهران: حفظی.
رازی، ابوالفتوح. (1408ق.). روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن. مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی.
راغب اصفهانی، حسین. (1412ق.).مفردات الفاظ القرآن. بیروت: دمشق: دارالعلم ـ الدار الشامیة.
رضایی اصفهانی، محمدعلی. (1380).پژوهشی در اعجاز علمی قرآن. رشت:کتاب مبین.
سید مظفری، فریده‌دخت. (1391).زیست‌شناسی عمومی.تهران:دانشگاه پیام نور.
شاذلی، سید قطب بن ابراهیم. (1412ق.). فی ظلال القرآن. بیروت: دارالشروق.
شهید ثانی، زین‌الدین‌بن علی. (1409ق.). منیة المرید. قم: مکتب الأعلام الإسلامی.
صدرای شیرازی، محمد. (1366).تفسیر القرآن الکریم.قم: بیدار.
طالقانی،‌ سید محمود. (1362). پرتوی از قرآن. تهران: شرکت سهامی انتشار.
طباطبائی، سید محمدحسین. (1417ق.). المیزان فی تفسیر القرآن. قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعة مدرسین.
طبرسی، فضل‌بن حسن. (1372). مجمع البیان فی تفسیرالقرآن.تهران: ناصرخسرو.
طوسی، محمدبن حسن. (بی‌تا). التبیان فی تفسیر القرآن. بیروت: داراحیاء التراث العربی.
طیب، سید عبدالحسین. (1378). اطیب البیان فی تفسیر القرآن.تهران: اسلام.
فضل‌الله، سید محمدحسین. (1419ق.). من وحی القرآن. بیروت: دار الملاک للطباعة و النشر.
قرشی، سید علی‌اکبر. (1377). تفسیر احسن الحدیث. تهران: بنیاد بعثت.
ــــــــــــــــــــــــــ . (1371). قاموس قرآن.تهران: دارالکتب الإسلامیه.
قمی، علی‌بن ابراهیم. (1404ق.).تفسیر القمی. قم: دارالکتاب.
کاشانی، فتح‌الله. (1336). منهج الصادقین فی الزام المخالفین. تهران: علمی.
کانینگهام، گری. (1372). بارداری و زایمان ویلیامز. ترجمة ملک‌منصور اقصی. تهران: اشارت.
گلشنی، مهدی. (1387). قرآن و علوم طبیعت.تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
مجلسی، محمدباقر. (1403ق.). بحارالانوار. بیروت: داراحیاء التراث العربی.
محمدی، علی. (1389). شبیه‌سازی انسان؛ ملاحظات علمی، اخلاقی، حقوقی و فقهی. قم: دفتر نشر معارف.
مراغی، احمد. (بی‌تا). تفسیر المراغی.بیروت: داراحیاء التراث العربی.
مدرسی، سید محمدتقی. (1419ق.).من هدی القرآن.تهران: دار محبّی الحسین.
مشکینی، علی. (بی‌تا). تکامل در قرآن. ترجمة ق. حسین نژاد.تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
معرفت، محمدهادی. (1429ق.). التمهید فی علوم القرآن. قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
معلوف، لوئیس. (1386).المنجد.ترجمة محمد بندرریگی.تهران: ایران.
مغنیه، محمدجواد. (1424ق.). تفسیر الکاشف. تهران: دارالکتب الإسلامیه.
مکارم شیرازی،ناصر. (1377). پیام قرآن. قم: مدرسة الإمام امیرالمؤمنین.
مکارم شیرازی،ناصر و دیگران . (1374).تفسیر نمونه. تهران:دارالکتب الإسلامیه.
نیازمند، یدالله. (1363). اعجاز قرآن از نظر علوم امروزی. تهران: محمدی.
هاشمی رفسنجانی، اکبر. (1382). تفسیر راهنما. قم: بوستان کتاب.
Guyton A. & Hall J. (2006). Medical Physiology. 11th Edit. Philadelphia: Elsevier Saunders.
بنیاد بین‌المللی علوم وحیانی اسراء:         http: //portal.esra.ir/Pages/Index.aspx