مقاله پژوهشی
محمدرضا ابراهیم نژاد
چکیده
بخش وسیعی از تعالیم و احکام قران، مربوط به حقوق و وظایف متقابل زوجین است. این تعالیم در زمینه موارد «نشوز» و ناسازگاری آنان نسبت به یکدیگر دارای اهمیت مضاعف است. مدعیان دفاع از حقوق زن، رهنمودهای هشداری و تنبیهی قران درباره نشوز زنان را مورد انتقاد قرار می دهند اما بررسی آیات کریمه قرآن و تفسیر آنها نشان می دهد که هدف و فلسفه رهنمودهای ...
بیشتر
بخش وسیعی از تعالیم و احکام قران، مربوط به حقوق و وظایف متقابل زوجین است. این تعالیم در زمینه موارد «نشوز» و ناسازگاری آنان نسبت به یکدیگر دارای اهمیت مضاعف است. مدعیان دفاع از حقوق زن، رهنمودهای هشداری و تنبیهی قران درباره نشوز زنان را مورد انتقاد قرار می دهند اما بررسی آیات کریمه قرآن و تفسیر آنها نشان می دهد که هدف و فلسفه رهنمودهای قرانی تضعیف کرامت زن نیست، بلکه اصلاح و تقویت بنیان خانواده است؛ خاصه آنکه موارد اجرای این احکام، بسیار اندک و در عین حال همراه با حفظ صمیمیت است، و افراد یا جامعه هایی که راهکارهای دیگری داشته اند، به تجربه موفقی نرسیده اند.
مقاله پژوهشی
رضا اکبریان؛ حسن مرادی؛ زهرا ریعان
چکیده
برهان صدیقین نمونه خوبی است از مباحث فلسفی که سیر تحول آن بیانگر ژرفنگری فیلسوفان مسلمان در ابداع و ارائه ملاک دقیق در نزدیکتر شدن به آموزه دینی « خدا را به خدا شناختن» می باشد. تلاش ابن سینا ارائه برهان مبتنی بر وجودشناسی به هدف بی نیازی از مبادی تصوری جهان شناختی بود. صدرا معتقد است برهان ابن سینا فقط ابتنای بر مبادی وجود شناختی ...
بیشتر
برهان صدیقین نمونه خوبی است از مباحث فلسفی که سیر تحول آن بیانگر ژرفنگری فیلسوفان مسلمان در ابداع و ارائه ملاک دقیق در نزدیکتر شدن به آموزه دینی « خدا را به خدا شناختن» می باشد. تلاش ابن سینا ارائه برهان مبتنی بر وجودشناسی به هدف بی نیازی از مبادی تصوری جهان شناختی بود. صدرا معتقد است برهان ابن سینا فقط ابتنای بر مبادی وجود شناختی ندارد، زیرا وی از امکان ماهوی نیز بهره برده است. برهان شیخ اشراق مبتنی بر مبادی جهان شناختی است، درحالی که براهین پیروان ابن عربی بر اساس شهود عرفانی وحدت است. تلاش ملاصدرا برای رسیدن به برهانی که فقط مبتنی بر وجودشناسی باشد، به جایی نرسیده، زیرا چهارچوب فکری او اندیشه در « وجود - ماهیت» بوده است. علامه طباطبایی با کنار گذاشتن چهارچوب فکری « وجود -- ماهیت»، سعی در اقامه برهانی نمود که مبتنی بر مبادی جهان شناختی و اصول وجود شناختی نباشد، بلکه فقط بر نفی شکاکیت و اثبات اصلی واقعیت استوار باشد.
مقاله پژوهشی
رجب اکبر زاده
چکیده
دین مبین اسلام بر دو ویژگی جهانی بودن و خاتمیت استوار است و اقتضای این دو خصلت این است که از هر جهات، زمینه رسیدن به آن اهداف فراهم شود. یکی از مولفه های بزرگ رسیدن به آن اهداف، با توجه به انقطاع وحی و نبوت، جانشینی پیامبر عظیم الشان اسلام است، که مفسر و مبین کتاب الهی و معجزه جاودانی پیامبر آخرالزمان و سکان دار هدایت بشریت باشد. در بیانات ...
بیشتر
دین مبین اسلام بر دو ویژگی جهانی بودن و خاتمیت استوار است و اقتضای این دو خصلت این است که از هر جهات، زمینه رسیدن به آن اهداف فراهم شود. یکی از مولفه های بزرگ رسیدن به آن اهداف، با توجه به انقطاع وحی و نبوت، جانشینی پیامبر عظیم الشان اسلام است، که مفسر و مبین کتاب الهی و معجزه جاودانی پیامبر آخرالزمان و سکان دار هدایت بشریت باشد. در بیانات رسول مکرم اسلام، عترت پیامبر، به عنوان عدل قران و یکی از دو بال رسیدن به اهداف فوق معرفی شده است؛ لذا علی رغم تاکید قرآن و تلاش پیامبر بر روشن شدن مسئله جانشینی وی، قضیه امامت با توجه به دسیسه هایی که در صدر اسلام به وجود آمد از مسیر خود منحرف و در عرصه های سیاسی و کلامی، بحث از امامت تبدیل به مسئله ای جنجالی و اختلافی شد. این اختلاف ها صدمه های جبران ناپذیری بر پیکره اسلام وارد و آن را از مسیر اصلی خود منحرف کرد؛ تا جایی که امروزه بعد از گذشت چهارده قرن از ظهور آخرین دین الهی، به خاطر همان اختلاف های صدر اسلام، امت اسلام به هفتاد و دو ملت تقسیم شده است. اینجا ضرورت وجود امام و وحدت مسلمانان، حولکلمه واحده، مشخص می شود.
مقاله پژوهشی
مجتبی مطهری الهامی
چکیده
هنر از بارزترین جلوه های اسرارآمیز فرهنگ بشری و از مظاهر برجسته فرهنگ و تمدن انسانی و یکی از بهترین راه ها برای معرفی دین، حکمت معنوی، عرفانی، فرهنگ دینی و تبیین سیره انبیا برای انسان معاصر است. این نکته ای است که در پژوهش های دینی و در کلام جدید باید مورد توجه قرار گیرد. از نظر دین شناسی، هنر از مهمترین راههای شناخت و معرفی انبیای الهی، ...
بیشتر
هنر از بارزترین جلوه های اسرارآمیز فرهنگ بشری و از مظاهر برجسته فرهنگ و تمدن انسانی و یکی از بهترین راه ها برای معرفی دین، حکمت معنوی، عرفانی، فرهنگ دینی و تبیین سیره انبیا برای انسان معاصر است. این نکته ای است که در پژوهش های دینی و در کلام جدید باید مورد توجه قرار گیرد. از نظر دین شناسی، هنر از مهمترین راههای شناخت و معرفی انبیای الهی، به ویژه رسول اکرم (ص) به جهانیان نیز هست. البته هنر و زیبایی را نمی توان تنها در جنبه صوری جمالی طبیعت و زیبایی ظاهری دید، بلکه هنر جنبه درونی نیز دارد. از آن لحاظ که گوهر هنر و زیبایی دارای کیفیتی الهی است، دارای دو جنبه است: یکی در جلوه های طبیعت - که چون فرش زیبا همه مظاهر وجود را پوشانده است - دیده می شود، و دیگری نفس و ذات زیبایی و با جمال معنوی هنر است که جنبه باطنی دارد. شناخت ادیان و پیامبران بزرگ الهی و رسول اکرم (ص) از جنبه هنری و جمال ظاهری، خیالی و معنوی بیرون نیست و هدف مقاله حاضر، سعی در تبیین معرفت دینی و شناخت سیمای پیامبر اکرم (ص) از جهت نفس جمالی و زیبایی و نیز هنر تجسمی، به ویژه معماری در صدر اسلام، است.
مقاله پژوهشی
جمشید صدری
چکیده
دعا همواره در طول تاریخ بر حیات بشری سایه افکنده و از چنان گستردگی برخوردار بوده که مؤمنان و کافران را نیز شامل گشته است. واکاوی و تحلیل معنا و مفهوم دعا و تبیین وجوه اشتراک و اختلاف آن با واژه هایی چون عبادت ، ندا، سوال، دعوت و ... و بیان رابطه آن با اموری چون قضا و قدر، فطرت و اختیار انسان و ترسیم جایگاه آن در نظام هستی سبب خواهد شد که ...
بیشتر
دعا همواره در طول تاریخ بر حیات بشری سایه افکنده و از چنان گستردگی برخوردار بوده که مؤمنان و کافران را نیز شامل گشته است. واکاوی و تحلیل معنا و مفهوم دعا و تبیین وجوه اشتراک و اختلاف آن با واژه هایی چون عبادت ، ندا، سوال، دعوت و ... و بیان رابطه آن با اموری چون قضا و قدر، فطرت و اختیار انسان و ترسیم جایگاه آن در نظام هستی سبب خواهد شد که کارکرد صحیح و انتظار بجا از آن در نظام حیات بشری تبلور یابد. در مقاله حاضر ابتدا معنای لغوی و اصطلاحی دعا و رابطه آن با واژه هایی چون دعوت، ندا، فطرت و عبادت مورد تحلیل قرار گرفته و در پایان از قلمرو دعا به عنوان جزءالعله در سلسله علل سخن به میان آمده است
مقاله پژوهشی
مهدی رفیعی موحد
چکیده
زمینه: درباره «جهانی سازی» تعریف ها و نظریه های گوناگونی بیان شده است و هریک از اندیشمندان از موضع مخالف یا موافق و از زاویه ای خاص به این موضوع نگریسته اند. در بین همه نوشته ها، جای این مطلب را خالی دیدم که دیدگاه قران دراین باره چیست و آیا قرآن به این موضوع پرداخته است؟ یا آن طور که غربی ها القا و وانمود می کنند، ایده مریور ابتکار ...
بیشتر
زمینه: درباره «جهانی سازی» تعریف ها و نظریه های گوناگونی بیان شده است و هریک از اندیشمندان از موضع مخالف یا موافق و از زاویه ای خاص به این موضوع نگریسته اند. در بین همه نوشته ها، جای این مطلب را خالی دیدم که دیدگاه قران دراین باره چیست و آیا قرآن به این موضوع پرداخته است؟ یا آن طور که غربی ها القا و وانمود می کنند، ایده مریور ابتکار و ابداع نو ظهور آنان است؟ روش و هدف: از این رو بر آن شدم تا با رجوع به قران و منابع تفسیری به صورت توصیفی و تحلیلی به پاسخ این سوال برسم. یافته ها و نتیجه گیری: در پی بررسی مشخص شد که قران کریم بیش از چهارده قرن قبل، ایده جهانی سازی را با تعریفی کاملا مغایر با غربی ها، درطی آیات متعدد خود، آشکارا و با توضیح کافی بیان فرموده است و این ابیات در سه قالب (اهداف ، مخاطبین و مفاهیم عام ) قابل دریافت می باشند.
مقاله پژوهشی
حسام الدین خلعتبری
چکیده
وحی در لغت به معنای اشاره، نوشتن، کلام پنهانی، ... و هر چیزی است که به دیگری القا می کنند به هر شکلی با توجه به صحبت لغت شناسان، انتقال پنهانی تقریبا در همه موارد مشترک است. به نظر می رسد سرعت معنای مطابقی وحی نمی باشد. در قران واژه وحی و مشتقاتش بیش از ۷۰ بار به کار رفته که در تمام موارد آن، به نحوی انتقال پنهانی نهفته است. موارد کاربرد ...
بیشتر
وحی در لغت به معنای اشاره، نوشتن، کلام پنهانی، ... و هر چیزی است که به دیگری القا می کنند به هر شکلی با توجه به صحبت لغت شناسان، انتقال پنهانی تقریبا در همه موارد مشترک است. به نظر می رسد سرعت معنای مطابقی وحی نمی باشد. در قران واژه وحی و مشتقاتش بیش از ۷۰ بار به کار رفته که در تمام موارد آن، به نحوی انتقال پنهانی نهفته است. موارد کاربرد وحی در قران به لحاظ معنایی، تقدیر قوانین و سنن الهی در جهان هستی و هدایت غریزی و... می باشد. وحی رسالی شایع ترین کاربرد قرانی وحی است. در آیه 51 سوره شوری، وحی در معنای اخص از ارتباط رسالی امده است. تعریف حقیقی وحی نیازمند تجربه پیامبرانه است، لذا دیگران از درک آن ناتوان اند. در تعریفی جامع تر، وحی ارتباط ویژه خداوند با پیامبران، از راه هایی که آیات قرانی بر آن دلالت دارد (فرشته، مستقیم، ورای حجاب و در قالب گفتار با نوشتار و ...)، می باشد؛ وحی در این معنا مافوق آگاهی عادی بشر (حسی، عقل، تجربه عرفانی) و مقرون با عصمت انبیاست و نظیری در غیر انان ندارد؛ از این رو شنودهای غیبی امامان (ع) وحی اصطلاحی دانسته نمی شود. از موارد کاربرد وحی در استفاده می شود که: معنای جامعه وحی، همان «القای پنهانی» است. اصطلاح خاص وحی رسالی در قرآن اخص از مفهوم لغوی، و اصطلاح عام وحی رسالی متمایز از یا متعارض با دیگر کاربردهاست.
