مقاله پژوهشی
ارزیابی مؤلفه‌ها و مستندات قرآنی نظریه رؤیاانگاری وحی دکتر سروش با تأکید بر دیدگاه علامه طباطبایی

رحمان عشریه؛ محمدعلی اسماعیلی اسماعیلی

دوره 12، شماره 47 ، دی 1400، صفحه 7-36

https://doi.org/10.22054/rjqk.2021.62782.2391

چکیده
  «رؤیاانگاری وحی» نظریه‌ای است که دکتر عبدالکریم سروش اخیراً و با گذار از دو نظریه سنتی و تجربه‌دینی انگاری وحی ارائه نموده، در نوشتار و گفتارهای متعددش «وحی» را «خواب‌نامه» پیامبر می‌خواند که تنها در فضای درونی وجودش محقق می‌شود. جستار حاضر با روش توصیفی تحلیلی به واکاوی مؤلفه‌ها و مستندات قرآنی این نظریه پرداخته، ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
تبیین و تحلیل مبانی تفسیرعرفانی آیات خلافت انسان و نقش او در بسط هستی

مهدی(کورش) نجیبی

دوره 12، شماره 47 ، دی 1400، صفحه 37-64

https://doi.org/10.22054/rjqk.2021.62529.2386

چکیده
  جستار پیش رو، با روش گرد آوری کتابخانه ای - نرم افزاری و نیز داده پردازی تحلیلی – انتقادی با هدف تبیین و تحلیل مبانی عرفانی تفسیر آیات خلافت انسان و هبوط او به ارض، در صدد تبیین رابطه آیات پیدایش آدم با پیدایش عالم و گسترش هستی و نیز بیان حقیقت و مراتب وجودی انسان و تناظر آن با مراتب هستی است. یافته های این جستار عبارت است از تبیین و ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
تحلیل کمی و کیفی آیات مختوم به ماده «عقل» و «فکر»

زینب سرخوش سلطانی؛ حمید رضا بصیری

دوره 12، شماره 47 ، دی 1400، صفحه 65-96

https://doi.org/10.22054/rjqk.2021.63471.2426

چکیده
  خواتیم آیات قرآن کریم عباراتی هستند که در پایان آیات آمده‌اند و ظاهرا مستقل به نظر می‌رسند اما با متن آیه مرتبط هستند و بررسی آنها ما را در فهم معارف آیات کمک شایان می‌کند. اینکه چرا خداوند در پایان آیاتی گوناگون، از خاتمه‌ای یکسان استفاده کرده است؟ و ارتباط این آیات با یکدیگر و همچنین با خواتیم آیات دیگر چیست؟ این مقاله در صدد آن ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
مقایسه بنیانهای هستی شناختی حکومت سلیمان در قرآن مجید و عهدین

محمد کاوه

دوره 12، شماره 47 ، دی 1400، صفحه 97-124

https://doi.org/10.22054/rjqk.2021.63935.2445

چکیده
  حکومت الهی یکی از نعمات خداوند است که موجب تنظیم بهتر روابط انسان، هدایت و در نهایت سعادت او می‌گردد. قرآن مجید و عهدین هر دو از حکومت سیلمان سخن گفته‌اند. با توجه به جایگاه بنیان‌های هستی‌شناختی حکومت به عنوان مبنای بنای حکومت، سوال پژوهش حاضر این است: بنیانهای هستی شناختی حکومت سلیمان در قرآن و عهدین چیست؟ اهمیت موضوع به تاثیرگذاری ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
تحلیل و نقد آراء مفسران درباره ارث زن از شوهر در قرآن با تأکید بر آراء صاحب تفسیر الفرقان

طاهره حسن زاده خیاط

دوره 12، شماره 47 ، دی 1400، صفحه 125-146

https://doi.org/10.22054/rjqk.2021.56935.2200

چکیده
  مسألۀ ارث زن از شوهر از مباحثی است که فقها و مفسران شیعه و دیگر مذاهب به طور ویژه به آن پرداخته‌اند. قرآن کریم نیز در آیۀ 12 سوره نساء، جزئیات احکام آن را بیان کرده‌است. از سوی دیگر در روایات متعددی شرایط تحقق ارث زوجه، از قبیل وجود رابطه زوجیت، استمرار زوجیت تا هنگام فوت مورث، دائمی بودن زوجیت، ممنوع نبودن زوجه از ارث و مسائلی همچون ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
تحلیل محتوای «خودشفقتی» در روایت قرآن از جنگ اُحد

حسنعلی رضی؛ ناهید مشایی؛ فهیمه شریعتی؛ حمیدرضا آقامحمدیان شعرباف

دوره 12، شماره 47 ، دی 1400، صفحه 147-176

https://doi.org/10.22054/rjqk.2021.61602.2346

چکیده
  شکست، دشواری و ناگواری از ضرورت‌های اجتناب‌ناپذیر دنیایند؛‌ وعده خداوند متعال بر دوام سختی کشیدن انسان و استمرار بی‌وقفه‌ی آزمایشات و ابتلائات الهی در دنیا شاهد بر این مدعاست. ‌بی‌تردید قرآن کریم در راستای مواجهه سالم و کارامد با این مشکلات نیز نسخه‌ای فراگیر دارد. مطالعاتی که به تازگی از منظر روانشناختی به این مقوله پرداخته‌اند، ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
چگونگی بهره‌گیری مفسران معاصر از روایات تفسیری در تفسیرنگاری

زهره شریعت ناصری؛ نسرین کردنژاد

دوره 12، شماره 47 ، دی 1400، صفحه 177-204

https://doi.org/10.22054/rjqk.2021.61928.2355

چکیده
  تحولات تفسیر نگاری دوره معاصر در بهره گیری از روایتمطالعه تفاسیر و مقایسه آنها با یکدیگر نشان می دهد که مفسران دوره های گوناگون در حیطه منابع تفسیری عملکردی متفاوت داشته اند.سوال مقاله چگونگی این تغییر و تحول را در تفاسیر دوره معاصر و دوره های قبل از آن در حیطه بهره گیری از روایت مطمح نظر قرار داده و به نتایجی دست یافته است.این مطالعه ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
کارکردهای مقاومت در حوزه اقتصاد از منظر اسلام

علی بنایی

دوره 12، شماره 47 ، دی 1400، صفحه 205-226

https://doi.org/10.22054/rjqk.2021.63477.2422

چکیده
  کارکرد مقاومت در حوزه اقتصاد برخاسته از آموزه های قرآنی و واقعیات دنیای کنونی است. مقاومت در حوزه اقتصاد، در مقابل دسیسه های مستکبرین و مشرکان رشد و نمو پیدا کرده. در راستای رهنمودهای اسلام نیز با حفظ امنیت و عدالت اقتصادی دارای برنامه ای هماهنگ است. این مقاله در پی این پرسش است که کارکردهای مقاومت در حوزه اقتصاد از منظر قرآن و روایات ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
تحلیل و تبیین هم‌افزایی امنیتی- دفاعی دولت مهدوی(عج) (با بررسی و تفسیر آیات مرتبط در قرآن کریم و روایات معصومین ع)

علی ملکی

دوره 12، شماره 47 ، دی 1400، صفحه 227-254

https://doi.org/10.22054/rjqk.2021.64278.2456

چکیده
  تامین امنیت یکی از مهمترین و اساسی ترین نیاز هر جامعه است. دولتهایی که بتوانند امنیت بیشتری تامین کنند؛ توسعه سیاسی، اقتصادی و فرهنگی و در نتیجه کارآمدی و مشروعیت بیشتری خواهند داشت. این پژوهش درصدد است تا با روش توصیفی تحلیلی و رویکرد تحلیل متون قرآنی و روایی با تبیین نظری به این مسأله پاسخ دهد که: با توجه به آموزه های مهدوی در قرآن ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
انگاره انتساب «فرزند» و «ولادت» به خدا، و نقد لوازم آن بر اساس آیات قرآن

یوسف فرشادنیا؛ هادی عبیداوی؛ عبدالعلی شکر

دوره 12، شماره 47 ، دی 1400، صفحه 255-286

https://doi.org/10.22054/rjqk.2021.63809.2440

چکیده
  انتساب «فرزند» و «ولادت» به خدا انگاره‌ای تاریخی است به طوری که قرآن با شیوه‌های گوناگونی آن را مورد نقد و نکوش قرار داده است. از طرفی باور به این آموزه، لوازمی را دربردارد که در تقابل با آموزه‌های ناب توحیدی است. مقاله‌ی حاضر با رویکرد توصیفی و تحلیلی، سیر تاریخی و لوازم باور به «ولادت» را بر مبنای آیات قرآن و همچنین ...  بیشتر